Σάββατο 29 Μαρτίου 2008


















55 ασθενείς με τους συγγενείς και φίλους τους τίμησαν τη χτεσινή εκδήλωση στη κεντρική βιβλιοθήκη του δήμου Θεσσαλονίκης.

Η αίθουσα ήταν ευγενική χορηγία του Δήμου Θεσσαλονίκης.

Την εκδήλωση χαιρέτησε ο απερχόμενος αναπληρωτής διευθυντής της γαστρεντερολογικής κλινικής του νοσοκομείου Παπανικολάου και πρόεδρος του παραρτήματος Θεσσαλονίκης του ΕΛΙΓΑΣΤ, κ. Κοκοζίδης και μίλησε για την αναγκαιότητα ύπαρξης των συλλογών ασθενών καθώς και για την αναγκαιότητα δημιουργίας υποδομών στα νοσοκομεία την χωράς μας και ειδικότερα στη Βόρεια Ελλάδα, ώστε να υποδέχονται και να εξυπηρετούν τον ολοένα αυξανόμενο πληθυσμό ασθενών με νόσο του crohn και ελκώδη κολίτιδα.

Ευχαριστούμε πολύ τον κ. Κοκοζίδη για την παρουσία του και ξέρουμε σίγουρα ότι συνταξιοδότηση δεν σημαίνει απόσυρση από το έργο που μέχρι τώρα επιτελούσε.

Επίσης μέσω email χαιρέτησε την εκδήλωση και ευχήθηκε καλή επιτυχία στην προσπάθεια μας και ο πρόεδρος της ΕΟΜΙΦΝΕ (Eλληνική Oμάδα Mελέτης IΦΝΕ) και γ.γ του ΕΛΙΓΑΣΤ (Ελληνικό Ίδρυμα Γαστρεντερολογίας και διατροφής) κ. Καραμανώλης.
Δήλωσε μάλιστα ότι η ΕΟΜΙΦΝΕ θα καλύψει στα μέλη μας την ετησία συνδρομή του περιοδικού "Ευεξία & Διατροφή" (Διμηνιαια έκδοση του ΕΛΙΓΑΣΤ).

Ευχαριστούμε τον κ. Καραμανώλη και ευελπιστούμε σε συνέχιση της επικοινωνίας και της συνεργασίας με την κοινότητα των ασθενών σε όλα τα θέματα που άπτονται των ΙΦΝΕ.

Ανακοινώθηκε επίσης το πακέτο αιτημάτων και προτάσεων που έστειλε ο Σύλλογος Αττικής προς το ΥΠ.Υ.Π. (Υπουργείο Υγείας Πρόνοιας) και αφορά το «Εθνικό σχέδιο δράσης για τις σπάνιες παθήσεις» (όσον αφορά καθημερινά πρακτικά θέματα που μας δυσκολεύουν τη ζωή) καθώς και η πρόταση του κ. Ταμπουρίδη για τον ίδιο σκοπό (όσον αφορά τις υποδομές και το Consensus των ΙΦΝΕ)


ΑΠΟΦΑΣΙΣΤΗΚΕ Η ΙΔΡΥΣΗ ΤΟΥ



"ΣΥΛΛΟΓΟΥ ΑΣΘΕΝΩΝ
ΜΕ ΝΟΣΟ ΤΟΥ CROHN ΚΑΙ ΕΛΚΩΔΗ ΚΟΛΙΤΙΔΑ
ΒΟΡΕΙΑΣ ΕΛΛΑΔΑΣ"


ΘΑ ΕΙΔΟΠΟΙΗΘΟΥΝ ΟΛΟΙ ΟΣΟΙ ΘΑ ΕΙΝΑΙ ΙΔΡΥΤΙΚΑ ΜΕΛΗ ΓΙΑ

1. ΤΗΝ ΥΠΟΓΡΑΦΗ ΤΟΥ ΚΑΤΑΣΤΑΤΙΚΟΥ
2. ΤΟ ΠΟΣΟ ΤΗΣ ΣΥΜΜΕΤΟΧΗΣ ΚΑΙ
3. ΤΗΝ ΑΝΑΔΕΙΞΗ ΠΡΟΣΩΡΙΝΟΥ Δ.Σ. ΤΟΥ ΣΥΛΛΟΓΟΥ
ΜΕΧΡΙ ΤΗΝ ΕΠΙΚΥΡΩΣΗ ΤΟΥ ΑΠΟ ΤΟ ΠΡΩΤΟΔΙΚΕΙΟ.

ΕΠΙΣΗΣ ΑΠΟΦΑΣΙΣΤΗΚΕ ΝΑ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΗΣΟΥΝ ΟΛΟΙ ΟΙ ΕΝΔΙΑΦΕΡΟΜΕΝΟΙ ΜΕ ΤΟΝ κ. ΤΑΜΠΟΥΡΙΔΗ ΜΕΤΑ ΤΟ ΠΑΣΧΑ (6948057770), ΓΙΑ ΝΑ ΕΝΗΜΕΡΩΘΟΥΝ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΙΘΟΥΣΑ ΚΑΙ ΩΡΑ ΤΗΣ ΕΠΟΜΕΝΗΣ ΣΥΝΑΝΤΗΣΗΣ ΠΟΥ ΟΡΙΣΤΗΚΕ Η ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ 16 ΜΑΪΟΥ.



ΚΑΛΟ ΜΑΣ ΞΕΚΙΝΗΜΑ

ΤΟ ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΟ ΚΑΤΑΣΤΑΤΙΚΟ ΤΟΥ ΣΥΛΛΟΓΟΥ

http://ibd-gr.blogspot.com/2007/10/y-crohn-crohn-78.html

Κυριακή 23 Μαρτίου 2008

Περί απαραίτητων λιπαρών οξέων. Ποια είναι;

Τα λιπαρά οξέα για τον οργανισμό μας λειτουργούν σαν σημαντική αποθήκη ενέργειας, ενώ παράλληλα είναι πρόδρομα μόρια πολλών χρήσιμων ενώσεων, όπως τα γλυκολιπίδια, τα φωσφωλιπίδια, οι προσταγλανδίνες, οι εστέρες της χοληστερόλης.

Ενα μεγάλο ποσοστό απο αυτά παραλαμβάνεται απο τον οργανισμό μέσω των τροφών, ενώ ακόμα, οι υδατάνθρακες ή οι πρωτεϊνες που πλεονάζουν στον οργανισμό, μπορουν να μετατραπούν και να αποθηκευτούν με την μορφή λιπαρών οξέων.

Χημική περιγραφή των λιπαρών οξέων:
Τα λιπαρά οξέα απαντώνται στον οργανισμό μας είτε σαν "ελεύθερα" χημικά μόρια, δηλαδή μή εστεροποιημένα είτε σαν πιο πολύπλοκα μόρια με την μορφή εστέρων. Ένα λιπαρό οξύ αποτελείται από μια υδρογονανθρακική αλυσίδα με μια τελική καρβοξυλική ομάδα. Αυτή η ομάδα "ιονίζεται", γίνεται δηλαδή ανιονική, γι' αυτό και αποκτά μεγάλη συγγένεια με το νερό. 'Ετσι τελικά, ενα λιπαρό οξύ διαθέτει ένα «υδρόφιλο» και ένα «υδρόφοβο» τμήμα. Όσο πιο μεγάλη είναι μια υδρογονανθρακική αλυσίδα, τόσο πιο πολύ κυριαρχεί το «υδρόφοβο» τμήμα και τα μόρια αυτά είναι αδιάλυτα στο νερό.

Οι αλυσίδες των λιπαρών οξέων, μπορεί να μην περιέχουν διπλούς δεσμούς, να είναι δηλαδή κορεσμένα λιπαρά οξέα, ή να περιέχουν έναν (μονοακόρεστα λιπαρά οξέα) ή περισσότερους διπλούς δεσμούς άνθρακα, πολυακόρεστα λιπαρά οξέα. Τα μονοακόρεστα λιπαρά αντιπροσωπεύονται κυρίως απο το ελαϊκό οξύ (Ω-9 λιπαρά οξέα) που προέρχεται απο το λάδι της ελιάς.

Τα λιπαρά οξέα που προέρχονται απο ζώα περιέχουν κορεσμένα λιπαρά οξέα σε μεγαλύτερη αναλογία απο αυτά που προέρχονται απο φυτά, με εξαίρεση το ψάρι, του οποίου τα λιπαρά οξέα είναι σε μεγάλο βαθμό ακόρεστα. Τα λεγόμενα «καλά» λιπαρά είναι τα πολυακόρεστα λίπη, σε αντίθεση δηλαδή με τα κορεσμένα λίπη που αυξάνουν τον κίνδυνο καρδιακών παθήσεων.

Ανάμεσα στα λιπαρά οξέα που μας παρέχονται απο την διατροφή, ξεχωρίζουν για τη σημασία τους τα απαραίτητα λιπαρά οξέα, το λινελαϊκό και λινολενικό οξύ. Η ανεπάρκειά τους προκαλεί λεπιδοειδή δερματίτιδα, απώλεια μαλλιών και αργή επούλωση τραυμάτων, αν και, επειδή είναι πολύ διαδεδομένα στη φύση, αυτά συμβαίνουν σπάνια.

Το ALA (άλφα-λινολενικό οξύ) είναι ένα ωμέγα-3 ή (n-3) απαραίτητο λιπαρό οξύ και το GLA (γάμα-λινολενικό οξύ) είναι ένα ωμέγα-6 απαραίτητο λιπαρό οξύ. Λέγονται απαραίτητα λιπαρά οξέα (EFA=Essential Fatty Acids), είτε γιατί δεν συντίθενται καθόλου από τον οργανισμό, είτε συντίθενται σε μικρές ποσότητες από το λινολεϊκό οξύ (LA), (πράγμα που εξαρτάται και από παράγοντες όπως η ηλικία, το αλκοόλ, η υψηλή χοληστερίνη, ο σακχαρώδης διαβήτης κλπ). Γι´αυτό είναι αναγκαία η πρόσληψή τους μέσω της διατροφής, όπως δηλαδή συμβαίνει με τις βιταμίνες και τα μέταλλα. Ένα τρίτο οξύ, το αραχιδονικό οξύ (20:4), γίνεται απαραίτητο αν το λινολεϊκό, από το οποίο και συντίθεται, λείπει από την τροφή μας. Πάντως μια τέτοια ανεπάρκεια είναι σπάνια.

Το λινολεϊκό (LA), περιέχεται σε σπορέλαια όπως το καλαμπόκι, ηλιοτρόπιο, ο κάρδαμος, η σόγια, αλλά και στα φυστίκια και τον λιναρόσπορο.
Για το ALA, ο λιναρόσπορος (λινάρι) που παρέχει λινέλαιο, (flaxseed oil ή linseed oil), περιέχει τις υψηλότερες συγκεντρώσεις και είναι η πιο κοινή πηγή λινολεϊκού, στην πραγματικότητα μάλιστα το 55% του λινέλαιου είναι ALA. Το φυτοπλαγκτόν και τα φύκη, είναι επίσης μια πλούσια πηγή σε ALA, καθώς και το λάδι από κάνναβη και η μαύρη σταφίδα που περιέχουν κατά 19% και 13% αντίστοιχα λινολεϊκό.

Το GLA παραλαμβάνεται κατ' εξοχήν από καρπούς black currant (σταφίδα), borage (λάδι σπέρματος Borago officinalis), και κυρίως από το evening primrose (λάδι νυχτολούλουδου).

Πολλές κλινικές μελέτες για την Αμερικάνικη διατροφή έδειξαν ότι καταναλώνονται πολύ λιγότερα ωμέγα-3 λιπαρά οξέα από ότι ωμέγα-6 λιπαρά οξέα, ιδίως λόγω της κατανάλωσης του δημοφιλούς στην αμερικάνικη αγορά evening primrose oil, πηγής του GLA. Αυτό οδηγεί σε αναστάτωση την παραγωγή DHA και EPA από το ALA (άλφα-λινολενικό οξύ), των ωμέγα-3 δηλαδή λιπαρών, καθώς και τα δύο είδη ανταγωνίζονται για τους ίδιους ενζυματικούς υποδοχείς. Αυτή η σχέση που σήμερα υπολογίζεται ότι βρίσκεται σε μια αναλογία 14:1 σε βάρος των ωμέγα-3 λιπαρών οξέων στην διατροφή, θα πρέπει να γίνει 3:1 (για κάθε 3γραμ. ωμέγα-6 να αντιστοιχεί 1γραμ. ωμέγα-3 ώστε να προκύψει όφελος για τον ανθρώπινο οργανισμό και να μειωθούν οι πιθανότητες για εμφάνιση καρδιακών νόσων και καρκίνου.

Το ALA (άλφα-λινολεϊκό οξύ) μπορεί (περιορισμένα) να συντεθεί στον οργανισμό από τα άλλα δύο σημαντικά ωμέγα-3 λιπαρά οξέα, το EPA (εικοσιπεντανοϊκό οξύ) και το DHA (δεκαεξανοϊκό οξύ). Αυτά είναι τα δύο ιχθυέλαια, που βρίσκουμε σε μερικά ψάρια, όπως ο σολομός, το σκουμπρί, οι σαρδέλες, η ρέγκα.

Ο οργανισμός μας μπορεί να συνθέτει μόνο κατά μικρό ποσοστό (περίπου 10%) EPA και DHA από το ALA, αλλά ακόμη κι' αυτό ελαττώνεται με μια διατροφή υψηλή σε ωμέγα-6 λιπαρά, αφού τα ωμέγα-3 και ωμέγα-6, όπως είδαμε, ανταγωνίζονται μεταξύ τους για τα ένζυμα που τα μεταβολίζουν.
Τα EPA και DHA θεωρούνται καρδιοπροστατευτικά, σχετίζονται με υψηλά επίπεδα HDL «καλής» χοληστερίνης και ελαττώνουν τα τριγλυκερίδια. Επίσης ελαττώνουν πόνους που σχετίζονται με αρθρίτιδα και δυσμηνόρροια, λόγω της αντιφλεγμονώδους δράσης που παρουσιάζουν.

Η λεγόμενη μεσογειακή διατροφή είναι υψηλής βιολογικής αξίας, ακριβώς επειδή ήταν πλούσια σε άλφα-λινολεϊκό (ALA), που σχετίζεται με χαμηλές πιθανότητες εμφάνισης στεφανιαίας νόσου και ορισμένων τύπων καρκίνου. Το λινέλαιο επιπλέον περιέχει συστατικά που χαρακτηρίζονται ως φυτοοϊστρογόνα που ίσως παίζουν επίσης ρόλο στην πρόληψη του καρκίνου.

Συνοπτικό σχήμα δράσης των απαραίτητων λιπαρών οξέων:

Σπορέλαια από την τροφή>>> λινολεϊκό οξύ (LA) >>> γ-λινολενικό (GLA) >>>αραχιδονικό οξύ(20:4,ω-6) >>> λευκοτριένια, θρομβοξάνες >>> προσταγλανδίνες >>> αναστολή συσσωμάτωσης

Ιχθυέλαια από την τροφή>>> EPA (20:5,ω-3) >>> DHA >>>λευκοτριένια, θρομβοξάνες >>> προσταγλανδίνες >>> αναστολή συσσωμάτωσης

Οι προσταγλανδίνες και οι σχετικές ενώσεις θρομβοξάνες και λευκοτριένια (συνολικά γνωστά ως εικοσανοεϊδή) είναι δραστικές ενώσεις που συμμετέχουν σε ευρύ φάσμα φυσιολογικών αντιδράσεων. Πολλοί, παρουσιάζουν τη δράση τους σαν αντίστοιχη με των ορμονών, παρ' όλο που σχηματίζονται σε όλους σχεδόν τους ιστούς και όχι σε ειδικούς αδένες.

Οι Βιταμίνες, ένας περιεκτικός κατάλογος



Οι βιταμίνες είναι ουσιαστικές θρεπτικές ουσίες που το σώμα μας χρειάζεται σε μικρές ποσότητες για να επιτελέσει κάποιες διεργασίες. Μπορεί να αποτελούν τμήματα ενζύμων, να συμμετέχουν στην ορμονική σύνθεση ή να δρουν σαν καταλύτες σε χημικές αντιδράσεις που εξελίσσονται σε κυτταρικό επίπεδο.
Υπάρχουν δύο τύποι βιταμινών: Οι λιποδιαλυτές και οι υδατοδιαλυτές.

Οι λιποδιαλυτές βιταμίνες βρίσκονται κυρίως στα λιπαρά τρόφιμα όπως τα ζωικά λίπη, τα φυτικά έλαια, τα γαλακτοκομικά τρόφιμα, το συκώτι και τα «παχιά» ψάρια. Το σώμα μας χρειάζεται αυτές τις βιταμίνες καθημερινά, αλλά αυτό δεν συνεπάγεται ότι είναι απαραίτητο να τις προσλαμβάνουμε καθημερινά από τη διατροφή. Αυτό συμβαίνει επειδή, ο οργανισμός μας όσες από αυτές τις βιταμίνες δεν τις καταναλώνει αμέσως, μπορεί και τις αποθηκεύει στο συκώτι και τους λιπαρούς ιστούς, διαθέτοντας έτσι αποθέματα για μελλοντική χρήση. Αυτές οι «αποθήκες» μπορούν να τροφοδοτούν τον οργανισμό μας για μεγάλα διαστήματα και να τον ενισχύουν όταν χρειάζεται. Aντίστοιχα όμως, αν αυτές οι αποθήκες υπερπληρωθούν, πράγμα βέβαια που δεν συμβαίνει συχνά, οι λιποδιαλυτές βιταμίνες μπορούν να γίνουν επιβλαβείς.

