Νόσος του Crohn
η ιδιοπαθής, χρόνια φλεγμονώδης νόσος του εντέρου
Η νόσος του Crohn (από το όνομα του Αμερικανού γιατρού που την περιέγραψε πρώτος) μαζί με την ελκώδη κολίτιδα συναποτελούν τις λεγόμενες ιδιοπαθείς φλεγμονώδεις νόσους του εντέρου (ΙΦΝΕ). Ιδιοπαθείς ονομάζονται γιατί η αιτιολογία και η παθογένειά τους δεν έχουν πλήρως διευκρινιστεί. Η νόσος του Crohn είναι μια χρόνια φλεγμονή, που προσβάλλει οποιοδήποτε τμήμα του εντερικού σωλήνα, ενώ η ελκώδης κολίτις μόνο το παχύ έντερο.
Δεν υπάρχουν επαρκή επιδημιολογικά δεδομένα της νόσου του Crohn στην Ελλάδα. Η νόσος προσβάλλει συνήθως νέα άτομα, ηλικίας μεταξύ 15 και 40 ετών, αλλά και άλλες ηλικίες, είναι πιο συχνή στις γυναίκες και στους καπνιστές. Η ετήσια επίπτωσή της στις βιομηχανοποιημένες χώρες της Δύσης, δηλαδή ο αριθμός των ατόμων που εμφανίζουν τη νόσο σε διάστημα ενός έτους, είναι περίπου 5 ανά 100.000 κατοίκους και ο επιπολασμός της, δηλαδή ο συνολικός αριθμός των ατόμων που πάσχουν σε μια δεδομένη στιγμή, είναι 50 ανά 100.000 κατοίκους.
Παρ' ότι η νόσος του Crohn δεν χαρακτηρίζεται κληρονομικό νόσημα, πρώτου βαθμού συγγενείς ασθενών με νόσο του Crohn έχουν τριπλάσια έως εικοσαπλάσια πιθανότητα να εμφανίσουν και αυτοί τη νόσο, συγκριτικά με συγγενείς ατόμων χωρίς ιστορικό νόσου του Crohn.
Η ακριβής αιτιολογία της νόσου του Crohn δεν είναι γνωστή. Η επικρατούσα, πάντως, άποψη είναι ότι η χρόνια φλεγμονή συνδέεται με μια πολύπλοκη αλληλεπίδραση μεταξύ γενετικής προδιάθεσης και αρκετών παραγόντων του περιβάλλοντος. Προσφάτως βρέθηκαν αρκετές θέσεις στο ανθρώπινο γονιδίωμα (χρωμοσώματα) που προδιαθέτουν στην εμφάνιση της νόσου του Crohn, αλλά που από μόνα τους δεν είναι δυνατό να την προκαλέσουν. Γι' αυτό χρειάζεται και η επίδραση διαφόρων παραγόντων, όπως ιοί ή βακτήρια, το κάπνισμα, η λήψη αντιρευματικών φαρμάκων, η προσθήκη συντηρητικών στις τροφές, η αλλαγή στις διαιτητικές συνήθειες, ενδεχομένως το stress, καθώς και η μειονεκτική ή και λανθασμένη, για άγνωστους λόγους, αντίδραση του αμυντικού (ανοσολογικού) συστήματος του οργανισμού. Ο ρόλος των ψυχολογικών παραγόντων είναι αμφίβολος, αλλά πιθανότατα είναι ένας παράγων που συντελεί για οξεία υποτροπή ήδη εγκατεστημένης νόσου.
