ΠροβιοτικάΣυστατικά των τροφίµων που περιέχουν εν δυνάµει ωφέλιµα βακτήρια (συνήθως του γαλακτικού οξέος) ή ζυµοµύκητες.
Μερικά κοινά προβιοτικά περιλαµβάνουν διάφορα είδη του γένους Bifidobacterium και Lactobacillus, όπως Bifidobacterium animalis subsp. Lactis, Bifidobacterium bifidum, Bifidobacterium infantis, Lactobacillus acidophilus, Lactobacillus casei, Lactobacillus plantarum κ.ά.
Υπάρχει ένα µόνο είδος ζυµοµύκητα που χρησιµοποιείται ως προβιοτικό, ο Saccharomyces boulardii.
Βακτήρια που χρησιµοποιούνται σε προϊόντα, χωρίς όµως προβιοτική δράση (βακτήρια γιαούρτης), είναι τα Lactobacillus bulgaricus, Streptococcus thermophilus, Lactobacillus bifidus.
Προϊόντα ζύµωσης που περιέχουν παρόµοια βακτήρια γαλακτικού οξέος, χωρίς όµως αποδεδειγµένη δράση προβιοτικών, είναι: Kefir, Yogurt, Kimchi, Kombucha.
Ενδείξεις:
Σύµφωνα µε κλινικές µελέτες τα προβιοτικά έχουν ευεργετικές επιδράσεις για τον οργανισµό:
• Συντελούν στην καταπολέµηση των συµπτωµάτων της δυσανεξίας στη λακτόζη.
• Μειώνουν τις περιπτώσεις εµφάνισης καρκίνου του παχέος εντέρου.
• Ελαττώνουν τα επίπεδα χοληστερόλης.
• Επιφέρουν µικρές µειώσεις στις τιµές της αρτηριακής πίεσης.
• Βελτιώνουν τον ανοσοποιητικό µηχανισµό και προλαµβάνουν τις λοιµώξεις.
• Περιορίζουν τις φλεγµονές (κολίτιδα, νόσος του Crohn).
Πρεβιοτικά
Είναι τα δυσαπορρόφητα συστατικά των τροφίµων που επιδρούν ευεργετικά στον καταναλωτή διεγείροντας επιλεκτικά την ανάπτυξη και / ή τη δραστικότητα περιορισµένου αριθµού βακτηρίων του παχέος εντέρου, βελτιώνοντας έτσι την υγεία του ανθρώπου-ξενιστή τους (Gibson and Roberfoid, 1995).
Τα πρεβιοτικά είναι κυρίως ολιγοσακχαρίτες (υδατάνθρακες), αλλά εξ ορισµού δεν αποκλείεται η χρήση και µη-υδατανθράκων ως πρεβιοτικά.
Τα πρεβιοτικά µπορεί να έχουν αντικαρκινική, αντιµικροβιακή, υπολιπιδαιµική και ρυθµιστική της γλυκόζης δράση.
Ενδείξεις
Τα πρεβιοτικά:
• Χρησιµοποιούνται κάποιες φορές για την αντιµετώπιση της δυσκοιλιότητας και της ηπατικής εγκεφαλοπάθειας.
• Δρουν κατά ορισµένων εντερικών παθογόνων ενώ συµβάλλουν στη θεραπεία φλεγµονωδών παθήσεων του εντέρου.
• Βοηθούν στην απορρόφηση ιχνοστοιχείων ενώ προστατεύουν από οστεοπόρωση. Υπάρχουν ακόµη κάποιες προκαταρκτικές µελέτες που υποστηρίζουν τη θετική τους δράση στην αντιµετώπιση του σακχαρώδη διαβήτη.
Προφυλάξεις
Στις Η.Π.Α. η λακτουλόζη είναι συνταγογραφούµενο φάρµακο. Η χρήση της απαιτεί ιατρική παρακολούθηση.
Άτοµα που λαµβάνουν ακτινοβολία σε όλο το σώµα ή στο γαστρεντερικό τµήµα πρέπει να αποφεύγουν τα πρεβιοτικά συµπληρώµατα.
Οι έγκυες και όσες θηλάζουν µπορούν να χρησιµοποιούν τα πρεβιοτικά µόνο εάν τους τα έχει συνταγογραφήσει ο γιατρός τους.
Δοσολογία
Δόσεις ολιγοσακχαριτών µέχρι 10g ηµερησίως είναι καλώς ανεκτές.