Λιποδιαλυτές βιταμίνες είναι:

Η βιταμίνη Α, (ενδυνάμωση όρασης, ανάπτυξη οστών, δέρμα, βλεννογόνους, μαλλιά). Η βιταμίνη Α είναι επίσης γνωστή ως ρετινόλη. Σύμφωνα με τον Βρετανικό Οργανισμό Food Standard’s Agency, απαιτούνται καθημερινά από τη διατροφή 0,6-0,7 mg ημερησίως. Μακρόχρονη λήψη μεγάλης ποσότητας βιταμίνης Α μπορεί να έχει επιπτώσεις στα οστά και να τα καταστήσει πιο εύθραυστα. Πάντως μια ημερήσια δόση μέχρι 1,5 mg βιταμίνης Α (είτε από τη διατροφή, είτε από συμπληρώματα), είναι απίθανο να προκαλέσει οποιαδήποτε παρενέργεια.

Η βήτα-καροτίνη (-ες) μετατρέπονται σε βιταμίνη Α στον οργανισμό, είναι δηλαδή πρόδρομα μόριά της και, επομένως, μπορούν να εκτελέσουν τις ίδιες λειτουργίες με τη βιταμίνη Α. Οι κύριες πηγές τροφίμων βήτα-καροτίνης είναι τα κίτρινα και πράσινα (φυλλώδη) λαχανικά όπως το σπανάκι, τα καρότα και τα κόκκινα πιπέρια, το μάνγκο, το πεπόνι και τα βερίκοκα. Συνιστάται να μην λαμβάνονται περισσότερο από 7 mg συμπληρωμάτων β-καροτινών ημερησίως. Οι καπνιστές ή όσοι έχουν εκτεθεί στον αμίαντο, καλό είναι να αποφεύγουν συμπληρώματα με β-καροτίνες, γιατί σύμφωνα με κάποιες έρευνες υπάρχουν αυξημένες πιθανότητες εμφάνισης καρκίνου του πνεύμονα. Αντίθετα, δεν υπάρχει κανένα στοιχείο από το οποίο να προκύπτει ότι η β-καροτίνη που παίρνουμε από τα τρόφιμα είναι επιβλαβής.

Η βιταμίνη D, (απορρόφηση ασβεστίου, φωσφόρου), βρίσκεται σε έναν μικρό αριθμό τροφίμων. Οι καλές πηγές τροφίμων είναι τα «ελαιούχα» ψάρια, το συκώτι και τα αυγά. Ωστόσο, ο οργανισμός συνθέτει την περισσότερη βιταμίνη D με την επίδραση του ήλιου στο δέρμα μας.
Η λήψη 25 μικρογραμμαρίων (0,025 mg) βιταμίνης D την ημέρα είναι απίθανο να προκαλέσει οποιαδήποτε βλάβη.
Η βιταμίνη Ε (αντιοξειδωτική δράση, κυτταρική αναπνοή, αντοχή τριχοειδών, καρδιαγγειακό σύστημα). Οι πλουσιότερες πηγές βιταμίνης Ε είναι διάφορα φυτικά έλαια, όπως το σιτάλαιο, το ελαιόλαδο σόγιας, καλαμποκιού, τα καρύδια και οι ξηροί καρποί, τα δημητριακά και τα παράγωγα τους. Αναγκαία ημερήσια δόση τα 4 mg. Λήψη 540 mg βιταμίνης Ε την ημέρα είναι απίθανο να προκαλέσει κάποιο πρόβλημα.Συχνά η βιταμίνη Ε αναφέρεται σε μονάδες IU, με αντιστοιχία 1 μονάδα = 6,71mg. Έτσι 200 IU = 134mg, 400 IU = 268mg, 1000 IU = 671mg.
Η βιταμίνη Κ (σημαντική για την πήξη του αίματος, οστά, αιμορραγικές καταστάσεις), βρίσκεται στα πράσινα φυλλώδη λαχανικά όπως το μπρόκολο και το σπανάκι, και στα φυτικά έλαια και δημητριακά. Μικρά ποσά μπορεί επίσης να βρεθούν στο κρέας και τα γαλακτοκομικά τρόφιμα. Βιταμίνη Κ συντίθεται και από ορισμένα βακτηρίδια στην εντερική χλωρίδα. Οι ενήλικοι χρειάζονται περίπου 0,001 mg ημερησίως. Πρόσληψη έως και 1 mg βιταμίνης Κ την ημέρα δεν προκαλεί παρενέργειες.

Οι υδατοδιαλυτές βιταμίνες αντίθετα απο τις λιποδιαλυτές, δεν αποθηκεύονται στο σώμα, έτσι πρέπει να προσλαμβάνονται πολύ συχνά, αν όχι καθημερινά, απο τη διατροφή. Αν παραλαμβάνουμε μεγαλύτερες ποσότητες απ’ όσες χρειάζεται, ο οργανισμός μας αποβάλει το περίσσευμα. Επειδή ακριβώς το σώμα δεν αποθηκεύει τις υδατοδιαλυτές βιταμίνες, γενικά αυτές δεν είναι επιβλαβείς. Οι υδατοδιαλυτές βιταμίνες βρίσκονται στα φρούτα, τα λαχανικά και τα σιτηρά. Αλλά αντίθετα από τις λιποδιαλυτές βιταμίνες, μπορούν να καταστραφούν από τη θερμότητα ή με την έκθεση στον αέρα. Μπορούν επίσης να «χαθούν», διαλυμένες στο νερό που χρησιμοποιείται στο μαγείρεμα. Αυτό σημαίνει ότι με το μαγείρεμα των τροφίμων, ειδικά όσων βράζουμε, χάνουμε σημαντικό μέρος αυτών των βιταμινών. Γι’ αυτό είναι καλύτερα να μαγειρεύουμε στον ατμό ή στη σχάρα.

Υδατοδιαλυτές βιταμίνες είναι:

Η B6, που εμπλέκεται σε πλειάδα αντιδράσεων και επιτελεί σημαντικές λειτουργίες. Η βιταμίνη B6 επίσης γνωστή ως πυριδοξίνη, βρίσκεται σε μια ευρεία ποικιλία των τροφίμων, συκώτι, χοιρινό κρέας, κοτόπουλο, βακαλάος, ψωμί, αναποφλοίωτα δημητριακά, αυγά, λαχανικά, φιστίκια, γάλα, πατάτες. Αναγκαία ημερήσια δόση περίπου 1,4 mg. Λήψη μεγάλης ποσότητας B6 (περισσότερα από 200 mg ημερησίως), μπορεί να οδηγήσει σε ορισμένες νευροπάθειες, που όμως γενικά είναι αντιστρέψιμες – έτσι μόλις σταματήσετε τα συμπληρώματα, τα συμπτώματα σταματούν. Εντούτοις, σε μερικές περιπτώσεις μεγάλων δόσεων B6 επί μήνες, οι επιπτώσεις μπορεί να είναι οριστικές. Λήψη δόσεων μεταξύ 10 και 200 mg ημερησίως, για μικρές χρονικές περιόδους, δεν προκαλεί παρενέργειες.

Η βιταμίνη B12 ή κυανοκοβαλαμίνη (νευρικό σύστημα, πεπτικές διαταραχές, κυτταρικές λειτουργίες), βρίσκεται ουσιαστικά σε όλα τα προϊόντα κρέατος και ορισμένα άλγη όπως το φύκι. Οι ενήλικοι χρειάζονται περίπου 0.0015 mg ημερησίως. Εάν τρώτε κρέας, ψάρια ή γαλακτοκομικά, προφανώς καλύπτετε τις ανάγκες σας με τη διατροφή. Εντούτοις, επειδή η βιταμίνη B12 δεν βρίσκεται στα φυτικά τρόφιμα (όπως τα φρούτα, τα λαχανικά και τα δημητριακά), οι φυτοφάγοι μπορεί να μην λαμβάνουν την αναγκαία ποσότητα βιταμίνης και να παρουσιάσουν ανεπάρκεια σε Β12. Πρόσληψη έως και 2 mg B12 την ημέρα είναι απίθανο να προκαλέσει οποιαδήποτε βλάβη.

Η βιταμίνη C (απορρόφηση σιδήρου, φυλλικού, αντιοξειδωτική), γνωστή επίσης ως ασκορβικό οξύ, βρίσκεται σε μια ευρεία ποικιλία φρούτων και των λαχανικών. Οι καλές πηγές περιλαμβάνουν τα εσπεριδοειδή, το μπρόκολο, τα ακτινίδια. Οι ενήλικοι χρειάζονται 40 mg ημερησίως, αν όμως είναι καπνιστές πολύ περισσότερο. Υπερδοσολογία μπορεί να προκαλέσει πεπτικές ενοχλήσεις, που υποχωρούν αμέσως με τη διακοπή. Πρόσληψη 1000 mg βιταμίνης C την ημέρα είναι απίθανο να έχει οποιαδήποτε επίπτωση.

Η βιοτίνη (μαλλιά, δέρμα, μεταβολισμό), βρίσκεται σε πολλά τρόφιμα, το κρέας, τα αυγά, μερικά φρούτα και λαχανικά, ειδικά αποξηραμένα φρούτα. Οι ενήλικοι χρειάζονται μεταξύ 0,01 mg και 0,2 mg ημερησίως. Λήψη έως και 0,9 mg δεν προκαλεί παρενέργειες.

Η θειαμίνη-Β1 (μεμβράνες βλεννογόνων, νευρικό σύστημα), βρίσκεται στους περισσότερους τύπους τροφίμων. Οι καλές πηγές περιλαμβάνουν το χοιρινό κρέας, τα λαχανικά, το γάλα, το τυρί, τα μπιζέλια, τους φρέσκους και ξηρούς καρπούς, τα αυγά, τα ψωμιά ολικής άλεσης και μερικά ενισχυμένα δημητριακά προγευμάτων. Ημερήσια αναγκαία ποσότητα τα 1,4 mg για τους άνδρες και 1 mg για τις γυναίκες. Μέχρι τα 100 mg την ημέρα δεν έχουν αναφερθεί παρενέργειες.
Η νιασίνη, (μεταβολισμός τροφίμων, νευρικό, πεπτικό), γνωστή και ως B3, βρίσκεται στο βόειο κρέας, το χοιρινό, το κοτόπουλο, το αλεύρι σίτου, το αλεύρι αραβόσιτου, τα αυγά και το γάλα.
Υπάρχουν δύο μορφές, το νικοτινικό οξύ και το νικοτιναμίδιο. Ημερήσια δόση τα 17 mg ημερησίως για άνδρες και τα 13 mg για τις γυναίκες. Η λήψη των υψηλών δόσεων μπορεί να προκαλέσει δερματικά προβλήματα, ενώ σε μακρόχρονη χρήση επιβαρύνεται το ήπαρ.
Η λήψη 17 mg αντιστοιχεί σε ημερήσια αναγκαία δόση, ενώ μέχρι τα 500 mg ημερησίως δεν είναι πιθανή η εμφάνιση προβλημάτων.

Η ριβοφλαβίνη, (σχηματισμό ερυθρών αιμοσφαιρίων, μεταβολισμό, βλεννώδεις μεμβράνες, νευρικό σύστημα), επίσης γνωστή ως βιταμίνη B2, βρίσκεται σε μικρές ποσότητες σε πολλά τρόφιμα. Οι καλές πηγές περιλαμβάνουν το γάλα, τα αυγά, τα δημητριακά , το ρύζι και τα μανιτάρια. Η υπεριώδης ακτινοβολία μπορεί να καταστρέψει τη ριβοφλαβίνη, τόσο, που θα ήταν ιδανικό αυτά τα τρόφιμα να μπορούσαν να κρατηθούν μακριά από το άμεσο φως του ήλιου. Αναγκαία ημερήσια δόση τα 1,3 mg ημερησίως για τους άνδρες και τα 1,1 mg για τις γυναίκες ες σημαντικές λειτουργίες. Ανώτατη ημερήσια δόση τα 40 mg.

Το παντοθενικό οξύ ή Β5 (σχηματισμός αντισωμάτων, παραγωγή ορμονών επινεφριδίων, φυλλικό), βρίσκεται ουσιαστικά σε όλα σχεδόν τα τρόφιμα. Οι καλές πηγές περιλαμβάνουν το κοτόπουλο, το βόειο κρέας, τις πατάτες, το κουάκερ, τις ντομάτες, το συκώτι, τη ζύμη, τα αυγά, το μπρόκολο, τα σιτηρά, το ρύζι και το ψωμί ολικής άλεσης.

Πρέπει να είστε σε θέση να πάρετε όλο το παντοθενικό οξύ που χρειάζεστε από την καθημερινή διατροφή σας. Η λήψη έως 200 mg συμπληρωμάτων την ημέρα είναι απίθανο να προκαλέσει οποιαδήποτε ζημιά.

Ας σημειωθεί ότι παρατεταμένη λήψη οποιασδήποτε από τις βιταμίνες του συμπλέγματος Β, μπορεί να προκαλέσει έλλειψη σε κάποια άλλη βιταμίνη της ίδιας ομάδας.

ΝΟΣΟΣ CROHN ΚΑΙ ΔΙΑΤΡΟΦΗ


Γράφει η Χριστίνα Κωστάρα,
Διατροφολόγος-Διαιτολόγος, M.Sc


Φλεγμονώδη πάθηση του εντέρου. Χαρακτηρίζεται από χρόνια φλεγμονή του εντέρου. Η απορροφητική επιφάνεια του λεπτού εντέρου παθαίνει σοβαρή φλεγμονή προκαλώντας δυσαπορρόφηση των τροφών. Ωστόσο, η φλεγμονώδη διαδικασία μπορεί να επηρεάσει οποιαδήποτε περιοχή του γαστρεντερικού σωλήνα, από το στόμα μέχρι τον πρωκτό, αλλά συνήθως εμφανίζεται στον τελικό ειλεό. Συχνά επανεμφανίζεται μετά από χειρουργική εκτομή των προσβαλλόμενων περιοχών του εντέρου στο ή κοντά στο σημείο αναστόμωσης του εντέρου. Το προσβεβλημένο έντερο γίνεται πυκνό με σχηματισμό έκους του βλενογόννου υμένα, στένωση και σχηματισμό συριγγίου.

Εμφάνιση
Είναι κατεξοχήν πάθηση των νέων με κορύφωση στην εμφάνιση στην τρίτη και τέταρτη δεκαετία ζωής και μια δεύτερη κορύφωση κατά την όγδοοη δεκαετία της ζωής. Η αιτία είναι άγνωστη, αλλά γενετικοί παράγοντες παίζουν σημαντικό ρόλο με το 10% των ασθενών να έχει στενό συγγενή με την νόσο. Η δίαιτα έχει ενοχοποιηθεί, ιδιαίτερα η ζάχαρη, αλλά σε μελέτη στην οποία δόθηκε δίαιτα πλούσια σε φυτικές ίνες χωρίς ζάχαρη δεν κατέληξε σε κανένα πειστικό όφελος στην θεραπεία των ασθενών (Ritchie et al 1987). Περισσότερο πιθανοί αιτιολογικοί παράγοντες αποτελούν τα βακτήρια και άλλοι μικροοργανισμοί.

Συμπτώματα
Τα δύο κύρια εμφανιζόμενα συμπτώματα στην νόσο του Crohn είναι η διάρροια και ο πόνος στην κοιλιά, τα οποία εμφανίζονται στο 80-90% των περιπτώσεων. Συστηματικές εκδηλώσεις της νόσου του Crohn αποτελούν η αρθρίτιδα, η ιριδίτις και πιο σπάνια οι δερματικές και ηπατικές βλάβες. Στην οξεία φάση της έξαρσης της νόσου παρουσιάζεται πόνος στην κοιλιά, πυρετός, ναυτία και διάρροια. Στην χρόνια φάση της νόσου συνήθως παρουσιάζονται απώλεια βάρους, ανορεξία, αναιμία και στεατόρροια. Όταν η νόσος του Crohn προσβάλλει το παχύ έντερο, εμφανίζεται αιμορραγία του ορθού στο 50 % περίπου των περιπτώσεων, και είναι συχνή η περιπρωκτική ασθένεια. Στα παιδιά, εμφανίζεται καθυστερήση στην ανάπτυξη και στην σεξουαλική ωρίμανση, ιδιαίτερα κατά την διάρκεια της εφηβείας

Αντιμετώπιση
Κύριος στόχος της θεραπείας: Έλεγχος της φλεγμονής και αποτροπή των επιπλοκών. Αυτό επιτυγχάνεται με :

a)5-αμινο σαλικυλικά φάρμακα (σουλφασαλαζίνη, olsalazine, mesalanine) (μπορεί να προκαλέσουν αιμόλυση και να επιδεινώσουν την έλλειψη φολικού οξέος) και ανοσοκατασταλτικά φάρμακα
b) Στεροειδή (έχουν πολλές παρενέργειες):Παρατεταμένη χρήση στεροειδών επηρέαζει την ανάπτυξη και τα οστά
Σε πολλές περιπτώσεις χρησιμοποιείται στοιχειακή διατροφή. Εγχείρηση είναι δυνατόν να χρειαστεί σε σοβαρές καταστάσεις (το 70% των ασθενών περίπου απαιτεί εγχείρηση σε κάποιο στάδιο της νόσου).

