ΣΥΛΛΟΓΟΣ ΑΣΘΕΝΩΝ ΜΕ ΝΟΣΟ ΤΟΥ CROHN ΚΑΙ ΕΛΚΩΔΗ ΚΟΛΙΤΙΔΑ ΒΟΡΕΙΟΥ ΕΛΛΑΔΟΣ

ΤΗΝ ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ 28 ΜΑΡΤΙΟΥ ΘΑ ΓΙΝΕΙ ΣΤΗ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ ΕΚΔΗΛΩΣΗ ΜΕ ΘΕΜΑ ΤΗΝ ΙΔΡΥΣΗ ΣΥΛΛΟΓΟΥ ΣΤΗ ΒΟΡΕΙΑ ΕΛΛΑΔΑ.

ΘΑ ΣΥΖΗΤΗΘΟΥΝ ΤΑ ΠΑΡΑΚΑΤΩ ΘΕΜΑΤΑ:

1. ΓΙΑ ΠΟΙΟΥΣ ΛΟΓΟΥΣ ΧΡΕΙΑΖΕΤΑΙ Ο ΣΥΛΛΟΓΟΣ ;

2. ΠΟΙΟΥΣ ΘΑ ΒΟΗΘΗΣΕΙ ΚΑΙ ΠΩΣ ;

3. ΔΙΑΔΙΚΑΣΤΙΚΑ ΝΟΜΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΙΔΡΥΣΗ ΤΟΥ ΣΥΛΛΟΓΟΥ.

ΤΟΠΟΣ ΣΥΝΑΝΤΗΣΗΣ : ΔΗΜΟΤΙΚΗ ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗ

ΤΟΥ ΔΗΜΟΥ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ 2ος ορ. (αίθουσα εκδηλώσεων)

ΓΩΝΙΑ ΟΔΩΝ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΥ ΣΒΩΛΟΥ & ΕΘΝΙΚΗΣ ΑΜΥΝΗΣ

ΗΜ/ΝΙΑ & ΩΡΑ : ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ 28-03-2008 , 19:30

Η ΠΑΡΟΥΣΙΑ ΟΛΩΝ ΤΩΝ ΕΝΔΙΑΦΕΡΟΜΕΝΩΝ ΘΑ ΚΡΙΝΕΙ ΤΗΝ ΙΔΡΥΣΗ Ή ΜΗ ΤΟΥ ΣΥΛΛΟΓΟΥ

Ελπίδα θεραπείας για ρευματοειδή αρθρίτιδα και νόσο του Crohn

Ελληνική μελέτη για τα μεσεγχυματικά κύτταρα ανοίγει τον δρόμο σε νέες θεραπευτικές προσεγγίσεις για δύο χρόνιες παθήσεις. Υπολογίζεται ότι σε πέντε ως δέκα χρόνια θα έχουμε στα χέρια μας μια νέα θεραπεία «2 σε 1»

γράφει η ΘΕΟΔΩΡΑ ΤΣΩΛΗ

«Με ένα σμπάρο δυο τρυγόνια». Κάπως έτσι θα μπορούσε να είναι ο (εντελώς) ανεπίσημος τίτλος μιας νέας μελέτης με ελληνική υπογραφή που υπόσχεται καινούργιους θεραπευτικούς στόχους ενάντια σε χρόνιες φλεγμονώδεις νόσους, όπως η ρευματοειδής αρθρίτιδα και η νόσος του Crohn (φλεγμονώδης νόσος του εντέρου), οι οποίες ταλαιπωρούν εκατομμύρια άτομα σε παγκόσμιο επίπεδο. Ας πάρουμε όμως τα πράγματα με τη σειρά: η ελληνική υπογραφή ανήκει σε επιστήμονες του Ερευνητικού Κέντρου Βιοϊατρικών Επιστημών «Αλέξανδρος Φλέμινγκ» και συνοδεύει μελέτη που δημοσιεύθηκε στο επιστημονικό έντυπο «The Journal of Experimental Medicine» στις 18 Φεβρουαρίου.

Ο ερευνητικός «πυροβολισμός» εντός του εργαστηρίου στόχευε μοντέλα ζώων για τη μελέτη ανθρώπινων ασθενειών και τα... επιστημονικά σκάγια βρήκαν μια κατηγορία κυττάρων που ονομάζονται μεσεγχυματικά και τα οποία, όπως προέκυψε μέσα από τη μελέτη, κατέχουν ρόλο-κλειδί στην παθογένεια νόσων όπως η ρευματοειδής αρθρίτιδα και η νόσος του Crohn. Οσο για τα «δυο τρυγόνια», αφορούν ακριβώς αυτές τις ασθένειες οι οποίες, αν και φαινομενικά άσχετες μεταξύ τους, αποδεικνύεται τελικώς ότι έχουν πολύ πιο κοινή ρίζα από ό,τι πιστευόταν, με τα μεσεγχυματικά κύτταρα να αποτελούν τον συνδετικό κρίκο.

