Ποιές είναι η διαφορές μεταξύ της Νόσου Crohn και της Ελκώδους κολίτιδας;

Γράφει η Αλεξάνδρα Γκλιάτη

30.03.09

Οι δύο αρχικές μορφές των Ιδιοπαθών Φλεγμονωδών Νόσων του Εντέρου (ΙΦΝΕ), Νόσος του Crohn (ΝΚ) και Ελκώδης Κολίτιδα (ΕΚ), έχουν αρκετά κοινά συμπτώματα, αλλά αντιμετωπίζονται πολύ διαφορετικά ιατρικά και χειρουργικά. Σε πολλές περιπτώσεις, ένας εκπαιδευμένος γαστρεντερολόγος (έχοντας τα αποτελέσματα διαφόρων εξετάσεων) μπορεί να καθορίσει εάν μια περίπτωση ΙΦΝΕ είναι είτε Νόσος του Crohn είτε Ελκώδης Κολίτιδα. Εντούτοις, υπάρχουν περιπτώσεις όπου η διάγνωση της μιας μορφής των ΙΦΝΕ από την άλλη είναι πολύ δύσκολη. Κατά περιόδους, μια τελική διάγνωση είναι δυνατή μόνο μετά από ένα γεγονός κατά τη διάρκεια της ασθένειας ή η θεραπεία της καθιστά την ασθένεια των ΙΦΝΕ προφανή. Οι ασθενείς με ΙΦΝΕ μπορεί να είναι πολύ μπερδεμένοι ως προς τις διαφορές μεταξύ αυτών των ασθενειών. Όπως με οποιοδήποτε χρόνιο νόσημα, η εκπαίδευση του ασθενή είναι ένα σημαντικό εργαλείο που μπορεί να χρησιμοποιηθεί για να συμμετέχει ενεργά (παρά παθητικά) και συνειδητά στο σχέδιο θεραπείας μαζί το γιατρό του. Που τοποθετείται η φλεγμονή Στην Νόσο του Crohn, η φλεγμονή μπορεί να εμφανιστεί οπουδήποτε κατά μήκος της πεπτικής οδού από το στόμα μέχρι τον πρωκτό. Στην Ελκώδη κολίτιδα, το παχύ έντερο είναι η μόνη περιοχή που επηρεάζεται. Συμπτώματα Πολλά συμπτώματα της Νόσου του Crohn και της Ελκώδους Κολίτιδας είναι παρόμοια, αλλά υπάρχουν μερικές λεπτές διαφορές. Οι ασθενείς με Ελκώδη κολίτιδα τείνουν να έχουν τον πόνο στο χαμηλότερο αριστερό μέρος της κοιλίας, ενώ οι ασθενείς με Νόσο του Crohn συνήθως (αλλά όχι πάντα) πονούν κάτω δεξιά στη κοιλιά. Με Ελκώδη κολίτιδα, η αιμορραγίες από το ορθό έντερο κατά τη διάρκεια των κενώσεων είναι πολύ κοινές, και η αιμορραγία είναι λιγότερο συχνή στους ασθενείς με Νόσο του Crohn. Εικόνα της φλεγμονής Η εικόνα που κάθε μορφή των ΙΦΝΕ παίρνει στην πεπτική οδό είναι πολύ ξεχωριστή και διαφορετική. Στην Ελκώδη Κολίτιδα η φλεγμονή τείνει να είναι συνεχής. Σε πολλές περιπτώσεις, η φλεγμονή στην Ελκώδη Κολίτιδα αρχίζει στο ορθό ή το σιγμοειδές, και επεκτείνεται προς τα επάνω όσο η ασθένεια εξελίσσεται. Στην Νόσο του Crohn, η φλεγμονή μπορεί να εμφανιστεί ως μεμονωμένη σε ένα ή περισσότερα σημεία του πεπτικού σωλήνα. Για παράδειγμα, ένα φλεγμαίνον τμήμα του παχέος εντέρου μπορεί να εμφανιστεί μεταξύ δύο υγιών τμημάτων. Κατά τη διάρκεια μιας κολονοσκόπησης ή σιγμοειδοσκόπησης, ο γιατρός μπορεί να δει το εσωτερικό του παχέος εντέρου. Σε ένα κόλον που νοσεί από νόσο Crohn, το τοίχωμα μπορεί να λεπτύνει και, λόγω της εναλλαγής ασθενούς και υγιούς ιστού, μπορεί να έχει μια εμφάνιση λιθόστρωτου. Στην Ελκώδη Κολίτιδα, το τοίχωμα του παχέος εντέρου είναι πιο λεπτό και παρουσιάζει συνεχόμενη προσβολή χωρίς ενδιάμεσες περιοχές υγιούς ιστού στο ασθενές τμήμα. Τα Κοκκιώματα είναι κύτταρα που προσελκύονται και συσσωρεύονται για να αντιμετωπίσουν ένα βλαπτικό παράγοντα. Τα κοκκιώματα υπάρχουν στην νόσο Crohn, αλλά όχι στην Ελκώδη Κολίτιδα. Επομένως, όταν βρίσκονται στα δείγματα ιστού που λαμβάνονται από ένα τμήμα της πεπτικής οδού που νοσεί, είναι ένας καλός δείκτης ότι η νόσος Crohn είναι η σωστή διάγνωση. Στην Ελκώδη Κολίτιδα, ο βλενογόνος του παχέως εντέρου είναι πληγωμένος. Αυτά τα έλκη δεν επεκτείνονται πέρα από αυτήν την εσωτερική επένδυση. Στην Crohn το έλκος είναι βαθύτερο και μπορεί να επεκταθεί σε όλα τα στρώματα του τοιχώματος του εντέρου. Επιπλοκές Στη νόσο Crohn, οι στενώσεις, οι περιπρωκτικές ραγάδες, και τα συρίγγια δεν είναι ασυνήθιστες επιπλοκές. Αυτές είναι λιγότερο συχνές στις περιπτώσεις της Ελκώδους Κολίτιδας. Στην Ελκώδη Κολίτιδα η έντονη αιμοραγία λόγω των ελκών, η ρήξη (σκίσιμο) του παχέος του εντέρου και διάταση του εντέρου (τοξικό μεγάκολο) αποτελούν τις πιο κοινές περιπλοκές. Κάπνισμα Μια από τις πιο περίεργες πτυχές των ΙΦΝΕ είναι η αλληλεπίδρασή τους με το κάπνισμα τσιγάρων ή τον καπνό. Το κάπνισμα συνδέεται άμεσα με την χειρότερη εξέλιξη της Νόσου στους ασθενείς και μπορεί να αυξήσει τον αριθμό των εξάρσεων και της ανάγκης για χειρουργικές επεμβάσεις. Για μερικούς ανθρώπους με Ελκώδη κολίτιδα, το κάπνισμα έχει μια προστατευτική επίδραση, αν και το κάπνισμα ΔΕΝ συστήνεται λόγω των σημαντικών κινδύνων για την συνολική υγεία. Η Ελκώδης Κολίτιδα καλείται συχνά «ασθένεια των μη καπνιστών». (Πηγές: Amber Tresca "Your Guide to Inflammatory Disease", NACC "Inflammatory Disease Basics", www.life&ibd.com) * Η ορθότητα των δεδομένων ελέγχθηκε από τον κ. Δημήτρη Πολύμερο, Γαστρεντερολόγο, Επιμελητή Β' του Νοσοκομείου "Αττικόν"