Lactobacillus Acidophilus
Ο Lactobacillus acidophilus ή αλλιώς βάκιλλος του Döderlein, B. Vaginalis, Thermobacillus intestinalis βρέθηκε αρχικά στα κόπρανα νεογνών που τρέφονται µε γάλα αγελάδας και στον κόλπο των γυναικών. Εντοπίζεται επίσης στην εντερική οδό, στο σάλιο, στα δόντια µε τερηδόνα, στα κόπρανα των ενηλίκων και όλων των θηλαστικών, καθώς επίσης στο σώµα των ψαριών και των ερπετών.
Mηχανισµός δράσης
Ο Lactobacillus acidophilus κατά τη διάσπαση της τροφής παράγει γαλακτικό οξύ, υπεροξείδιο του υδρογόνου και άλλα υποπροϊόντα καθιστώντας το περιβάλλον «εχθρικό» για τους ανεπιθύµητους οργανισµούς.
Κατά τη διάρκεια της πέψης βοηθά στην παραγωγή νιασίνης (νικοτινικού οξέος), φυλλικού οξέος και πυριδοξίνης (Β6).
O Lactobacillus acidophilus είναι µέρος της φυσιολογικής χλωρίδας του κόλπου. Το οξύ που παράγεται από το γαλακτοβάκιλλο αυτό µέσα στον κόλπο βοηθά στον έλεγχο ανάπτυξης του µύκητα Candida albicans εµποδίζοντας έτσι µόλυνση του κόλπου. Το ίδιο αποτέλεσµα έχει παρατηρηθεί και σε περιπτώσεις στοµατικής ή γαστρεντερικής καντιτίασης.
Μερικές σπερµατοκτόνες και αντισυλληπτικές κρέµες µπορεί να σκοτώσουν το γαλακτοβάκιλλο στον κόλπο, διευκολύνοντας έτσι πιθανή µόλυνση του κόλπου.
Τα αντιβιοτικά που λαµβάνονται από το στόµα επίσης σκοτώνουν τα «καλά» βακτήρια όπως είναι ο Lactobacillus acidophilus. Γι’ αυτό µετά από µια θεραπεία οι ασθενείς πρέπει να λαµβάνουν το γαλακτοβάκιλλο για να επανέλθουν οι σωστές συνθήκες στο γαστρεντερικό τµήµα.
Μελέτη έδειξε ότι ο Lactobacillus acidophilus προσφέρει επιπλέον οφέλη στην υγεία του ανθρώπου, αφού βελτιώνει τη γαστρεντερική λειτουργία, ενισχύει το ανοσοποιητικό και µειώνει τη συχνότητα κολπικών µυκητιάσεων. Μερικοί αναφέρουν και ανακούφιση από δυσπεψία και διάρροια (de Roos N, Katan M, 2000).
Έρευνα στο Πανεπιστήµιο της Νεµπράσκα έδειξε ότι χορήγηση του Lactobacillus acidophilus βοηθά στη µείωση των επιπέδων χοληστερόλης (Anderson J., Gilliland S., 1999).
Ενδείξεις
Ο Lactobacillus acidophilus:
• Προλαµβάνει και θεραπεύει τη διάρροια, συµπεριλαµβανόµενης και της µολυσµατικής.
• Αποκαθιστά τα «φιλικά» εντερικά βακτήρια που έχουν καταστραφεί από χρήση αντιβιοτικών.
• Βελτιώνει την πέψη.
• Προλαµβάνει και/ή ελαττώνει την εµφάνιση κολπικής µυκητίασης ή λοίµωξης του ουροποιητικού.
• Ενισχύει το ανοσοποιητικό σύστηµα.
• Μειώνει την πιθανότητα αλλεργιών (άσθµα, διατροφική αλλεργία σε γαλακτοκοµικά, δερµατικές αντιδράσεις κ.ά.).
• Ενδέχεται να ενδείκνυται και για τον καρκίνο του παχέος εντέρου και το Helicobacter pylori, που µπορεί να οδηγήσει στη δηµιουργία έλκους, σύµφωνα µε µελέτες που είναι σε εξέλιξη.
Ανεπιθύµητες ενέργειες
Το προϊόν είναι καλώς ανεκτό από τα περισσότερα άτοµα.
Αλληλεπιδράσεις µε δρόγη
Πιθανόν να µειώσει την απορρόφηση του σκόρδου. Για το λόγο αυτό πρέπει να λαµβάνονται µε διαφορά τριών ωρών.
Εµπορικά σκευάσµατα
Ο Lactobacillus acidophilus διατίθεται στο εµπόριο σε κάψουλες, σε διαιτητικά προϊόντα (γάλα, γιαούρτη), σε κοκκία, σκόνη, δισκία και κολπικά υπόθετα.
• Αdvanced Acidophilus Plus, Advanced 40+ Acidophilus / Solgar.
• Bio-Colon (περιέχει σακχαροµύκητα Hauser Lactobacillus acidophilus B1, B2, B6) / Power Health.