Η διατροφή παίζει σημαντικό ρόλο στην αντιμετώπιση της νόσου

Διατροφικοί στόχοι

a)Διατήρηση ή βελτίωση της θρεπτικής κατάστασης του ασθενούς
b)Προαγωγή της ανάπτυξης
c)Βελτίωση του βάρους και του ύψους
d)Βελτίωση της όρεξης και μείωση της δυσαπορρόφησης

Η αναιμία (είτε λόγω της έλλειψης σιδήρου ή της έλλειψης φολικού ή και των δύο) και η απώλεια βάρους είναι δύο πολύ συνηθισμένες καταστάσεις.

Έλλειψη βιταμίνης Β12 παρατηρείται μετά από εκτομή στο ειλεό ή σε εκτεταμένη ειλεακή πάθηση, και χρήση φαρμάκων, ιδιαίτερα σουλφασαλαζίνης, μπορεί να προκαλέσει αιμόλυση και επιβαρυμένη έλλειψη φολικού οξέος. Γενική καταστολή της λειτουργίας του μυελού των οστών μπορεί να συμβεί σε οποιαδήποτε σοβαρή ασθένεια. Εξετάσεις αίματος για σίδηρο, φεριττίνη, φολικό και βιταμίνη Β12 είναι απαραίτητες για την διάγνωση της αιτίας της αναιμίας. Εάν εμφανίζεται στεατόρροια είναι πιθανόν να υπάρχουν αυξημένες απώλειες βιταμίνης Α και Ε, ασβεστίου, μαγνησίου και ψευδαργύρου. Η διατήρηση του φυσιολογικού σωματικού βάρους στους συγκεκριμένους ασθενείς είναι δύσκολη ενώ συχνά παρατηρείται απώλεια βάρους. Η βελτίωση της όρεξης και η μείωση της δυσαπορρόφησης θα πρέπει να αποτελούν στόχους της θεραπείας. Οι ασθενείς οι οποίοι πάσχουν από την νόσο του Crohn μπορεί να αναπτύξουν οστεομαλακία, ελλείψεις σε λιποδιαλυτές βιταμίνες και έλλειψη σε μαγνήσιο και ψευδάργυρο.

Δίαιτα Νόσου του Crohn
H νόσος είναι χρόνια και η θεραπεία της απαιτεί την καλή συνεργασία και την αμοιβαία εμπιστοσύνη μεταξύ ασθενούς και γιατρού, καθώς και τη θέληση του ασθενούς να θεραπευτεί. Η νόσος προοδεύει με εξάρσεις και τα μεταξύ αυτών διαστήματα ίσως είναι ελεύθερα συμπτωμάτων. Η επικοινωνία των ασθενών με το θεράποντα γιατρό πρέπει να είναι συνεχής και να γίνεται όποτε αισθάνονται ότι πρέπει να τον ενημερώνουν για κάποια μεταβολή ή για κάποιο πρόβλημα.

Οδηγίες ως προς τον ασθενή

Κάπνισμα. Μείωση ή, αν είναι δυνατόν, προοδευτική διακοπή.

Αλκοόλ. Σε περιορισμένη χρήση. Η μπίρα, το κόκκινο κρασί ή το τζιν μπορεί να προκαλέσουν διάρροια.
Δίαιτα.
1. Σε περιπτώσεις έκδηλης φλεγμονής του εντέρου, όταν υπάρχουν περιοχές εντερικής στένωσης ή τις εποχές έξαρσης της νόσου, όταν δηλαδή εμφανίζονται πόνοι ή διάρροια, η διατροφή θα πρέπει να είναι χαμηλής περιεκτικότητας σε φυτικές ίνες (ωμά φρούτα, λαχανικά, όσπρια, ολόκληρα σπόρια, προϊόντα ολικής αλέσεως κτλ). Να προτιμώνται καλά μαγειρεμένα λαχανικά και ξεφλουδιμένα φρούτα, κομπόστες φρούτων.
2. Χαμηλή σε λιπαρά για την μείωση της στεατόρροιας
3. Κατανάλωση αρκετής ποσότητας πρωτείνη, όπως, π.χ., κρέας, ψάρι, κοτόπουλο (εάν το ανέχεστε) για τον επανασχηματισμό του εντέρου και την αντικατάσταση των απωλειών.
4. Αποφυγή σακχάρων και ολιγοσακχαριτών, όπως μέλι, ζάχαρη,
6. Το γάλα, η φέτα, τα μαλακά λευκά τυριά και τα γαλακτερά επιτρέπονται μόνο αν γίνονται ανεκτά. Για να δοκιμάσετε αν ανέχεστε τα γαλακτερά, πιείτε νηστικός ένα ποτήρι κρύο πλήρες γάλα.. Αν μέσα σε δύο ώρες παρατηρήσετε φουσκώματα στην κοιλιά ή και διάρροια, τότε είναι καλό να τα αποφεύγετε.
7. Αποφύγετε τα πικάντικα φαγητά και τα μπαχαρικά

Τρίτη 18 Μαρτίου 2008

Ειδικά η γύρη




Ενώ οι περισσότεροι άνθρωποι αναγνωρίζουν την έννοια του όρου γύρη, είναι πολλοί αυτοί που δεν γνωρίζουν τι ακριβώς είναι ή τι ακριβώς προσφέρει. Μάλιστα είναι πολλοί αυτοί που στο άκουσμά της λέξης, κάνουν λανθασμένα την σύνδεση με τις αλλεργίες. Η γύρη μελισσών όμως δεν είναι η γύρη που κυκλοφορεί στον αέρα, αλλά η σκόνη που μαζεύουν από λουλούδι σε λουλούδι οι μέλισσες.
Αναζητώντας τον ορισμό της λέξεως θα την βρούμε ως : «η γονιμοποιός κόνις των ανθέων των σπερματόφυτων φυτών», δηλαδή το αρσενικό αναπαραγωγικό κύτταρο των φυτών. Πράγματι η αρχική λειτουργία της γύρης είναι να ενεργήσει ως αρσενικό σπόριο στον αναπαραγωγικό κύκλο. Αυτό πραγματοποιείται μέσα από μια απλή και επαναλαμβανόμενη πράξη με την βοήθεια των μελισσών που όταν επισκέπτονται κάθε λουλούδι, το λιπαίνουν με τη γύρη των προηγούμενων. Παράλληλα μέσα από αυτή την διαδικασία επωφελείται και η μέλισσα μιας και εξασφαλίζει τροφή πλούσια σε πρωτείνες, άρα ιδανική για την ανάπτυξη και αύξηση του πληθυσμού της κυψέλης και ένα απαραίτητο συστατικό για την παραγωγή βασιλικού πολτού και κεριού.

Χάρη σε κάποιες πολύ σημαντικές ιδιότητές της, από τα πολύ παλιά χρόνια, εξελίχθηκε σε μια από τις πιο θρεπτικές τροφές και για τον άνθρωπο.

Αξίζει να σημειωθεί ότι το νέκταρ με το οποίο έσβηναν τη δίψα τους οι θεοί του Ολύμπου, είχε ως συστατικά χυμούς φρούτων, μέλι και γύρη λουλουδιών.

Ας την γνωρίσουμε λοιπόν!
Η γύρη μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως συμπλήρωμα διατροφής, καθώς αποτελεί πλούσια πηγή βιταμινών, μετάλλων, ορμονών, υδατανθράκων, αμινοξέων και χιλιάδες ένζυμων και συνένζυμων. Μπορεί επίσης να χρησιμοποιηθεί ως θεραπευτικό μέσο. Η ιδιότητά της αυτή οφείλεται στις ιδιότητες κάποιων συστατικών της:

Βιταμίνη C, η οποία παρουσιάζει αντιοξειδωτική δράση

Bιταμίνη Ε, η οποία παρουσιάζει επίσης αντιοξειδωτική δράση και βοηθάει στην αναπαραγωγή.

Βιταμίνες συμπλέγματος Β (Β1, Β2, Β3, Β5, Β6, Β12) Ειδικότερα είναι μια από τις λίγες φυτικές πηγές πλούσιες σε βιταμίνη B12 που όπως ξέρουμε μαζί με το φολικό (που επίσης περιέχεται στην γύρη) είναι απαραίτητο για την διαίρεση των κυττάρων στο μυελό των οστών προς σχηματισμό αίματος, βοηθώντας έτσι στην καταπολέμηση της αναιμίας.

Βιταμίνη R (ρουτίνη), η οποία αυξάνει την αντίσταση των τριχοειδών αγγείων, προφυλάσσοντας έτσι τον οργανισμό από εγκεφαλικές αιμορραγίες. Η γύρη μάλιστα παρουσιάζει την υψηλότερη περιεκτικότητα (60 mg/100gr γύρης).

Μέταλλα ( Ca, P, Fe, Mg, Mn,K, Zn, B, Mo, Cl, Se, Cu). Στο σημείο αυτό πρέπει να αναφερθεί ότι το Κ συμμετέχει κατά 20-45% στην σύστασή της και ο Cu κατά 5-8%.

Γουαδοτρόπες ορμόνες, που καθορίζουν σε σημαντικό ποσοστό την σπερματογένεση στον άνδρα (βοηθώντας στην αντιμετώπιση της ανδρικής ανικανότητας) αλλά και καθορίζουν την φυσιολογική εξέλιξη των ωοθυλακίων στη γυναίκα. Γενικότερα η γύρη βοηθά στην ανακούφιση από τους πόνους που συνοδεύουν το προεμμηνορυσιακό σύνδρομο και βοηθά στην δημιουργία ενός σταθερού κύκλου.

Βιοφλαβονοειδή (Quercetin, Kaempferol), τα οποία της επιτρέπουν να αναπτύσσει υψηλή αντιοξειδωτική δραστηριότητα, λόγω των αυξημένων ποσών που περιέχει. Αλλά εκτός από την εκτέλεση των αντιοξειδωτικών καθηκόντων, οι επιστημονικές μελέτες έχουν δείξει ότι τα βιοφλαβονοειδή εκτελούν και άλλες σημαντικές λειτουργίες στο σώμα. Ορισμένα αυξάνουν την τριχοειδή αντίσταση και κάποια ωφελούν στο συκώτι, ενώ κάποια άλλα βοηθούν στην διατήρηση της οστικής πυκνότητας.

Κιστίνη, ένα αμινοξύ που επηρεάζει θετικά την τριχοφυΐα και το χρώμα των μαλλιών.

Είναι φαντάζομαι από όλους κατανοητό ότι μια τροφή με τέτοιες ιδιότητες ενισχύει το σώμα θρεπτικά και επιτρέπει στο ανοσοποιητικό σύστημα να αντιδράσει, να υπερασπίσει και να παλέψει ενάντια σε πολλές παθήσεις.
Έτσι, στο πεπτικό σύστημα, η γύρη έχει μια κατευναστική επίδραση βελτιώνοντας τον περισταλτισμό και επουλώνοντας κάποια έλκη ενώ βοηθά και στην αντιμετώπιση της δυσκοιλιότητας.
Αντίστοιχα το ενδοκρινολογικό σύστημα ωφελείται από την γύρη, δεδομένου ότι υποκινεί τους αργόστροφους αδένες, ένα πρόβλημα που συνδέεται με την πρόωρη γήρανση και τη μειωμένη ανοσοαπάντηση. Η γύρη όμως, βελτιώνει και την κατάσταση ατόμων που έχουν ήπιες αλλεργικές εκδηλώσεις και τους βοήθα ώστε να αποκτήσουν βαθμιαία αντίσταση (ανοσοποίηση).
Μια άλλη ιδιότητά της είναι η βελτίωση της όρεξης και γι αυτό συνίσταται ιδιαίτερα σε περιπτώσεις ψυχογενούς νευρικής ανορεξίας, εντερικών ανωμαλιών, ασθενών με AIDS και καρκινοπαθών. Η γύρη είναι επίσης σημαντική και από αισθητικής πλευράς μιας και βοηθά στην τόνωση της επιδερμίδας αυξάνοντας τον ανεφοδιασμό αίματος, υποκινώντας την αύξηση των κυττάρων, αποτρέποντας την αφυδάτωση και τελικά λειαίνοντας τις ρυτίδες.
Η γύρη καταναλώνεται είτε αυτούσια, είτε αναμεμιγμένη με μέλι ή διαλυμένη σε κάποιο χυμό (προτιμότερα αλεσμένη). Τα ευεργητικά αποτελέσματα της γύρης γίνονται ακόμη πιο σημαντικά όταν η διατροφή είναι ισορροπημένη και πλούσια σε φρούτα και λαχανικά.
Σύμφωνα με την διεθνή βιβλιογραφία 35 γραμμάρια γύρης (1 κουταλιά της σούπας) την ημέρα καλύπτουν τις ανάγκες μας σε πρωτεΐνες, βιταμίνες και ιχνοστοιχεία. Καλό είναι η κατανάλωση γύρης για την αποφυγή γαστρεντερικών διαταραχών να ξεκινήσει με πολύ μικρότερη ποσότητα και προοδευτικά να αυξάνεται έως ότου μετά από περίπου 3 εβδομάδες να φτάσει την συνιστώμενη δοσολογία. Η κατανάλωση γύρης συνιστάται εξάλλου να γίνεται για 3μήνες με μια διακοπή 3-4 εβδομάδων και μετά επανεκκίνηση.


Μέθοδοι Επεξεργασίας& Συντήρησης.

Η γύρη απαιτεί καλό καθαρισμό κατά την συλλογή έτσι ώστε να είναι απαλλαγμένη από ξένες ύλες, ενώ μετά την συλλογή της πρέπει να προστατεύεται από την υπερβολική έκθεση στο φως (για αποφυγή μείωσης της βιοδραστικότητας ορισμένων θρεπτικών ουσιών), την υγρασία (με την χρήση μεθόδων αποξήρανσης πετυχαίνεται περιορισμός της υγρασίας κατά περίπου 4-5%) και τις προσβολές των εντόμων (γι΄ αυτό και καταψύχεται αν είναι υγρή).

Κατά την επιλογή ο καταναλωτής πρέπει να έχει υπόψη ότι ο κατάλληλος ποιοτικός έλεγχος, η επεξεργασία και η συντήρηση είναι κρίσιμα βήματα κατά την παρασκευή ενός ακατέργαστου τροφίμου. Οι τεχνικές επεξεργασίας που εφαρμόζονται για να αυξήσουν τη ζωή του προϊόντος στο ράφι έχουν ως αποτέλεσμα το προιόν κάποιες φορές να παρουσιάζει απώλειες σε θρεπτικά συστατικά.
Κάτι εξίσου σημαντικό είναι ότι υπάρχει ένα θρεπτικό πλεονέκτημα στην κατανάλωση γύρης που συλλέγεται από διαφορετικές γεωγραφικές περιοχές. Μια τέτοια γύρη δεν παρουσιάζει ένα ενιαίο χρώμα αλλά μια πανδαισία χρωμάτων, όπου κάθε χρώμα αντιπροσωπεύει ένα διαφορετικό είδος. Στο σημείο αυτό πρέπει να αναφερθεί το γεγονός ότι ανάλογα με το έδαφος συλλογής, είναι δυνατό να περιέχει υψηλές ποσότητες τοξικών μετάλλων και ραδιενεργών στοιχείων.

Μέλι - Γύρη - Βασιλικός πολτός - κερί - πρόπολη κ.ά.


Θρεπτική αξία του μελιού

Τα ζάχαρα του μελιού είναι απλά, απορροφούνται αμέσως, γι' αυτό & το μέλι είναι μια γρήγορη πηγή ενέργειας για τον οργανισμό, για τους αθλητές, τα παιδιά, τις εγκύους, τους αρρώστους και για κάθε ταλαιπωρημένο οργανισμό.

Το μέλι έχει ανόργανα στοιχεία γνωστά σαν ιχνοστοιχεία, τα οποία παίζουν σπουδαίο ρόλο στον μεταβολισμό & τη θρέψη, είναι συστατικά του σκελετού και των κυττάρων, συμμετέχουν σε διάφορα ενζυμικά συστήματα, και τέλος ρυθμίζουν την οξύτητα του στομάχου.

Η συγκέντρωση των βιταμινών που έχει το μέλι δεν είναι αρκετή για τις ημερήσιες ανάγκες μας, βοηθούν όμως για την απορρόφηση των ζαχάρων.