• Bion-3 / Cana.
• Lactobacillus acidophilus caps. / Quest.
• Lepicol / Panax
Μερικά κοινά προβιοτικά περιλαµβάνουν διάφορα είδη του γένους Bifidobacterium και Lactobacillus, όπως Bifidobacterium animalis subsp. Lactis, Bifidobacterium bifidum, Bifidobacterium infantis, Lactobacillus acidophilus, Lactobacillus casei, Lactobacillus plantarum κ.ά.
Υπάρχει ένα µόνο είδος ζυµοµύκητα που χρησιµοποιείται ως προβιοτικό, ο Saccharomyces boulardii.
Βακτήρια που χρησιµοποιούνται σε προϊόντα, χωρίς όµως προβιοτική δράση (βακτήρια γιαούρτης), είναι τα Lactobacillus bulgaricus, Streptococcus thermophilus, Lactobacillus bifidus.
Προϊόντα ζύµωσης που περιέχουν παρόµοια βακτήρια γαλακτικού οξέος, χωρίς όµως αποδεδειγµένη δράση προβιοτικών, είναι: Kefir, Yogurt, Kimchi, Kombucha.
Ενδείξεις:
Σύµφωνα µε κλινικές µελέτες τα προβιοτικά έχουν ευεργετικές επιδράσεις για τον οργανισµό:
• Συντελούν στην καταπολέµηση των συµπτωµάτων της δυσανεξίας στη λακτόζη.
• Μειώνουν τις περιπτώσεις εµφάνισης καρκίνου του παχέος εντέρου.
• Ελαττώνουν τα επίπεδα χοληστερόλης.
• Επιφέρουν µικρές µειώσεις στις τιµές της αρτηριακής πίεσης.
• Βελτιώνουν τον ανοσοποιητικό µηχανισµό και προλαµβάνουν τις λοιµώξεις.
• Περιορίζουν τις φλεγµονές (κολίτιδα, νόσος του Crohn).
Πρεβιοτικά
Είναι τα δυσαπορρόφητα συστατικά των τροφίµων που επιδρούν ευεργετικά στον καταναλωτή διεγείροντας επιλεκτικά την ανάπτυξη και / ή τη δραστικότητα περιορισµένου αριθµού βακτηρίων του παχέος εντέρου, βελτιώνοντας έτσι την υγεία του ανθρώπου-ξενιστή τους (Gibson and Roberfoid, 1995).Τα πρεβιοτικά είναι κυρίως ολιγοσακχαρίτες (υδατάνθρακες), αλλά εξ ορισµού δεν αποκλείεται η χρήση και µη-υδατανθράκων ως πρεβιοτικά.
Τα πρεβιοτικά µπορεί να έχουν αντικαρκινική, αντιµικροβιακή, υπολιπιδαιµική και ρυθµιστική της γλυκόζης δράση.
Ενδείξεις
Τα πρεβιοτικά:
• Χρησιµοποιούνται κάποιες φορές για την αντιµετώπιση της δυσκοιλιότητας και της ηπατικής εγκεφαλοπάθειας.
• Δρουν κατά ορισµένων εντερικών παθογόνων ενώ συµβάλλουν στη θεραπεία φλεγµονωδών παθήσεων του εντέρου.
• Βοηθούν στην απορρόφηση ιχνοστοιχείων ενώ προστατεύουν από οστεοπόρωση. Υπάρχουν ακόµη κάποιες προκαταρκτικές µελέτες που υποστηρίζουν τη θετική τους δράση στην αντιµετώπιση του σακχαρώδη διαβήτη.
Προφυλάξεις
Στις Η.Π.Α. η λακτουλόζη είναι συνταγογραφούµενο φάρµακο. Η χρήση της απαιτεί ιατρική παρακολούθηση.
Άτοµα που λαµβάνουν ακτινοβολία σε όλο το σώµα ή στο γαστρεντερικό τµήµα πρέπει να αποφεύγουν τα πρεβιοτικά συµπληρώµατα.
Οι έγκυες και όσες θηλάζουν µπορούν να χρησιµοποιούν τα πρεβιοτικά µόνο εάν τους τα έχει συνταγογραφήσει ο γιατρός τους.
Δοσολογία
Δόσεις ολιγοσακχαριτών µέχρι 10g ηµερησίως είναι καλώς ανεκτές.
Lactobacillus Acidophilus
Ο Lactobacillus acidophilus ή αλλιώς βάκιλλος του Döderlein, B. Vaginalis, Thermobacillus intestinalis βρέθηκε αρχικά στα κόπρανα νεογνών που τρέφονται µε γάλα αγελάδας και στον κόλπο των γυναικών. Εντοπίζεται επίσης στην εντερική οδό, στο σάλιο, στα δόντια µε τερηδόνα, στα κόπρανα των ενηλίκων και όλων των θηλαστικών, καθώς επίσης στο σώµα των ψαριών και των ερπετών.
Mηχανισµός δράσης
Ο Lactobacillus acidophilus κατά τη διάσπαση της τροφής παράγει γαλακτικό οξύ, υπεροξείδιο του υδρογόνου και άλλα υποπροϊόντα καθιστώντας το περιβάλλον «εχθρικό» για τους ανεπιθύµητους οργανισµούς.
Κατά τη διάρκεια της πέψης βοηθά στην παραγωγή νιασίνης (νικοτινικού οξέος), φυλλικού οξέος και πυριδοξίνης (Β6).
O Lactobacillus acidophilus είναι µέρος της φυσιολογικής χλωρίδας του κόλπου. Το οξύ που παράγεται από το γαλακτοβάκιλλο αυτό µέσα στον κόλπο βοηθά στον έλεγχο ανάπτυξης του µύκητα Candida albicans εµποδίζοντας έτσι µόλυνση του κόλπου. Το ίδιο αποτέλεσµα έχει παρατηρηθεί και σε περιπτώσεις στοµατικής ή γαστρεντερικής καντιτίασης.
Μερικές σπερµατοκτόνες και αντισυλληπτικές κρέµες µπορεί να σκοτώσουν το γαλακτοβάκιλλο στον κόλπο, διευκολύνοντας έτσι πιθανή µόλυνση του κόλπου.
Τα αντιβιοτικά που λαµβάνονται από το στόµα επίσης σκοτώνουν τα «καλά» βακτήρια όπως είναι ο Lactobacillus acidophilus. Γι’ αυτό µετά από µια θεραπεία οι ασθενείς πρέπει να λαµβάνουν το γαλακτοβάκιλλο για να επανέλθουν οι σωστές συνθήκες στο γαστρεντερικό τµήµα.
Μελέτη έδειξε ότι ο Lactobacillus acidophilus προσφέρει επιπλέον οφέλη στην υγεία του ανθρώπου, αφού βελτιώνει τη γαστρεντερική λειτουργία, ενισχύει το ανοσοποιητικό και µειώνει τη συχνότητα κολπικών µυκητιάσεων. Μερικοί αναφέρουν και ανακούφιση από δυσπεψία και διάρροια (de Roos N, Katan M, 2000).
Έρευνα στο Πανεπιστήµιο της Νεµπράσκα έδειξε ότι χορήγηση του Lactobacillus acidophilus βοηθά στη µείωση των επιπέδων χοληστερόλης (Anderson J., Gilliland S., 1999).
Ενδείξεις
Ο Lactobacillus acidophilus:
• Προλαµβάνει και θεραπεύει τη διάρροια, συµπεριλαµβανόµενης και της µολυσµατικής.
• Αποκαθιστά τα «φιλικά» εντερικά βακτήρια που έχουν καταστραφεί από χρήση αντιβιοτικών.
• Βελτιώνει την πέψη.
• Προλαµβάνει και/ή ελαττώνει την εµφάνιση κολπικής µυκητίασης ή λοίµωξης του ουροποιητικού.
• Ενισχύει το ανοσοποιητικό σύστηµα.
• Μειώνει την πιθανότητα αλλεργιών (άσθµα, διατροφική αλλεργία σε γαλακτοκοµικά, δερµατικές αντιδράσεις κ.ά.).
• Ενδέχεται να ενδείκνυται και για τον καρκίνο του παχέος εντέρου και το Helicobacter pylori, που µπορεί να οδηγήσει στη δηµιουργία έλκους, σύµφωνα µε µελέτες που είναι σε εξέλιξη.
Ανεπιθύµητες ενέργειες
Το προϊόν είναι καλώς ανεκτό από τα περισσότερα άτοµα.
Αλληλεπιδράσεις µε δρόγη
Πιθανόν να µειώσει την απορρόφηση του σκόρδου. Για το λόγο αυτό πρέπει να λαµβάνονται µε διαφορά τριών ωρών.
Εµπορικά σκευάσµατα
Ο Lactobacillus acidophilus διατίθεται στο εµπόριο σε κάψουλες, σε διαιτητικά προϊόντα (γάλα, γιαούρτη), σε κοκκία, σκόνη, δισκία και κολπικά υπόθετα.
• Αdvanced Acidophilus Plus, Advanced 40+ Acidophilus / Solgar.
• Bio-Colon (περιέχει σακχαροµύκητα Hauser Lactobacillus acidophilus B1, B2, B6) / Power Health.
• Bion-3 / Cana.
• Lactobacillus acidophilus caps. / Quest.
• Lepicol / Panax