Το μέλι έχει αντισηπτικές ιδιότητες, είναι τονωτικό, αυξάνει το ρυθμό λειτουργίας της καρδιάς, μειώνει προβλήματα έλκους στο στομάχι και γενικά συμβάλλει στην καλή λειτουργία του ανθρώπινου οργανισμού.

Η κατανάλωση μελιού βοηθά στη γρηγορότερη αποκατάσταση της υγείας σε περιπτώσεις αναιμίας, λόγω του σιδήρου που περιέχει.

Το μέλι βοηθά σημαντικά στο ταχύτερο μεταβολισμό του οινοπνεύματος με αποτέλεσμα να απαλλάσσεται κανείς γρηγορότερα από την κατάσταση μέθης.

Το μέλι έχει υψηλή περιεκτικότητα σε χολίνη που βοηθά ιδιαίτερα άτομα που λόγω καθιστικής εργασίας υποφέρουν από δυσκοιλιότητα.

Το μέλι έχει αντιμικροβιακή δράση και εμποδίζει την ανάπτυξη των βακτηρίων και άλλων παθογόνων οργανισμών.

Είναι χρήσιμο για την επούλωση και τον καθαρισμό ή την απολύμανση πληγών.
Η κρυστάλλωση του μελιού

Η κρυστάλλωση είναι φυσικό φαινόμενο που δεν προξενεί καμία αλλαγή ατή θρεπτική και βιολογική ιδιότητα του μελιού. Σχετίζεται με τη φυτική προέλευση του μελιού κι επηρεάζεται από τη χημική του σύνθεση. Οι παράγοντες που παίζουν σημαντικό ρόλο στην ταχύτητα κρυστάλλωσης, είναι η συγκέντρωση της γλυκόζης και του νερού, η σχέση φρουκτόζης/γλυκόζης, η σχέση γλυκόζης/νερού), η περιεκτικότητα του δείγματος σε γύρη, η παρουσία του ζαχάρου μελιζιτόζη κ.α. Ενα κρυσταλλωμένο μέλι δεν είναι χαλασμένο ούτε και νοθευμένο. Το κρυσταλλωμένο μέλι ρευστοποιείται εύκολα σε μπεν-μαρί, χωρίς να χάσει καμία από τις βιολογικές και θρεπτικές του ιδιότητες.

Το χρώμα του μελιού

Το χρώμα είναι χαρακτηριστικό της προέλευσης του μελιού. Τα σκοτεινόχρωμα μέλια είναι πλούσια σε ιχνοστοιχεία (κάλιο, μαγνήσιο, φώσφωρο, σίδηρο, νάτριο κλπ) και λένε πως έχουν υψηλή θρεπτική αξία. Τα ανοικτόχρωμα έχουν ωραίο άρωμα και γεύση.


Γύρη

Η γύρη είναι προϊόν που συγκεντρώνουν οι μέλισσες από διάφορο λουλούδια. Είναι η πλουσιότερη φυσική τροφή σε πρωτεΐνες, βιταμίνες, απαραίτητα αμινοξέα, ορμόνες, ένζυμα και άλλα χρήσιμα συστατικά για την διατροφή μας. Η γύρη έχει υψηλή περιεκτικότητα σε ρουτίνη γνωστή ως βιταμίνη R (60 mg/100gr γύρης), η οποία αυξάνει την αντίσταση των τριχοειδών αγγείων, προφυλάσσοντας έτσι τον οργανισμό από εγκεφαλικές αιμορραγίες. Η γύρη περιέχει γουαδοτρόπες ορμόνες, που είναι οι βιολογικά δραστικές ουσίες που δρουν απευθείας στους γενετικούς αδένες τόσο του άντρα όσο και της γυναίκας. Η σπερματογένεση στον άνδρα και η φυσιολογική εξέλιξη των ωοθυλακίων στη γυναίκα καθορίζονται σημαντικά από την παρουσία των ορμονών αυτών,

Η γύρη βοηθά στην διανοητική λειτουργία, ενισχύει τη συστολή της καρδιάς, έχεί διουρητική δράση. Η γύρη βελτιώνει την όρεξη γι αυτό και συνίσταται ιδιαίτερα για τις περιπτώσεις:

- Αδυναμία και γενικής εξασθένισης του οργανισμού.
- Απώλεια βάρους
- Εντερικών ανωμαλιών.
- Ψύχωσης και νευρασθένειας
- Απώλεια μνήμης
- Κακού μεταβολισμού
Η γύρη βελτιώνει την κατάσταση ατόμων που έχουν ήπιες αλλεργικές εκδηλώσεις και τους βοήθα ώστε να αποκτήσουν βαθμιαία αντίσταση (ανοσοποίηση) Έχει ευεργετική επίδραση στον προστάτη και βελτιώνει την θεραπευτική αγωγή στην προστατίτιδα (φλεγμονή του προστάτη). Η γύρη είναι πλούσια σε κιστίνη, ένα αμινοξύ που επηρεάζει θετικά την τριχοφυΐα και το χρώμα των μαλλιών. Η γύρη μετριάζει και περιορίζει σημαντικά τα προβλήματα της εμμηνόπαυσης (κλιμακτήρίος περιόδου). Η γύρη δίνεί ευεξία, αυξάνει την αυτοπεποίθηση και βελτιώνει την σεξουαλική κατάσταση

Περιέχει βιολογικά ενεργές ουσίες που επηρεάζουν θετικά τον μεταβολισμό του νερού, ελέγχουν την όρεξη, την απόθεση λίπους στον οργανισμό, την λειτουργία των ωοθηκών και του Ουροειδούς αδένα, και γενικά προάγει την καλή φυσική κατάσταση του σώματος. Οι υγιέστεροι και περισσότερο μακρόβιοι άνθρωποι του κόσμου είναι οι κάτοικοι των Ιμαλαΐων, του Καυκάσου στη Ρωσία και του βουνού Βικαμπόμπα στο Εκουαντόρ. Οι περισσότεροι από αυτούς χρησιμοποιούν τη γύρη στο καθημερινό· τους διαιτολόγιο.

Πόση γύρη πρέπει να τρώμε την μέρα

Τριάντα πέντε γραμμάρια γύρης (μια κουταλιά της σούπας) την ημέρα, καλύπτουν τις ημερήσιες ανάγκες μας σε πρωτεΐνες, βιταμίνες και ιχνοστοιχεία. Η κατανάλωση γύρης πρέπει να ξεκινήσει με μικρή ποσότητα μέχρι να συνηθίσει το στομάχι. Προτείνεται μια κουταλιά του γλυ­κού καθημερινά για μια περίπου εβδομάδα και σταδιακή αύξηση σε μια κουταλιά της σούπας. Η κατανάλωση γύρης θα πρέπει να συνεχισθεί χωρίς διακοπή για 4-6 μή­νες ανάλογα με τις ανάγκες και την αντίδραση κάθε ατόμου ξεχωριστά. Η γύρη καταναλώνεται αυτούσια όπως έχει ή διαλυμένη.


Βασιλικός Πολτός

Είναι κρεμώδη ουσία που εκκρίνεται από τους υποφαρυγγικούς αδένες των εργατριών μελισσών. Προορίζεται για την διατροφή όλων των ατελών στα­δίων της μέλισσας γι’ αυτό και ονομάζεται "γάλα των μελισσών". Η ονομασία "βασιλικός πολτός" (Β.Π.) προέρχεται από το ότι οι προνύμφες που προορίζονται να γίνουν βασίλισσες, καθώς επίσης και η ενήλικες βασίλισσες, τρέφονται αποκλειστικά με μεγάλη ποσότητα από τη τροφή αυτή. Στο Β.Π. βρίσκεται ο καθοριστικός εκείνος παράγοντας που μετατρέπει τη μέλισσα από εργάτρια σε βασίλισσα.

Χημική Σύσταση
Ο Β.Π. είναι πλούσια πηγή βιταμινών, ανόργανων στοιχείων και αμινοξέων. Η μέση χημική του σύσταση είναι:

· υγρασία 65%,

· πρωτεΐνες 14%,

· υδατάνθρακες 12%

· λιπίδια 5% και

· ανόργανα στοιχεία 1%.


Το υπόλοιπο ποσοστό αποτελείται από διάφορες ενώσεις όπως το 10-υδροξυδεκενοϊκό οξύ, η γ-γλουβουλίνη, νουκλεϊκά οξέα όπως το DNA και το RNA βιταμίνες της ομάδας Β, η βιαταμίνη C, το παντοθενικό οξύ,η βιοπτερίνη, η νεοπτερίνη, η ακετυλοχολίνη, γενετήσιες ορμόνες (οιστραδιόλη, τεστοστερόλη, προγεστερόλη) και άλλες. Αρκετά συστατικά του βασιλικού πολτού παραμένουν απροσδιόριστα.

Φυσικές ιδιότητες

Το χρώμα του Β.Π έχει μεγάλη σημασίαγιατι αποτελεί δείκτη της φρεσκότητας και της καταλληλότητας του. Ο φρέσκος πολτός έχει ασπουδερό λαμπερό χρώμα. Η υφή του είναι ζελατινώδη παχύρευστη αλλά με την πάροδο του χρόνου μεταβάλλεται σε συμπαγή. Χαρακτηρίζεται από ελαφρύ δριμύ άρωμα και όξινη γεύση που οφείλεται στο πολύ χαμηλό pΗ που έχει (3,5 - 4,5).



Επιδράσεις στον ανθρώπινο οργανισμό

Ο Βασιλικός Πολτός βοηθά στην αντιμετώπιση των ρευματικών αρθρίτιδων λόγω της υψηλής περιεκτικότητας του σε 10-υδροξυ-δεκενοϊκό και παντοθενικό οξύ.

Ο Β.Π. βοηθά το γηρασμένο και ταλαιπωρημένο οργανισμό. Στους υποτασικούς παρατηρήθηκε αύξηση της πίεσης και γενικά σ' όλους διαπιστώθηκε αίσθημα ευφορίας. Παρόμοιες μελέτες απέδειξαν τη μεγάλη ωφελιμότητα του στην γηριατρική.

Ο Β.Π. βρίσκει μεγάλη εφαρμογή στην παιδιατρική. Ιταλοί επιστήμονες μετά από μακρόχρονα πειράματα σε βρέφη που γεννήθηκαν πρόωρα, σε παιδιά ηλικίας μέχρι 7,5 χρόνων, κα­θώς επίσης και σε παιδιά με αναιμία, πνευμονία βακτηριακές λοιμώξεις και άλλα κατέληξαν στα εξής συμπεράσματα:

Σ' όλες τις περιπτώσεις ο Β.Π. αύξησε το σωματικό βάρος.

Βελτιώνει σημαντικά την όρεξη. Τα θετικά αποτελέσματα εμφανίζονται συνήθως 20 ημέρες μετά την έναρξη της θεραπευτικής αγωγής.

Αυξάνονται & σταθεροποιούνται τα ερυθρά αιμοσφαίρια σε αναιμικά παιδιά.

Ενισχύεται σημαντικά η δυναμικότητα του οργανισμού & η αντοχή του στις αρρώστιες.

Η υψηλή περιεκτικότητα του Β.Π. σε ακετυλοχολίνη (1,2 mg/gr Β.Π.) βοηθά ώστε να μειωθεί η πίεση του αίματος και θεραπεύει την χρόνια δυσκοιλιότητα.

Βελτιώνει τη γενική διάθεση, αυξάνει την ικανότητα για εργασία, την όρεξη και τέλος βοηθά ώστε τα άτομα να αποκτήσουν μεγαλύτερη διανοητική και σωματική δύναμη.

Ο Β. Π. έχει αντισηπτικές και μικροβιοκτόνες ιδιότητες.

Βρίσκει εφαρμογή στη θεραπεία της χρόνιας νεφρικής ανεπέρκειας.

Ο Β.Π. βρέθηκε ότι είναι ωφέλιμο θεραπευτικό μέσο για την προστασία των ουλών από αιμορραγίες.

'Αλλα προϊόντα της μελισσοκομίας

Κερί: Στις περισσότερες περιοχές το κερί αποτελεί παραπροϊόν της μελισσοκομίας. Η παραλαβή του γίνεται την εποχή του τρυγητού. Η πρώτη ύλη θερμαίνεται στους 630 C, οπότε το κερί λιώνει και ανεβαίνει στην επιφάνεια, από όπου και λαμβάνεται, ψύχεται, σκληραίνει και υφίσταται περαιτέρω επεξεργασία για να χρησιμοποιηθεί πάλι στη μελισσοκομία στην παραγωγή κεριών ποιότητας, καλλυντικών, στη γεωργία, στην τέχνη και στη βιομηχανία.

Πρόπολη: Πρόκειται για είδος ρητίνης που συλλέγουν οι μέλισσες από τους οφθαλμούς διαφόρων δέντρων. Έχει θεραπευτικές και αντιβιοτικές ιδιότητες, ενώ χρησιμοποιείται επίσης στη βερνικοποιία και τη φαρμακευτική.

Υγρό αδένων κεντριού - δηλητήριο - μέλισσας: Για τη συλλογή του υγρού από τους αδένες του κεντριού των μελισσών χρησιμοποιείται ειδική τεχνική. Το υγρό αυτό χρησιμοποιείται στη φαρμακευτική (θεραπεία της ρευματοειδούς αρθρίτιδας) και στην απευαισθητοποίηση ατόμων που είναι υπερευαίσθητα στο τσίμπημα των μελισσών.

Δευτέρα 17 Μαρτίου 2008

Λόγια...



Δύο άντρες πολύ σοβαρά άρρωστοι, ήταν στο ίδιο δωμάτιο ενός νοσοκομείου. Στον έναν επιτρέπονταν να μένει καθιστός μία ώρα το απόγευμα γιατί τον βοηθούσε να φύγουν τα υγρά από τους πνεύμονες.

Το κρεβάτι του βρισκότανε ακριβώς δίπλα στο παράθυρο του δωματίου. Ο άλλος άντρας έπρεπε να βρίσκεται συνέχεια ξαπλωμένος σε ακινησία και ένας μεσότοιχος που βρισκόταν μεταξύ των κρεβατιών δεν του επέτρεπε να κοιτάει έξω από το παράθυρο.

Οι άντρες κατέληξαν να μιλάν ατελείωτα. Μιλούσαν για τις συζύγους τους, τις οικογένειες τους, τα σπίτια τους, τις δουλειές τους, την θητεία τους στον στρατό, ακόμα και για το που είχαν πάει διακοπές. Κάθε απόγευμα ο άντρας που του επιτρεπόταν να μένει καθιστός περιέγραφε στον συγκάτοικο του όλα όσα έβλεπε από το παράθυρο του δωματίου.

Ο άντρας που βρισκόταν σε αναγκαστική ακινησία άρχιζε να καταλαβαίνει πως ζει γι' αυτές τις μοναδικές απογευματινές ώρες που η άποψη του μεγάλωνε και ζωντάνευε από όλη την δραστηριότητα και τα χρώματα του έξω κόσμου.

Το παράθυρο έβλεπε σε ένα πάρκο με μια θαυμάσια λίμνη. Πάπιες και κύκνοι κολυμπούσαν εκεί, και τα παιδιά έπαιζαν με μικρά μοντέλα σκαφών στο νερό. Νεαρά ζευγάρια περπατούσαν πιασμένα χέρι χέρι μέσα στα υπέροχα λουλούδια που είχαν τα χρώματα του ουράνιου τόξου. Τεράστια παλιά δέντρα στέκονταν με χάρη επάνω στο έδαφος και μια υπέροχη θέα του ουρανοξύστη της πόλης φαινόταν από μακριά.

Καθώς ο άντρας δίπλα στο παράθυρο εξηγούσε όλες αυτές τις όμορφες λεπτομέρειες, ο άντρας στο διπλανό κρεβάτι φαντάζονταν όλα αυτά που άκουγε. Ένα απόγευμα ο άντρας που ήταν δίπλα στο παράθυρο, περίγραφε μια παρέλαση που περνούσε. Παρόλο που ο άντρας στο δίπλα κρεβάτι δεν μπορούσε να ακούσει τον ήχο της μπάντας, μπορούσε και μόνο με τα μάτια του μυαλού του να δει τους κλόουν που χόρευαν, τα πολύχρωμα άρματα και τα όμορφα διακοσμημένα αυτοκίνητα και άλογα.

Οι μέρες πέρασαν. Ο άντρας που δεν μπορούσε να δει από το παράθυρο άρχισε να επιτρέπει σπόρους έχθρας να αναπτύσσονται μέσα του. Όσο και να εκτιμούσε τις περιγραφές του συγκατοίκου του, εύχονταν μέσα το να ήταν αυτός ο οποίος θα μπορούσε να δει την θέα από το παράθυρο. Άρχισε να αποστρέφεται στον συγκάτοικο του και στο τέλος ο πόθος του να είναι δίπλα στο παράθυρο τον έφερε σε απόγνωση.

Ένα πρωινό σε μια επίσκεψη της νοσοκόμας στο δωμάτιο βρήκε τον άντρα δίπλα στο παράθυρο νεκρό. Είχε πεθάνει ειρηνικά μέσα στον ύπνο του. Λυπημένα κάλεσε τους νοσοκόμους και απομάκρυνε το πτώμα του.

Μετά από ένα χρονικό διάστημα για να μην θεωρηθεί και απρέπεια ο άντρας ζήτησε να μετακινηθεί στο κρεβάτι που βρίσκονταν δίπλα στο παράθυρο .Εκείνη με πολύ προθυμία τον μετακίνησε και φρόντισε να είναι άνετος. Σιγά-σιγά στηρίχθηκε με πόνο στον αγκώνα του να σηκωθεί να ρίξει μια ματιά στον έξω κόσμο. Επιτέλους θα μπορούσε να δει τον έξω κόσμο και όλες τις δραστηριότητες του.

Αυτό που είδε ήταν ένας κενός τοίχος !

Κάλεσε την νοσοκόμα και την ρώτησε: πως μπορούσε ο συγκάτοικος μου να βλέπει όλα αυτά που μου περίγραψε; Πως μπορούσε να μου μιλάει για τόσο ομορφιά και με τόσες λεπτομέρειες, όταν αυτό που φαίνεται από αυτό εδώ το παράθυρο είναι ένας παλιός και βρώμικος τοίχος;


Και η νοσοκόμα του απάντησε: Ω θεέ μου........δεν το ξέρατε πως ο πρώην συγκάτοικος σας ήταν τυφλός ; Δεν μπορούσε να δει καν τον τοίχο, ίσως ήθελε να σας ενθαρρύνει.

Aν ζείτε μια ζωή βασανίζοντας τον εαυτό σας για το τι έχουν οι άλλοι, πιθανότατα να χάσετε την χαρά του να γίνετε αποδέκτες σε αυτά που οι άλλοι θέλουν να σας δώσουν.

Τετάρτη 12 Μαρτίου 2008

Το χρόνιο νόσημα στην εφηβεία



Η εφηβεία αποτελεί ένα διάστημα τεράστιας κοινωνικής, βιολογικής, ψυχολογικής και πνευματικής αλλαγής. Η αντιμετώπιση ενός χρόνιου νοσήματος προσθέτει μια ακόμη διάσταση στη ζωή των εφήβων. Λόγω της σημαντικής προόδου της ιατρικής όλο και περισσότεροι έφηβοι σε σχέση με το παρελθόν ζουν παραγωγικές ζωές παρά το γεγονός ότι βιώνουν μία σοβαρή ασθένεια.


Ως χρόνιο νόσημα ορίζεται αυτό που έχει σημαντική διάρκεια και οι συνέπειες του καταβάλουν τον έφηβο για σημαντικό χρονικό διάστημα. Κατά τους Pless και Pinkerton ως χρόνια ιατρική κατάσταση ορίζουμε αυτήν που παρεμβαίνει στην καθημερινή ζωή για διάστημα μεγαλύτερο από τρεις μήνες σε ένα χρόνο ή απαιτεί νοσηλεία σε νοσοκομείο για περισσότερο από ένα μήνα σε ένα χρόνο. Η πιο κοινή χρόνια κατάσταση είναι το άσθμα που ακολουθείται από τις αισθητικές διαταραχές και τις διαταραχές του νευρικού συστήματος. Άλλα παραδείγματα χρόνιων ασθενειών περιλαμβάνουν την λοίμωξη με HIV και άλλες σεξουαλικώς μεταδιδόμενες ασθένειες, τον διαβήτη, τον συστηματικό ερυθηματώδη λύκο (ΣΕΛ), την κυστική ίνωση, την μεσογειακή αναιμία, την νευρική ανορεξία, την καρδιαγγειακή νόσο, την σκλήρυνση κατά πλάκας και την ιδιοπαθή θρομβοπενική πορφύρα.

Στο παρελθόν τα παιδιά με πολλές από αυτές τις ασθένειες δεν ζούσαν για να φτάσουν να γίνουν έφηβοι. Τα τελευταία 25 χρόνια το ποσοστό επιβίωσης των παιδιών με κυστική ίνωση έχει αυξηθεί κατά 700%, για τη δισχιδή ράχη έχει αυξηθεί κατά 200% και για τη συγγενή καρδιακή νόσο κατά 300%. Στην πραγματικότητα η χρόνια νόσος και η επίπτωση της στα παιδιά και στις οικογένειες τους έχει αντικαταστήσει την οξεία νόσο ως το πιο σημαντικό θέμα στην παιδιατρική πρακτική.

Η ιατρική φροντίδα έχει προχωρήσει σε σημείο ώστε να επιτρέπει τα άτομα με τις ασθένειες αυτές να ξεπεράσουν το φυσιολογικό στρες της εφηβείας και να προετοιμαστούν για μία παραγωγική ενήλικο ζωή. Σε μεγάλο μέρος της η έρευνα έχει αποδείξει ότι «οι έφηβοι που έχουν ένα χρόνιο νόσημα έχουν αυξημένο κίνδυνο να αντιμετωπίσουν προβλήματα προσαρμογής».

Κοινωνικά Ζητήματα

Ο Minuchin περιγράφει την οικογένεια ως ένα αλληλεπιδρόν κοινωνικό σύστημα όπου κάθε μέλος αντιδρά στο στρες που προκαλούν άλλα μέλη της οικογένειας και συμβάλει στο στρες που νιώθουν αυτά. Για να γίνουν καλύτερα κατανοητά τα αναπτυξιακά ζητήματα που σχετίζονται με τα άρρωστα παιδιά ο Mitchell (1983) προσάρμοσε την οικολογική θεωρία του Bronfenbrenner σ’αυτά τα παιδιά και τις οικογένειες τους.
Το επίπεδο του μικροσυστήματος περιλαμβάνει τις αλληλεπιδράσεις γονέα – παιδιού, γονέα-γονέα και παιδιού-παιδιού. Κάθε μία από αυτές τις αλληλεπιδράσεις είναι πηγή πιθανών προβλημάτων. Στο μεσοσύστημα οι αλληλεπιδράσεις επεκτείνονται έτσι ώστε να περιλάβουν το ιατρικό προσωπικό, τους συγγενείς και τους φίλους, τους γείτονες και άλλους. Αυξάνεται κατά συνέπεια η πιθανότητα προβληματικών αλληλεπιδράσεων. Το εξωσύστημα, που περιλαμβάνει τόσο το μικροσύστημα όσο και το μεσοσύστημα, περιέχει τα ΜΜΕ, το εκπαιδευτικό σύστημα και τα κοινωνικά προγράμματα. Τέλος το μακροσύστημα, το οποίο περιέχει όλα τα προηγούμενα συστήματα, περιλαμβάνει τις οικονομικές, πολιτικές, πολιτισμικές και θρησκευτικές σφαίρες. Η θεωρία του Bronfenbrenner απαιτεί τη μελέτη του παιδιού στο πλαίσιο καθενός από αυτά τα συστήματα.

Για τους χρόνια νοσούντες έφηβους τα προβλήματα προσαρμογής που σχετίζονται με την εφηβεία μεγεθύνονται. Ένα προέχον ζήτημα είναι η κοινωνική αποδοχή. Ένα ζήτημα που απασχολεί όλους τους εφήβους, η κοινωνική αποδοχή καθίσταται πιο σημαντική για αυτούς με χρόνιο νόσημα μιας και αυτά τα παιδιά περνούν μεγάλο χρονικό διάστημα απομονωμένα από τους συνομηλίκους τους ή με την παρέα ενηλίκων. Η έλλειψη της αποδοχής των συνομηλίκων μπορεί να αποβεί επώδυνη για τον έφηβο και την οικογένεια του και ένα παιδί που νιώθει απομονωμένο και αποδιωγμένο μπορεί να βιώσει πιο έντονο στρες.

Οι οικογένειες των άρρωστων παιδιών επίσης τείνουν να είναι κοινωνικά απομονωμένες , με τους ενήλικες να περνούν λιγότερο χρόνο με τους φίλους τους. Ένας γονέας μπορεί να αποφασίσει να μην δουλέψει έξω από το σπίτι έτσι ώστε να μπορεί να παρέχει φροντίδα στο παιδί του. Ο Patterson όμως έχει βρει ότι είναι στην πραγματικότητα καλύτερα για τους γονείς εφήβων με χρόνιο νόσημα, να διατηρήσουν τις κοινωνικές τους επαφές και να δουλεύουν έξω από το σπίτι. Ο έφηβος φαίνεται να ωφελείται με το να έχει ένα άτομο που τον φροντίζει με άλλα ενδιαφέροντα. Αυτό, ακόμη οδηγεί σε λιγότερους γονεϊκούς περιορισμούς, ένα σημαντικό ζήτημα για τους εφήβους ανεξάρτητα από την κατάσταση της υγείας τους.

Ακόμη και αυτοί οι έφηβοι με πολύ σοβαρές ασθένειες θα πρέπει να παίρνουν ευκαιρίες ώστε να συνεισφέρουν στην οικογενειακή ζωή, όπως το τους ανατίθενται δουλείες του σπιτιού. Αυτό είναι πολύ σημαντικό μιας και η υπερπροστασία μπορεί να στείλει μηνύματα ανικανότητας στον χρόνια νοσούντα έφηβο.

Οι Turnbull και Turnbull βρήκαν ότι οι περισσότερες έρευνες που ασχολούνται με οικογένειες χρόνια νοσούντων παιδιών, έκαναν υποθέσεις για την ομοιογένεια των οικογενειών. Δεν έλαβαν υπόψη τις μεγαλύτερες οικογένειες, τις μονογονεϊκές οικογένειες ή αυτές με περισσότερα από ένα νοσούντα μέλη. Γενικότερα η έρευνα βασίστηκε στο πρότυπο της κλασσικής οικογένειας με δύο γονείς και ένα εισόδημα. Οι οικογένειες όμως δεν είναι ομοιογενείς ούτε στατικές. Γενικά όμως οι πιο επιτυχημένες οικογένειες είναι αυτές που είναι ευέλικτες και ανοικτές στις αλλαγές.

Το προσδόκιμο επιβίωσης είναι αβέβαιο, εξαρτώμενο από την ασθένεια, και μπορεί να αλλάξει όσο η έρευνα βρίσκει νέες θεραπείες. Αυτή η αβεβαιότητα πολλές φορές οδηγεί στο άγχος. Σεξουαλικά ζητήματα μπορούν ακόμη να προκαλέσουν άγχος, αν και πολλές φορές η οικογένεια του εφήβου τα αρνείται ή και τα αγνοεί. Οι περισσότεροι έφηβοι ζητούν συγκεκριμένες πληροφορίες για τις σεξουαλικές δυνατότητες τους, την αναπαραγωγική τους ικανότητα και ιδιαίτερα για την πιθανότητα να μεταφέρουν την ασθένεια στην επόμενη γενεά.

Ο διαβήτης είναι μια ασθένεια η οποία απαιτεί την σημαντική αλλαγή της ζωής της οικογένειας του διαβητικού παιδιού. Η έρευνα έχει μελετήσει την επίδραση που έχει ο νεανικός διαβήτης στους γονείς και τον γάμο τους, στην σχέση γονέα - παιδιού και γενικότερα σε θέματα που σχετίζονται με την λειτουργικότητα της οικογένειας. Οι στρατηγικές που χρησιμοποιεί η οικογένεια για να αντιμετωπίσει τα προβλήματα σχετίζονται με την συμμόρφωση του ασθενούς με τις οδηγίες του ιατρικού προσωπικού.
Ο νέος με καλή συμμόρφωση προέρχεται συνήθως από μία ενωμένη οικογένεια. Οι στρατηγικές αντιμετώπισης του διαβήτη δεν είναι πάντα επιτυχείς όσον αφορά άλλες ασθένειες. Το γεγονός αυτό μπορεί να οφείλεται στο ότι ο διαβήτης απαιτεί συνεχή φροντίδα ενώ μερικές χρόνιες ασθένειες έχουν υποτροπιάζοντα χαρακτήρα με επεισόδια που απαιτούν νοσηλεία. Αυτό μπορεί να έχει ως αποτέλεσμα να μην είναι απαραίτητη η συνεχής, ενωμένη προσέγγιση της οικογένειας για την ασθένεια. Για τις οικογένειες με καρδιαγγειακό πρόβλημα, περισσότερο βοηθητική για την αντιμετώπιση του νοσήματος φαίνεται να είναι η ύπαρξη καλής ιατρικής φροντίδας ενώ για τα παιδιά με διαβήτη ή λευχαιμία πολύ βοηθητικές είναι οι ομάδες υποστήριξης των γονέων. Πολύ μεγάλη σημασία έχει κατά συνέπεια η φύση της ασθένειας, η φροντίδα που χρειάζεται , οι ιατρικές εγκαταστάσεις που απαιτούνται και ο αριθμός των παιδιών με την ίδια ασθένεια στον γενικό πληθυσμό.

Καθώς ένα παιδί προχωρά στην εφηβεία, οι αλληλεπιδράσεις με την οικογένεια και άλλους σημαντικούς ενήλικες μεταβάλλονται και απαιτείται αλλαγή στην στρατηγική αντιμετώπισης των προβλημάτων προσαρμογής. Έτσι μια οικογένεια που είχε ένα καλά προσαρμοσμένο παιδί δεν σημαίνει ότι θα έχει έναν καλά προσαρμοσμένο έφηβο μιας και οι απαιτήσεις και τα προβλήματα της εφηβείας είναι διαφορετικά και πιο περίπλοκα.

Οι περισσότερες έρευνες για τις στρατηγικές αντιμετώπισης απευθύνονται στους γονείς και στην άποψη που έχουν για την επιτυχία της αντιμετώπισης. Τα αποτελέσματα των ερευνών σχετίζονται με ερωτηματολόγια που δίδονται στους γονείς. Οι νέες τάσεις της έρευνας μετακινούνται από την προσέγγιση των ερωτηματολογίων σε άλλες μεθόδους όπως η συνέντευξη.

Βιολογικά ζητήματα

Πολλά βιολογικά προβλήματα αφορούν τους εφήβους με χρόνιο νόσημα. Έτσι ο χρόνος της εφηβείας μπορεί να διαφέρει ανάλογα με την ασθένεια. Οι έφηβοι με δισχιδή ράχη ή άλλα ελλείμματα του νευρικού σωλήνα μπαίνουν στην εφηβεία κατά μέσο όρο 15 μήνες νωρίτερα σε σχέση με το φυσιολογικό. Αυτοί με νόσο Crohn, κυστική ίνωση και χρόνια νεφρική νόσο μπορεί να αργήσουν να μπουν στην εφηβεία. Τα στάδια της εφηβείας όμως δεν επηρεάζονται και είναι τα ίδια σε όλους τους εφήβους. Το μόνο που διαφέρει είναι ο χρόνος της έναρξης και ο ρυθμός εξέλιξης της εφηβείας. Οι έφηβοι με χρόνιο νόσημα συχνά εκφράζουν μεγαλύτερη ανησυχία για το ύψος και το βάρος τους. Επιπλέον ανησυχούν περισσότερο για την ακμή καθώς και για την γενική τους υγεία σε σχέση με τα φυσιολογικά παιδιά. Επίσης αναφέρουν συχνούς πονοκεφάλους. Η άποψη τους για φυσική τους εμφάνιση καθορίζει την ψυχολογική τους προσαρμογή.

Ένα χρόνιο νόσημα μπορεί να διαταράξει τις φυσιολογικές λειτουργίες. Επιπλέον τα φάρμακα μπορεί να έχουν παρενέργειες.

Ψυχολογικά θέματα

Για πολλά παιδιά με χρόνιο νόσημα, τα αρχικά στάδια της εφηβείας είναι το διάστημα με τον μεγαλύτερο κίνδυνο για την ανάπτυξη κατάθλιψης λόγω της διαφορετικότητας από τους συνομηλίκους τους, σε μία εποχή της ζωής τους όπου είναι πολύ σημαντική η ταύτιση. Τα χρόνια νοσήματα που επηρεάζουν την φυσική εμφάνιση και την σεξουαλική ωρίμανση (π.χ. κυστική ίνωση ) διαταράσσουν την εικόνα του εαυτού και έχουν μεγαλύτερες ψυχολογικές συνέπειες από άλλα χρόνια νοσήματα εξίσου σοβαρά που όμως δεν επηρεάζουν την εμφάνιση.

Μερικά νοσήματα συνδέονται άμεσα με τα συναισθήματα. Η κατάθλιψη και το άγχος μπορεί να προκαλέσουν ή να επιδεινώσουν μια κολίτιδα. Ο λύκος και το άσθμα μπορούν να επηρεαστούν από το άγχος.

Η ψυχολογική επίπτωση ενός χρόνιου νοσήματος καθορίζεται από 5 παράγοντες. Πρώτον πολύ σημαντικό είναι το είδος και κι ο βαθμός της φυσικής αναπηρίας. Για τους εφήβους μια σχετικά ελάσσονος σημασίας ανωμαλία όπως μια ελαφριά διαταραχή στο βάδισμα μπορεί να αποβεί τραυματική. Δεύτερον είναι η ορατότητα της ασθένειας. Υπάρχει διαχωρισμός ανάμεσα στις ορατές και στις μη ορατές χρόνιες ασθένειες. Όταν η ασθένεια είναι μη ορατή προκύπτει ο ζήτημα της αναγκαιότητας να αποκαλύψει ή όχι ο έφηβος το νόσημα του σε νέες γνωριμίες και στους ξένους. Αυτό προκαλεί άγχος. Η ορατότητα της ασθένειας είναι πολύ σημαντική για τις σχέσεις του εφήβου με τους συνομηλίκους του, μιας και το πόσο διαφορετικό είναι ένα παιδί συχνά επηρεάζει την αντίδραση των άλλων. Παραδόξως υπάρχουν αποδείξεις ότι τα παιδιά με χρόνιο νόσημα όπου δεν επηρεάζεται η εμφάνιση έχουν γενικά χειρότερη προσαρμογή. Τρίτον η αβεβαιότητα για την εξέλιξη ενός νοσήματος μπορεί πολλές φορές να προκαλέσει μεγαλύτερο στρες από τη βεβαιότητα ενός θανάτου. Τέταρτον, μια ασθένεια με ακανόνιστες υποτροπές και απρόβλεπτες συνέπειες μπορεί να είναι περισσότερο αγχωτική και στρεσσογόνος από μία χρόνια με μόνιμα συμπτώματα. Τέλος μια νόσος με υψηλό κόστος και αρκετό πόνο έχει ως αποτέλεσμα περισσότερο ψυχολογικό στρες.

Υπάρχουν τέσσερις τρόποι με τους οποίους εκδηλώνεται η ψυχολογική επιβάρυνση.
Αυτοί είναι οι εξής:

• Συμπτώματα που δεν μπορούν να εξηγηθούν με οργανικά αίτια μόνο
• Κακή συμμόρφωση με τις ιατρικές οδηγίες
• Σχολική άρνηση
• Επικίνδυνες συμπεριφορές

Δεν είναι σίγουρο ότι οι οικογένειες με χρόνια νοσούντες εφήβους βιώνουν περισσότερο στρες από τις οικογένειες στο γενικό πληθυσμό. Μικρά επίπεδα στρες για μικρό χρονικό διάστημα μπορούν να είναι αποδεκτά. Από την άλλη πρέπει να λαμβάνονται σοβαρά υπόψη τα μακροχρόνια υψηλά επίπεδα στρες. Μερικές οικογένειες αναφέρουν μάλιστα ότι η ασθένεια τους έφερε πιο κοντά και αύξησε το ενδιαφέρον του ενός για τον άλλο. Επίσης διαφέρει κι η αντιμετώπιση του στρες από κάθε οικογένεια. Έτσι άλλες οικογένειες απεχθάνονται την επιπλέον φροντίδα που απαιτεί ένα άρρωστο παιδί ενώ άλλες ασχολούνται με ζήλο.

Αν και στην πραγματικότητα οι οικογένειες με χρόνια νοσούντες εφήβους δεν βιώνουν περισσότερο στρες από τις οικογένειες στο γενικό πληθυσμό μπορεί να εμφανίζουν περισσότερο καθημερινό στρες. Επιπλέον το επίπεδο του στρες μπορεί να ποικίλει ανάλογα με το ποιος έχει την πρώτιστη ευθύνη για τη φροντίδα του παιδιού. Στις περισσότερες περιπτώσεις οι μητέρες αναφέρουν περισσότερο άγχος μιας και είναι συνήθως οι κυρίως υπεύθυνες για την φροντίδα του παιδιού. Όπως συμπεραίνουν οι Thompson και Gustafson οι μητέρες είναι εκείνες που συνήθως φορτώνονται το βάρος τόσο του συναισθηματικού όσο και του πρακτικού τομέα όσον αφορά την φροντίδα ενός άρρωστου εφήβου.
Επιπλέον ο βαθμός του στρες της μητέρας φαίνεται να επηρεάζει την άποψη της για την συμπεριφορά του παιδιού μιας και οι πιο αγχωτικές μάνες αναφέρουν συχνότερα ότι τα παιδιά τους είναι ανυπάκουα. Ακόμη το στρες της μητέρας φαίνεται να σχετίζεται με την άποψη του παιδιού για το στρες που βιώνεται. Παρά ταύτα, οι πατεράδες αναφέρουν περισσότερη δυσκολία να δημιουργήσουν ένα δέσιμο με το άρρωστο παιδί ειδικά όταν αυτό είναι αγόρι. Αν αυτό το δέσιμο δεν συμβεί κατά τα πρώτα χρόνια της εφηβείας υπάρχει μεγάλη πιθανότητα μόνιμης διαμάχης ανάμεσα στον έφηβο κι στον πατέρα του.

Η αυτονομία είναι ένα στοιχείο ψυχολογικής ευμάρειας. Η κατάκτηση της αυτονομίας εξαρτάται από πολλούς παράγοντες, που περιλαμβάνουν την θέληση της οικογένειας και των φίλων να επιτρέψουν στον έφηβο να πάρει πρωτοβουλία και να συνειδητοποιήσει το προσωπικό του δυναμικό. Έτσι πρέπει να γίνει ο διαχωρισμός μεταξύ της ανικανότητας και της αναπηρίας. Έτσι ως ανικανοτητα ορίζουμε τον περιορισμό που επιβάλλεται στην λειτουργική ικανότητα από τη νόσο ενώ στην έννοια της αναπηρίας περιλαμβάνεται η κοινωνική συνθήκη που συνδέεται με την λειτουργική ανικανότητα. Κατά συνέπεια η κατάθλιψη από την οποία πολλές φορές υποφέρουν οι έφηβοι με χρόνιο νόσημα, μπορεί να μην οφείλεται σε εσωτερική ψυχοπαθολογία, αλλά μπορεί να είναι αντιδραστική λόγω των περιορισμών που επιβάλλονται στο άτομο από την οικογένεια και την κοινωνία. Με άλλα λόγια είναι προληπτέα.

Δυστυχώς η ποιότητα και η πρόσβαση σε υπηρεσίες ψυχολογικής υποστήριξης χρόνια νοσούντων εφήβων και των οικογενειών τους μπορεί να ποικίλει και συνήθως δεν είναι επαρκής. Οι γιατροί των παιδιών αυτών συχνά αγνοούν τις ψυχολογικές συνέπειες των ασθενειών αυτών και σπανίως παραπέμπουν τους ασθενείς αυτούς για ψυχιατρική βοήθεια. Λιγότερο από 20% των χρόνια νοσούντων εφήβων λαμβάνουν υποστήριξη από κοινωνικές και ψυχολογικές υπηρεσίες υγείας.
Οι Garrison και McQuison απέχουν από την παραδοσιακή άποψη η οποία δίνει μεγαλύτερη σημασία στην εσωτερική ψυχοπαθολογία της κάθε ασθένειας σε σχέση με την επιρροή της κοινωνίας και του πολιτισμικού επιπέδου στα ψυχολογικά προβλήματα του παιδιού. Προτείνουν μια πιο ολιστική προσέγγιση στην παρέμβαση, συνδυάζοντας την παιδιατρική με την ψυχολογική φροντίδα, την αναζήτηση των πηγών άγχους και αναγνωρίζοντας την σημαντικότητα της ενίσχυσης των στρατηγικών που ακολουθεί η οικογένεια για να αντιμετωπίσει το νόσημα.

Σύμφωνα με τους Pless και Pinkerton η χρονιότητα ενός νοσήματος είναι πιο σημαντική από τα επιμέρους χαρακτηριστικά της όσον αφορά τα ψυχολογικά ζητήματα. Έτσι οι οικογένειες με χρόνια νοσούντες εφήβους μοιράζονται κάποια κοινά χαρακτηριστικά ανεξάρτητα από το νόσημα.

Ο Eiser μελέτησε τις αναπτυξιολογικές αλλαγές που συμβαίνουν στις στρατηγικές αντιμετώπισης . Σύμφωνα με αυτόν υπάρχουν δύο είδη στρατηγικών αντιμετώπισης: η επικεντρωμένη στο πρόβλημα και η επικεντρωμένη στο συναίσθημα. Για παράδειγμα ένα παιδί με κυστική ίνωση που πρέπει να κάνει φυσιοθεραπεία χρησιμοποιεί την αντιμετώπιση την επικεντρωμένη στο πρόβλημα αν πάρει ενεργό μέρος στον καθορισμό του χρόνου της θεραπείας ή θελήσει να αποκτήσει περισσότερες γνώσεις για το νόσημα του. Αν το παιδί αποφασίσει να χαλαρώσει λίγο πριν την θεραπεία έτσι ώστε να αντιμετωπίσει τον φόβο και την αγωνία , τότε χρησιμοποιεί την αντιμετώπιση την επικεντρωμένη στο συναίσθημα. Δεν φαίνεται να υπάρχουν αναπτυξιολογικές αλλαγές όσον αφορά την αντιμετώπιση την επικεντρωμένη στο πρόβλημα με την πάροδο του χρόνου . Η αντιμετώπιση η επικεντρωμένη στο συναίσθημα όμως αυξάνεται με την ηλικία τόσο για ιατρικά όσο και για μη ιατρικά προβλήματα.

Ο εγωκεντρισμός εμφανίζεται στην εφηβεία. Σε αυτήν την ηλικία κυριαρχούν δύο ψυχολογικά φαινόμενα αυτό του φανταστικού κοινού και αυτό του προσωπικού μύθου. Και τα δύο αυτά φαινόμενα μπορεί να είναι υπερτονισμένα στον άρρωστο έφηβο. Οι έφηβοι έχουν την αίσθηση ότι συνέχεια τους παρακολουθούν και για τους νοσούντες, που δέχονται συνεχή ιατρική προσοχή αυτό το αίσθημα μπορεί να είναι πολύ ενοχλητικό. Ακόμη πιο σημαντικό είναι το φαινόμενο του προσωπικού μύθου για την ανάπτυξη του εγώ, μιας και ο έφηβος πιστεύει ότι είναι ο μόνος με αυτά τα προβλήματα και τα αισθήματα και ότι κανείς δεν μπορεί να τον κατανοήσει. Ξανά η σοβαρότητα της ασθένειας μπορεί να κάνει αυτά τα συναισθήματα πιο έντονα και είναι πιθανόν ο έφηβος να νιώσει μοναξιά.

Αντιληπτικά ζητήματα

Η θεωρία του Piaget για την ανάπτυξη της αντίληψης είναι σχετική με άποψη των εφήβων για την ασθένεια. Τα μικρά παιδιά στο concrete operational στάδιο αποδίδουν πάντα μόνο ένα αίτιο και η καλή υγεία συχνά ταυτίζεται με την έλλειψη ασθένειας. Το formal operational στάδιο φέρνει μαζί του την ικανότητα της αφηρημένης σκέψης. Οι έφηβοι σε αυτό το στάδιο καταλαβαίνουν ότι η προσωπική συμπεριφορά μπορεί να έχει άμεση επίδραση στην υγεία τους και μπορούν να καταλάβουν τις ποικίλες φυσικές, ψυχολογικές και κοινωνικές επιπτώσεις της ασθένειας. Αφού ο έφηβος σε αυτό το στάδιο είναι ικανός να κατανοήσει την ασθένεια είναι σημαντικό οι επαγγελματίες της υγείας να παρέχουν σαφείς και λεπτομερειακές πληροφορίες για την ασθένεια. Επιπλέον μπορεί να είναι απαραίτητο να δοθεί η ευκαιρία στους εφήβους για μία συνάντηση χωρίς την παρουσία των γονέων τους έτσι ώστε να μπορεί να επιτευχθεί ανοικτός διάλογος.

Αρκετές έρευνες έχουν δείξει ότι τα παιδιά με χρόνιο νόσημα έχουν αυξημένο κίνδυνο ακαδημαϊκών προβλημάτων. Μεγαλύτερο κίνδυνο έχουν αυτά με βλάβες του εγκεφάλου ή με φυσικές αναπηρίες που συνδυάζονται με την ασθένεια. Τα ακαδημαϊκά προβλήματα των παιδιών με χρόνια νοσήματα και βλάβες του εγκεφάλου σχετίζονται με τη φύση της ασθένειας ενώ για τα υπόλοιπα το αίτιο ήταν δευτερογενές και σχετιζόταν πολύ συχνά με τις απουσίες στο σχολείο.

Ακόμη μερικά φάρμακα έχουν αρνητική επίδραση στην διανοητική λειτουργία .Για παράδειγμα η θεοφυλλίνη και ορισμένα στεροειδή που χρησιμοποιούνται για την θεραπεία του άσθματος έχουν βρεθεί ότι έχουν αρνητικές επιπτώσεις στην μάθηση και στην προσοχή. Η απώλεια διδακτικών ωρών είναι και αυτή πολύ σημαντική για την ακαδημαϊκή πορεία. Ακόμη το άγχος για την ασθένεια μπορεί να διαταράξει την συγκέντρωση.

Πολιτισμικά ζητήματα

Η επίδραση του πολιτισμικού επιπέδου και η κουλτούρα δεν μπορούν να αγνοηθούν στην περίπτωση των χρόνια νοσούντων εφήβων. Η κουλτούρα γενικά επηρεάζει τις σχέσεις μέσα και έξω από την οικογένεια καθώς και την επικοινωνία με το ιατρικό προσωπικό. Δυο πολύ σημαντικά στοιχεία για την κουλτούρα στην ζωή των εφήβων είναι η κοινωνική τάξη και η εθνικότητα. Στην περίπτωση των εφήβων με χρόνιο νόσημα , η κοινωνική τάξη μπορεί να καθορίσει το επίπεδο και την ποιότητα της παρεχόμενης φροντίδας ενώ η εθνικότητα μπορεί να επηρεάσει την προσέγγιση της θεραπείας.Έτσι σε άλλές εθνικότητες είναι πολύ σημαντική η υποστήριξη από τους συγγενείς και την κοινότητα (εκκλησία). Ένα άλλο σημαντικό ζήτημα είναι αυτό της γλώσσας . Μπορεί έτσι το παιδί να καταστεί και διερμηνέας μεταφέροντας πολλές φορές τρομακτικά ιατρικά νέα στους γονείς.

Επίλογος

Η εφηβεία είναι μια εποχή σημαντικής αλλαγής. Ο έφηβος επιτυγχάνει την ανεξαρτητοποίηση, παίρνει τον έλεγχο της ζωής του, διαμορφώνει αξίες και σχεδιάζει το μέλλον. Όλα αυτά παραβλάπτονται σε ένα χρόνιο νόσημα. Σημαντική είναι η ενίσχυση των στρατηγικών αντιμετώπισης του χρόνιου νοσήματος από ομάδα γιατρών και άλλων επαγγελματιών στο χώρο της υγείας. Ο συντονιστής για αυτές τις προσπάθειες είναι ο ιατρός της εφηβικής ιατρικής.



Βιβλιογραφία

1. Or. Haavet, J Straand, OD Saugstad and B Grunfeld, Illness and exposure to negative life experiences in adolescence: two sides of the same coin? A study of 15-year-olds in Oslo, Norway. Acta Paediatica 93: 405-411. 2004.
2. Cecile Dantzer a,*, Joel Swendsenb, Sylvie Maurice-Tisonc, Roger Salamonc, Anxiety and depression in juvenile diabetes: A critical review, Clinical Psychology Review, 23 (2003) 787–800.
3. Alderman, Elizabeth M.; Rieder, And, Jessica; Cohen, Michael I., The History of Adolescent Medicine [SPECIAL ARTICLE], International Pediatrics Research Foundation, Inc. 2003. Volume 54(1) July 2003 pp 137-147.
4. Position Paper of the Society for Adolescent Medicine, Transition to Adult Health Care for Adolescents and Young Adults With Chronic Conditions, Journal of Adolescent Health, 2003;33:309–311.
5. A Position Paper of the Society for Adolescent Medicine, Guidelines for Adolescent Health Research. Journal of Adolescent Health 2003;33:396–409.
6. Barbara Desir MD, Ernest G. Seidman* MD, Transitioning the paediatric IBD patient to adult care, Best Practice & Research Clinical Gastroenterology, Vol. 17, No. 2, pp. 197–212, 2003
7. D. Fitzgerald, Non-compliance in adolescents with chronic lung disease: causative factors and practical approach, PAEDIATRIC RESPIRATORY REVIEW, (2001) 2, 260–267
8. Rose Geist* BSc, MD, FRCP, Valerie Grdisa RN, BScN, MS, Anthony Otley BSc, MD, FRcP, Psychosocial issues in the child with chronic conditions, Best Practice & Research Clinical Gastroenterology, Vol. 17, No. 2, pp. 141–152, 2003
9. Margaret M. Boice, Chronic illness in adolescence, Adolescence 33 no 132 927-39, Wint ’98.


πηγή Εμμανουηλίδου Ελευθερία, Ιατρός

Εμείς και ο κόσμος μας

ΑΤΟΜΑ ΜΕ ΝΟΣΟ ΤΟΥ CROHN ΚΑΙ ΕΛΚΩΔΗ ΚΟΛΙΤΙΔΑ (πηγή A.C.C.A.)


ΕΙΣΑΓΩΓΗ

Η Νόσος του Crohn και η Ελκώδης Κολίτιδα είναι ιδιοπαθείς φλεγμονώδεις νόσοι του εντέρου (ΙΦΝΕ) και αποτελούν χρόνιες αυτοάνοσες παθήσεις που προκαλούν φλεγμονή σε ολόκληρο το πεπτικό σύστημα η πρώτη και μόνο στο παχύ έντερο η δεύτερη. Πρόκειται για ανίατες νόσους που διαρκούν διά βίου και έχουν σημαντικές ψυχολογικές, κοινωνικές και οικονομικές συνέπειες στους πάσχοντες. Πλήττουν άτομα κυρίως νεαρής ηλικίας, καθιστώντας τα μερικώς ή ολικώς ανίκανα να εργαστούν (υπάρχουν ομάδες πασχόντων με ποσοστό αναπηρίας έως και 80%, ενώ σε ηπιότερες μορφές το ποσοστό «περιορίζεται» στο 50%).

Υπό αυτές τις συνθήκες η ανάγκη εύρεσης μιας λύσης σε σχέση με την αξιοπρεπή επιβίωση του πάσχοντος είναι επιβεβλημένη και δίκαιο αίτημα ανθρώπων προς τους συνανθρώπους τους.

ΣΤΑΔΙΑ ΤΩΝ ΙΦΝΕ

Παρακάτω παρατίθεται μία επιγραμματική περιγραφή των διαφόρων σταδίων από τα οποία περνούν οι ασθενείς με νόσο του Crohn και Ελκώδη Κολίτιδα. Έχει δοθεί έμφαση στο τί θα θέλαμε να συμβαίνει σε αυτά τα στάδια.

1. ΠΡΙΝ ΤΗ ΔΙΑΓΝΩΣΗ

Δεδομένου ότι το πρώτο σημείο επαφής των ασθενών είναι οι παθολόγοι γιατροί θα πρέπει οι παθολόγοι ιδιώτες και διαφόρων ασφαλιστικών ταμείων να:


· είναι ενημερωμένοι για τη N.Crohn και την Ελκώδη Κολίτιδα
· να γνωρίζουν τα κύρια συμπτώματά τους ώστε να υποψιαζόνται τις παθήσεις και να παραπέμπουν στους αρμόδιους γαστρεντερολόγους.

2. ΚΑΤΑ ΤΗ ΔΙΑΡΚΕΙΑ ΤΩΝ ΠΡΩΤΩΝ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ ΜΕ ΣΚΟΠΟ ΤΗ ΔΙΑΓΝΩΣΗ

Να εξηγούν στον ασθενή οι γιατροί ή ειδικευμένοι νοσοκόμοι για ποιο λόγο κάνουν τις συγκεκριμένες εξετάσεις καθώς και αναλυτικά όλα τα στάδια μίας εξέτασης ώστε να νοιώθει ο πάσχων μια σχετική σιγουριά σχετικά με τις εξετάσεις στις οποίες τον υποβάλλουν.

3. ΚΑΤΑ ΤΗΝ ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ ΤΗΣ ΔΙΑΓΝΩΣΗΣ

· Να δίνεται ένας ορισμός της πάθησης στον ασθενή με ιδιαίτερη έμφαση στη χρονιότητα των παθήσεων και τη σημασία της συστηματικής παρακολούθησης του ασθενή ώστε να αποφεύγονται όσο είναι δυνατό εξάρσεις των νόσων.
· Να απατώνται με τη μεγαλύτερη δυνατή σαφήνεια τα ερωτήματα του ασθενή σχετικά με τη νόσο, τι να περιμένει από αυτή και πως αυτή αντιμετωπίζεται φαρμακευτικά.
· Να προσφέρεται ψυχολογική υποστήριξη στους ασθενείς (και κυρίως στα παιδιά ασθενείς) που φαίνεται ότι έχουν επηρρεαστεί αρνητικά από τη διάγνωση.

4. ΜΕΤΑ ΤΗ ΔΙΑΓΝΩΣΗ

α. Γενικά


· Ο γιατρός να είναι σαφής σε αυτά που λέει, να μιλά με όσο το δυνατόν πιο εκλαικευμένο τρόπο και να είναι ειλικρινής.
· Να παρακακολουθείται ο ασθενής στα πλαίσια ενός συμφωνηθέντος προγράμματος μεταξύ ασθενή και γιατρού/γαστρεντερολόγου.
· Πρέπει ο γιατρός να έχει μία γενική εικόνα της ζωής του ασθενή ώστε να μπορεί να κατανοεί τι είναι αυτό που οδηγεί σε εξάρσεις.


β. Σε περιόδους ύφεσης


Ότι και στα Γενικά.

γ. Σε περιόδους έξαρσης


· Να δίνεται η δυνατότητα στον ασθενή άμεσης πρόσβασης στο θεράποντα ιατρό ή και σε εξειδικευμένους νοσοκόμους (πολλές φορές ένα τηλέφωνο είναι αρκετό για να δώσει τις πρώτες οδηγίες στον ασθενή χωρίς να τον αναγκάζει σε εξουθενωτικές μετακινήσεις που μπορεί και να μην είναι αναγκαίες).
· Αν η μετακίνηση είναι αδύνατη να υπάρχουν γιατροί που μπορούν να πάνε στον ασθενή.
· Να έχουν ήδη δοθεί οδηγίες στον ασθενή για το τι πρέπει ή δεν πρέπει να τρώει σε περιόδους εξάρσεων.


δ. Σε περιόδους νοσοκομειακής περίθαλψης


· Να υπάρχει ΟΠΩΣΔΗΠΟΤΕ τουαλέτα μέσα στο χώρο που νοσηλεύεται ή εξετάζεται ο ασθενής.
· Να υπάρχουν εξειδικευμένοι νοσοκόμοι στο χώρο νοσηλείας των ασθενών που να κατανοούν τη νόσο και τα συμπτώματά της ώστε να μπορούν ουσιαστικά να βοηθήσουν τους πάσχοντες.
· Άτομα σε ανοσοκαταστολή να ΜΗΝ ΒΡΙΣΚΟΝΤΑΙ κοντά σε πάσχοντες με ασθένειες που είναι κολητικές.
· Λόγω της φύσεως των εξετάσεων (δημιουργούν ισχυρότατο αίσθημα δυσφορίας και «ντροπής») να δίνεται ιδιαίτερη προσοχή στη διαφύλαξη της αξιοπρέπειας του πάσχοντος (ένα παραβάν και ένα σεντόνι στα επίμαχα σημεία πχ μπορεί να κάνει τη διαφορά μεταξύ αξιοπρέπειας και εξευτελισμού).
· Να ρωτάται ο πάσχοντας αν θέλει να παρίστανται στην εξέτασή του και ειδικευόμενοι ιατροί (πολλοί γιατροί θεωρούν δεδομένο ότι ο ασθενής δεν έχει πρόβλημα).
· Να ενημερώνεται συστηματικά για την πορεία της αντιμετώπισης της έξαρσής του και για τους τρόπους με τους οποίους ο γιατρός του προσπαθεί να την αντιμετωπίσει.



5. ΟΤΑΝ ΑΝΑΚΟΙΝΩΝΕΤΑΙ Η ΑΝΑΓΚΗ ΕΓΧΕΙΡΗΣΗΣ


· Να εξηγείται πλήρως στον ασθενή ΓΙΑΤΙ χρειάζεται η επέμβαση.
· Να δίνεται η δυνατότητα στον ασθενή να ζητήσει και δεύτερη ή και τρίτη γνώμη χωρίς αυτή η κίνηση να δημιουργεί δυσφορία στο γιατρό.
· Να εξηγείται στον ασθενή όλη η διαδικασία της επέμβασης (τι θα γίνει, πώς θα γίνει), ποιοι είναι κίνδυνοι από αυτή, ποια είναι τα ποσοστά επιτυχίας και αποτυχίας και τι γίνεται αν υπάρξει αποτυχία.


Σε συνέχεια των παραπάνω σας παραθέτουμε μερικά από τα πρακτικά προβλήματα που αντιμετωπίζει ο ασθενής στην καθημερινότητά του.

ΠΡΑΚΤΙΚΑ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ

· Ο ασθενής αναγκάζεται να «τρέχει» για όλα τα γραφειοκρατικά θέματα της νοσηλείας του ή της επίσκεψής του στο γιατρό με αποτέλεσμα να χειροτερεύει η κατάστασή του ή αναγκάζει κοντινά του άτομα να κάνουν το «τρέξιμο» γι’ αυτόν.
· Πολλές φορές απαιτούνται 2 ή και 3 διαφορετικοί γιατροί για να αντιμετωπίσουν ένα πρόβλημα αλλά σχεδόν σε όλες τις περιπτώσεις κανένας γιατρός δεν μιλά απευθείας με τον άλλο και αναγκάζεται ο ασθενής να μεταφέρει τη γνώμη του ενός ειδικού στον άλλο ώστε να πάρει μια ολοκληρωμένη απάντηση στα προβλήματά του.
· Όταν ασθενής περνά από πρωτοβάθμιες υγειονομικές επιτροπές για να πάρει ποσοστό αναπηρίας (και να διεκδικήσει τα δικαιώματά του) έρχεται αντιμέτωπος με γνωματεύσεις από γιατρούς διαφόρων ειδικοτήτων που δεν γνωρίζουν την πάθησή του ή τη σοβαρότητα αυτής.
· Ενώ το άγχος σχετίζεται με την έξαρση τόσο της Ν. Crohn όσο και τη Ελκώδους Κολίτιδας το Υπουργείο Παιδείας δεν συμπεριλαμβάνει αυτές στη λίστα με τα νοσήματα που δίνουν προσβασιμότητα στην Τριτοβάθμια Εκπαίδευση χωρίς εξετάσεις δημιουργώντας έτσι το κατάλληλο περιβάλλον είτε για να εμφανιστούν οι νόσοι είτε για να οδηγήσουν τους πάσχοντες σε έξαρση με αποτέλεσμα να χάσουν τις εξετάσεις τους και να καταλήξουν και στα νοσοκομεία.
· Όταν ο ασθενής παρακολουθείται από γιατρό/γαστρεντερολόγο Νοσοκομείου (Δημόσιου ή Ιδιωτικού) αρκετοί γιατροί/γαστρεντερολόγοι των ασφαλιστικών ταμείων αρνούνται να του «γράψουν» τα φάρμακα ή τη συνολική ποσότητα φαρμάκων που έχει ορίσει ο θεράπων ιατρός με τη συνήθη αιτιολογία ότι αν δεν έχουν προσωπική άποψη δεν μπορούν να συνταγογραφήσουν (αυτή η στάση συνεπάγεται επιπλέον ταλαιπωρία για τον ασθενή – στα πλαίσια συμπληρωματικών ή/και επαναληπτικών εξετάσεων που θα ζητηθούν - και τον επιβαρύνει με άγχος που δεν ευνοεί την πάθησή του)!!! Εννοείται ότι και το αντίθετο πρέπει να ισχύει.
· Δεν υπάρχει η δυνατότητα πρόσβασης σε τουαλέτες (σε καταστήματα, μαγαζιά, δημόσιες υπηρεσίες, μετρό κλπ) με αποτέλεσμα να οδηγείτε ο πάσχοντας σε απομόνωση και αποχή από καθημερινές δραστηριότητες.



ΤΙ ΘΑ ΘΕΛΑΜΕ ΝΑ ΓΙΝΕΙ

Η κύρια ανάγκη μας είναι το σύστημα υγείας να χτιστεί γύρω από ασθενή και την εξυπηρέτησή του και όχι γύρω από τις διοικητικές και γραφειοκρατικές ανάγκες του Συστήματος Υγείας. Το όνειρο όλων μας είναι να κάνουμε μία απλή εμφάνιση στο γιατρό ή το νοσοκομείο και να μην χρειαστεί να τρέχουμε μετά από αυτό για να βάζουμε σφραγίδες σε έγγραφα κλπ. (αυτά θα μπορούσε να τα κάνει η διοίκηση του νοσοκομείου ή η προϊσταμένη νοσοκόμα).
Εννοείτε ότι όταν είμαστε ασθενείς θέλουμε όλο το σύστημα από το γιατρό μέχρι και την καθαρίστρια να ασχολείται με εμάς και όχι εμείς (ή οι δικοί μας άνθρωποι) να «κυνηγάμε» τον έναν ή τον άλλο για να μας πάρει αίμα, να κατεβάσει βιοψίες στους παθολογοανατόμους, να μας δώσει το φάρμακο που είπε ο γιατρός, να πάει να πάρει τα αποτελέσματα εξετάσεων, να μας πλύνει, να μας βάλει «πάπια», να μας αλλάξει τους ορούς κλπ.

Ακολουθούν τα 9 σημεία και οι προτάσεις μας.


1. Συνταγογράφηση και παραπεμπτικά για κλινικές εξετάσεις

α. Πρέπει να απλουστευθεί η διαδικασία συνταγογράφησης και των παραπομπών σε κλινικές εξετάσεις. Δεδομένου ότι όλοι υποβαλλόμαστε σε εξετάσεις παρακολούθησης ή διερεύνησης σε τακτά χρονικά διαστήματα, θα μπορούσε για παράδειγμα να καταργηθεί η ανάγκη για θεώρηση των εξετάσεων σε πάσχοντες με χρόνιες παθήσεις. Μία επίσκεψη στο γιατρό θα ήταν ιδανικό να είναι αρκετή για να γραφούν τα φάρμακα και οι απαιτούμενες εξετάσεις χωρίς επιπλέον γραφειοκρατικές θεωρήσεις.
β. Όλα τα φάρμακα που αφορούν τη νόσο του Crohn και την Ελκώδη Κολίτιδα να δίνονται με 0 % συμμετοχή του ασθενή (όπως γίνεται και με φάρμακα για άλλες χρόνιες παθήσεις).
γ. Να καταργηθούν τα βιβλιάρια υγείας/ασθένειας και η συνταγογράφηση να γίνεται μηχανογραφικά από όλα τα ταμεία.

2. Ιστορικό Ασθενών και προσβασιμότητα ιατρών σε αυτό

Πρέπει να υπάρχει ένας και μοναδικός Ατομικός Αριθμός Μητρώου για όλους όσους ζουν στην Ελλάδα (καλό θα είναι να εκδίδεται με τη γέννηση κάποιου και να έχει τη μορφή κάρτας) με σκοπό να συνδέεται με αυτόν (ιδανικά με ηλεκτρονικό τρόπο) όλο το ιατρικό ιστορικό του ατόμου ώστε ανά πάσα στιγμή οποιοσδήποτε γιατρός να μπορεί να ξέρει τι έχει ο ασθενής που έχει απέναντί του, τι φάρμακα παίρνει, τι φάρμακα δεν πρέπει να παίρνει, τι νοσηλείες έχει κάνει κλπ). Με τον τρόπο αυτό θα μπορούσε να λυθεί το αιώνιο πρόβλημα του να επαναλαμβάνει ο χρόνιος ασθενής σε κάθε γιατρό το ιστορικό του με πιθανότητα να του διαφύγει κάτι που μπορεί να είναι ζωτικής σημασίας.
Η κάρτα αυτή θα μπορούσε και να λειτουργεί και σαν ένα άυλο βιβλιάριο υγείας.

3. Ιατρικό και Νοσηλευτικό Προσωπικό και Πρόσβαση σε Νοσοκομεία/Γιατρούς

α. Να εξειδικεύονται οι γιατροί και το νοσηλευτικό προσωπικό των γαστρεντερολογικών τμημάτων των Νοσοκομείων ώστε να γνωρίζουν πώς να αντιμετωπίσουν σωστά και άμεσα ασθενείς με νόσο του Crohn και Ελκώδη Κολίτιδα.


β. Να παρέχεται ψυχολογική υποστήριξη σε ασθενείς με ΙΦΝΕ από ψυχολόγους που έχουν γνώση επί των νοσημάτων αυτών.


γ. Άμεση πρόσβαση σε περιόδους εξάρσεων στον θεράποντα ιατρό (συνήθως δεν σε δέχονται στα Νοσοκομεία αν δεν έχεις ραντεβού ή αν το Νοσοκομείο δεν εφημερεύει με αποτέλεσμα να «τρέχεις» σε νοσοκομεία άλλα από αυτό που παρακολουθήσαι!!!). Στα πλαίσια του επείγοντως, να έχει ο ασθενή ένα τηλέφωνο όπου μπορεί να μιλήσει με το γιατρό του άμεσα για να πάρει κάποιες οδηγίες (πολλές φορές τρέχουμε στα νοσοκομεία ενώ με ένα απλό τηλεφώνημα μπορούμε να αντιμετωπίσουμε το πρόβλημα χωρίς να μετακινηθούμε!!!).


δ. Δυνατότητα κατ’ οίκον νοσηλείας κατά περίπτωση.


4. Οικονομική Βοήθεια

α. Να καλύπτονται τα έξοδα μεταφοράς/διαμονής του ασθενή με το συνοδό του όταν αυτός μετακινείται εκτός των ορίων του νομού διαμονής του για να κάνει κάποια θεραπεία σχετική με τη πάθησή του.


β. Να αυξηθεί το επίδομα πρόνοιας ώστε να μπορεί να ζει αξιοπρεπώς ο ασθενής.


γ. Λόγω ειδικών διατροφικών αναγκών των ατόμων με ΙΦΝΕ (των οποίων το κόστος δεν μπορεί να καλυφθεί από το επίδομα πρόνοιας) να παρέχονται κουπόνια σίτισης στους δικαιούχους που να χρησιμοποιούνται για αγορές σε συμβεβλημένα καταστήματα τροφίμων.

5. Ποσοστά Αναπηρίας και Υγειονομικές Επιτροπές

α. Εφόσον η πάθηση είναι χρόνια και με την λογική ότι σταδιακά επηρεάζονται και άλλα συστήματα του οργανισμού του πάσχοντος (πχ. συκώτι, πάγκρεας, οστά, αρθρώσεις, νεφρά, μάτια κλπ) το αρχικό ποσοστό αναπηρίας να ξεκινά από 67% και να δεδομένου ότι οι ΙΦΝΕ είναι ανίατες να έχει ισόβια ισχύ.


β. Οι σύσταση των Υγειονομικών Επιτροπών να περιλαμβάνει και γαστρεντερολόγους όταν εξετάζονται άτομα με ΙΦΝΕ (δεν είναι δυνατόν να μας κρίνουν οφθαλμίατροι, παθολόγοι, καρδιολόγοι κλπ που έχουν ελάχιστες γνώσεις για την Ν. Crohn και την Ελκώδη Κολίτιδα).



6. Πρόσβαση σε τουαλέτα

Ένα από τα κύρια συμπτώματα των ΙΦΝΕ είναι η διάρροια και η ακράτεια που οδηγεί τους πάσχοντες σε απομόνωση και αποχή από πολλές δραστηριότητες λόγω της άρνησης από αρκετούς να παραχωρήσουν την τουαλέτα τους. Είναι επιβεβλημένο να είναι ελεύθερη η χρήση της τουαλέτας σε Δημόσιες Υπηρεσίες, Μέσα Μεταφοράς, καταστήματα κλπ.


7. Εκπαίδευση

α. Πρόσβαση χωρίς εξετάσεις στην Τριτοβάθμια Εκπαίδευση των ατόμων με Νόσο του Crohn και Ελκώδη Κολίτιδα δεδομένου ότι το άγχος για αυτές μπορεί να οδηγήσει σε έξαρση των νόσων με σοβαρότατες συνέπειες κοινωνικές, ψυχολογικές και οικονομικές στην υπόλοιπη ζωή του ασθενή.


β. Μοριοδότηση για συμμετοχή σε μεταπτυχιακά προγράμματα και απαλλαγή από την υποχρέωση καταβολής διδάκτρων για αυτά.


γ. Δυνατότητα άμεσης μεταγραφής φοιτητών με Νόσο του Crohn ή Ελκώδη Κολίτιδα σε Σχολή κοντά στον τόπο κατοικίας του.



8. Εργασία, Ανεργία και Σύνταξη

α. Διορισμός στο Δημόσιο Τομέα κατά προτεραιότητα όπως ισχύει και με άλλες ασθένειες (πχ μεσογειακή αναιμία, σκλήρυνση κατά πλάκας).


β. Εφαρμογή του νόμου υποχρεωτικής εργασίας σε επιχειρήσεις άνω των 10 ατόμων συγκεκριμένου ποσοστού ΑΜΕΑ (πχ 5% του συνόλου των εργαζομένων).


γ. Αύξηση του Επιδόματος Ανεργίας σε άτομα με σπάνιες και χρόνιες παθήσεις.


δ. Μείωση των ορίων συνταξιοδότησης σε άτομα με σπάνιες και χρόνιες παθήσεις με υπολογισμό της σύνταξης στα 35/35 ή με υπολογισμό κάθε εργάσιμης μέρας ως διπλής.


ε. Να μην γίνονται μεταθέσεις/μετακινήσεις εργαζομένων με χρόνιες και σπάνιες παθήσεις που μπορεί να δυσκολέψουν την κατάσταση του ασθενή (είτε λόγω απόστασης είτε και επιβαρύνοντάς τον οικονομικά)



9. Θέματα Στέγασης και Πίστωσης

α. Να δίνεται στους πάσχοντες η δυνατότητα απόκτησης δωρεάν κατοικίας μέσω ΟΕΚ ή μέσω του δημοσίου ή ένταξής τους σε προγράμματα χορήγησης δανείων στέγης με χαμηλό επιτόκιο (πχ οι Δημόσιοι Υπάλληλοι με Ν. Crohn και Ελκώδη Κολίτδα δεν μπορούν να πάρουν στεγαστικό δάνειο με επιτόκιο 4%!!).


β. Να εντάσσονται οι πάσχοντες σε προγράμματα καταναλωτικών δανείων με χαμηλότερα επιτόκια.


γ. Λόγω του συχνού «εγκλεισμού» του ατόμου με νόσο του Crohn και Ελκώδη Κολίτιδα στο σπίτι να είναι δυνατή η έκπτωση στα τιμολόγια της ΔΕΗ και των εταιρειών Τηλεφωνίας και Internet ώστε τουλάχιστον να μπορεί ο ασθενής να έχει επαφή με τον «έξω κόσμο» και μην επιβαρύνεται περισσότερο οικονομικά (ως γνωστών η ανάγκη διαμονής στο σπίτι συνεπάγεται αποχή από την εργασία και κατά συνέπεια μείωση των εσόδων του ασθενή).


Κυριακή 9 Μαρτίου 2008

Η υπερβολική κατανάλωση τσίχλας.... χτυπάει στο έντερο




Παρενέργειες της σορβιτόλης


Η υπερβολική κατανάλωση τσίχλας.... χτυπάει στο έντερο



Κάθε τσίχλα μπορεί να περιέχει πάνω από ένα γραμμάριο σορβιτόλης

Η υπερβολική κατανάλωση τσίχλας που περιέχει το γλυκαντικό σορβιτόλη μπορεί να προκαλέσει σοβαρές γαστρεντερικές διαταραχές, προειδοποιούν Γερμανοί γιατροί. Δύο άτομα κατέληξαν στο νοσοκομείο με χρόνια διάρροια, πονόκοιλο & υπερβολική απώλεια βάρους.
Όπως προειδοποιούν τα ψιλά γράμματα στις τσίχλες & άλλα προϊόντα με γλυκαντικά, το φυσικό γλυκαντικό σορβιτόλη έχει καθαρτικές ιδιότητες & μπορεί να προκαλέσει διαταραχές σε μεγάλες δόσεις.

Όπως αναφέρει το Reuters, ερευνητές του Πανεπιστημίου του Βερολίνου παρουσιάζουν στην επιθεώρηση του Βρετανικού Ιατρικού Συλλόγου τις περιπτώσεις ενός άνδρα & μιας γυναίκας στη Γερμανία οι οποίοι κατανάλωναν 15 με 20 τσίχλες σορβιτόλης την ημέρα.

Η κοπέλα υπέφερε από διάρροια & πόνους στην κοιλιά για οκτώ μήνες & έχασε 11 κιλά πριν σταματήσει τις τσίχλες, ενώ ο άνδρας ασθενής έχασε 22 κιλά σε διάστημα περίπου ενός χρόνου. & οι δύο δεν είχαν καταλάβει ότι το πρόβλημα οφειλόταν στις τσίχλες.

«Τα περιστατικά δείχνουν ότι η κατανάλωση σορβιτόλης μπορεί να προκαλέσει όχι μόνο χρόνια διάρροια & λειτουργικές ενοχλήσεις του παχέος εντέρου αλλά & σημαντική, μη επιθυμητή απώλεια βάρους -περίπου το 20% του κανονικού σωματικού βάρους» γράφουν ο Δρ Γιούργκεν Μπάουντιτζ & οι συνεργάτες του.

Οι ενοχλήσεις ξεκινούν συνήθως έπειτα από κατανάλωση 5-20 γραμμαρίων σορβιτόλης. Οι τσίχλες που χρησιμοποιούσαν οι δύο ασθενείς στη Γερμανία περιείχαν 1,25 γραμμάρια σορβιτόλης η καθεμία.


Τετάρτη 5 Μαρτίου 2008

ΑΙΜΟΡΡΟΪΔΟΠΑΘΕΙΑ - ΣΥΓΧΡΟΝΕΣ ΜΕΘΟΔΟΙ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗΣ


Η αιμορροϊδοπάθεια είναι μία από τις συχνότερες καταστάσεις που εμφανίζεται στον πληθυσμό των δυτικών κοινωνιών. 50% των ανδρών και γυναικών υπολογίζεται ότι θα εμφανίσουν αιμορροϊδοπάθεια σε κάποια περίοδο της ζωής τους. Από αυτές τις περιπτώσεις περίπου 10-20% θα απαιτήσει χειρουργική επέμβαση.


Τι είναι οι αιμορροϊδες

Όλοι οι άνθρωποι έχουν στον πρωκτό τους ένα δίκτυο υποβλεννογονίων φλεβών, τις αιμορροϊδικές φλέβες, οι οποίες όταν για διάφορους λόγους διαταθούν αναπτύσσονται τότε οι εσωτερικές ή εξωτερικές αιμορροίδες.



Τύποι των αιμορροϊδων





Εσωτερικές αιμορροϊδες

Οι εσωτερικές αιμορροϊδες συνήθως δεν είναι επώδυνες αλλά εκδηλώνουν συχνά αιμορραγία. Όταν ο αιμορροιδικός όζος διαταθεί αρκετά ώστε να βγει έξω από τον πρωκτό, τότε έχουμε την κατάσταση των προπιπτουσών αιμορροίδων.

Εξωτερικές αιμορροϊδες

Οι εξωτερικές αιμορροϊδες είναι φλέβες κάτω από το δέρμα του πρωκτού, οι οποίες διατείνονται και συνήθως είναι επώδυνες ενώ κάποιες φορές σπάνε και αιμορραγούν.


Ταξινόμηση των αιμορροϊδων




Αντιμετώπιση της αιμορροϊδοπάθειας

Η αναζήτηση βοήθειας από τον ιατρό για το πρόβλημα συνήθως καθυστερεί λόγω ντροπής ή φόβου για ύπαρξη καρκίνου, με αποτέλεσμα οι ασθενείς να καταλήγουν στον ειδικό όταν πλέον έχει προχωρήσει και χρειάζεται χειρουργική αντιμετώπιση.
Στα αρχικά στάδια οι περισσότερες μορφές αιμορροϊδοπάθειας αντιμετωπίζονται εύκολα με δίαιτα, αλλαγή κάποιων συνηθειών ζωής και τοπική φαρμακευτική θεραπεία.


Στα πιο προχωρημένα στάδια ίσως πλέον να χρειάζεται επεμβατική θεραπεία.

Απολίνωση αιμορροϊδικών όζων με ελαστικούς δακτυλίους

Η απολίνωση με ελαστικούς δακτυλίους (RBL - rubber band ligation) είναι μέθοδος απλή, γίνεται σε συνθήκες ιατρείου χωρίς να απαιτεί νάρκωση καθώς τα σημεία της απολίνωσης είναι σημεία χωρίς αισθητικότητα. Με αυτή τη μέθοδο απολινώνεται ο αιμορροϊδικός όζος, ο οποίος νεκρώνεται και αποπίπτει σε διάστημα λίγων ημερών.

Αιμορροϊδεκτομή

Οι κλασσικές μέθοδοι αιμορροϊδεκτομής είναι δυό, η ανοικτή (Milligan-Morgan) και η κλειστή (Ferguson). Οι επεμβάσεις αυτές γίνονται με γενική αναισθησία και αφαιρείται ο αιμορροϊδικός ίστος που προπίπτει και αιμορραγεί.

Τα τελευταία χρόνια έχουν αναπτυχθεί πολλές άλλες μέθοδοι αντιμετώπισης της αιμορροϊδοπάθειας όπως η θερμοπηξία με υπέρυθρη ακτινοβολία, η σκληροθεραπεία, η αιμορροϊδεκτομή με Laser, και η με υπερήχους καθοδηγούμενη απολίνωση των αιμορροϊδικών αρτηριών.

Σύγχρονες μέθοδοι αντιμετώπισης - Ενδοσκοπική Αιμορροϊδεκτομή Longo

Από τις αρχές της δεκαετίας του 90, έχει αναπτυχθεί μια νέα επαναστατική μέθοδος αντιμετώπισης των προχωρημένων μορφών αιμορροϊδοπάθειας, η επέμβαση για πρόπτωση και αιμορροϊδες (PPH- Procedure for Prolapse and Hemorrhoids), η κοινώς αποκαλούμενη και μέθοδος Longo, από το όνομα του εμπνευστή της, του χειρουργού Antonio Longo.
Οι κλασσικές μέθοδοι αιμορροϊδεκτομής που εφαρμόζονταν μέχρι σήμερα, είχαν το μειονέκτημα του σοβαρού μετγχειρητικού πόνου λόγω της αφαίρεσης ιστού σε σημεία πολύ ευαίσθητα με πλούσιες νευρικές απολήξεις. Η επέμβαση PPH χρησιμοποιεί ένα κυκλικό συρραπτικό μηχάνημα το οποίο αφαιρεί δακτυλιοειδώς ένα τμήμα βλεννογόνου του ορθου πάνω από την «οδοντωτή γραμμή», ή την «γραμμή πόνου» όπως την ονομάζουμε. Με αυτό τον τρόπο επιτυγχάνεται η ανάταξη του προπίπτοντος αιμορροϊδικού ιστού στην κανονική ανατομική του θέση χωρίς να κοπούν καθόλου ευαίσθητες νευρικές απολήξεις και οι αιμορροίδες συρρικνώνονται και εξαφανίζονται.



Μέθοδος Longo

Πριν & Μετά

















Πλεονεκτήματα της μεθόδου Longo

Τα πλεονεκτήματα της μεθόδου PPH ή όπως συνηθίζεται να λέγεται της μεθόδου Longo, έναντι των παλαιότερων μεθόδων (Milligan-Morgan, Ferguson) είναι:

1. Είναι επέμβαση χωρίς μετεγχειρητικό πόνο, καθώς δεν υπάρχει εξωτερικό τραύμα

2. Ο ασθενής επιστρέφει στην εργασία του και σε πλήρη φυσική δραστηριότητα από την επομένη του χειρουργείου

3. Η εντερική λειτουργία επανέρχεται άμεσα μετά το χειρουργείο και δεν υπάρχει πόνος κατά την αφόδευση

4. Δεν γίνεται καμία επέμβαση στην περιοχή του πρωκτού, αποφεύγοντας έτσι εκτός από τον μετεγχειρητικό πόνο, τις κακώσεις των σφιγκτήρων, τις μετεγχειρητικές στενώσεις του πρωκτού κ.α. σημαντικές επιπλοκές

5. Είναι «ανατομική» επέμβαση, επαναφέρει δηλαδή την ανατομία της περιοχής στην σωστή κατάσταση, διορθώνοντας την πρόπτωση.

Η αιμορροϊδοπάθεια είναι ένα από τα συνηθέστερα προβλήματα των ανθρώπων των σύγχρονων κοινωνιών. Παρότι ταλαιπωρεί εκατομμύρια ανθρώπους, οι ασθενείς αναζητούν αρκετά αργά την υπεύθυνη ιατρική συμβουλή και προσπαθούν με ό,τι έχουν ακούσει και με αυτοσχεδιασμούς να ανακουφισθούν από το πρόβλημά τους, υποφέροντας για πολλά χρόνια.

Η σωστή και έγκαιρη αντιμετώπιση του προβλήματος από έναν ειδικό προς το θέμα ιατρό, είναι αυτό που πρέπει να αναζητάει ο ασθενής. Σήμερα υπάρχουν όλοι οι σύγχρονοι τρόποι θεραπείας της πάθησης, οι οποίοι αποτελεσματικά, γρήγορα και ανώδυνα μπορούν να λύσουν το πρόβλημα της αιμορροϊδοπάθειας οριστικά.



πηγή Παναγιώτης Κ. Γλεντής MD , Ειδικός Χειρουργός
e-mail: surgeon@ath.forthnet.gr

JTF 2013: We are young, we are free… willing to fight against IBD

Thanks to all those who participated in the Anaemia survey

Την ύπαρξη περισσότερων εξειδικευμένων γαστρεντερολόγων και ειδικών εξωτερικών ιατρείων (ΚΕΝΤΡΩΝ ΑΝΑΦΟΡΑΣ) ζητούν οι ασθενείς με ΙΦΝΕ, σύμφωνα με την έρευνα του ΕΛΙΓΑΣΤ και των Συλλόγων Ασθενών με ΙΦΝΕ, με την υποστήριξη της ΕΟΜΙΦΝΕ.
“Μόνοι μπορούμε να κάνουμε τόσα λίγα-μαζί μπορούμε να κάνουμε τόσα πολλά” - Η ΞΕΚΑΘΑΡΗ ΓΝΩΣΗ ΕΙΝΑΙ ΤΟ ΠΡΩΤΟ ΒΗΜΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΤΗΣ ΝΟΣΟΥ