Τι σημαίνει αυτό για τους κοινούς θνητούς, όλους εμάς; Μελλοντικά κυτταρικές θεραπείες που θα στοχεύουν τα συγκεκριμένα κύτταρα και θα έχουν διττή δράση: θα είναι πιθανότατα αποτελεσματικές τόσο στις χρόνιες φλεγμονές των αρθρώσεων όσο και σε αυτές του εντέρου, οι οποίες άλλωστε σε πολλούς ασθενείς συνυπάρχουν, σύμφωνα με τους επιστήμονες.

Παθογόνος «γέφυρα»

Οπως εξήγησε στο «Βήμα» ο επικεφαλής της μελέτης δρ Γ. Κόλλιας, πρόεδρος του ΔΣ και επιστημονικός διευθυντής του Κέντρου Φλέμινγκ, «είχαμε παρατηρήσει ότι χρόνιες φλεγμονώδεις νόσοι όπως η ρευματοειδής αρθρίτιδα και η νόσος του Crohn αρκετές φορές συνυπάρχουν σε σεβαστό ποσοστό ασθενών, το οποίο εκτιμάται ότι αγγίζει ως και το 30%. Το γεγονός αυτό μαρτυρεί ότι οι συγκεκριμένες νόσοι μοιράζονται κοινά χαρακτηριστικά στην ανάπτυξη της παθογένειάς τους, παρ' ότι σε πρώτη ανάγνωση θα μπορούσε κάποιος να υποθέσει ότι οι μηχανισμοί ανάπτυξής τους είναι πολύ διαφορετικοί, δεδομένου ότι η μία "πλήττει" τις αρθρώσεις και η άλλη το έντερο».

Εδώ και αρκετά χρόνια έχει εντοπιστεί ένα μόριο-«κλειδί», ο αποκαλούμενος Παράγοντας Νέκρωσης Ογκων (Tumour Necrosis Factor, TNF), ο οποίος έχει αποδειχθεί ότι αποτελεί θεραπευτικό στόχο για την αντιμετώπιση χρόνιων φλεγμονωδών νόσων. Με βάση τον συγκεκριμένο παράγοντα έχουν μάλιστα αναπτυχθεί ήδη αποτελεσματικές θεραπείες για τη ρευματοειδή αρθρίτιδα - φάρμακα anti-TNF. Ωστόσο η κατανόηση της πλήρους λειτουργίας αυτού του μορίου, το οποίο φαίνεται να παίζει καθοριστικό ρόλο στην οργάνωση του ανοσοποιητικού συστήματος, παρέμενε επί μακρόν στο σκοτάδι θέτοντας εμπόδια στις μελέτες για περαιτέρω ανάπτυξη αποτελεσματικών και ασφαλών φαρμάκων.

Η ομάδα του ελληνικού ερευνητικού κέντρου εργαζόταν επί έτη σε μοντέλα ανθρωπίνων νόσων υπερεκφράζοντας τον TNF. Ο κ. Κόλλιας αναφέρει πως «ήδη από το 1991 είχαμε δει ότι ποντίκια που υπερεκφράζουν τον TNF σε ένα συγκεκριμένο βιολογικό πλαίσιο αναπτύσσουν ρευματοειδή αρθρίτιδα. Τα πειράματα αυτά βοήθησαν σημαντικά και στην ανάπτυξη των φαρμάκων ενάντια στον TNF που κυκλοφορούν σήμερα στην αγορά». Πριν από περίπου μία δεκαετία πειράματα των ελλήνων ερευνητών και πάλι σε μοντέλα ανθρωπίνων ασθενειών που υπερεξέφραζαν τον συγκεκριμένο παράγοντα σε ένα διαφορετικό όμως βιολογικό πλαίσιο έδειξαν ότι τα πειραματόζωα αναπτύσσουν τόσο ρευματοειδή αρθρίτιδα όσο και νόσο του Crohn.

Μεσεγχυματικά: ο ισχυρός κρίκος

Τώρα, όπως δείχνει η νέα μελέτη στο «Journal of Experimental Medicine», με χρήση της γενετικής μηχανικής, οι έλληνες ειδικοί μπόρεσαν να δημιουργήσουν ποντικούς που αντιλαμβάνονται την παθογενετική δράση του TNF μόνο μέσω μιας κατηγορίας κυττάρων, των αποκαλούμενων μεσεγχυματικών. Πρόκειται για κατηγορία κυττάρων στην οποία ανήκουν οι συνοβιακοί ινοβλάστες της άρθρωσης ή οι μυοϊνοβλάστες του εντέρου. «Είδαμε ότι τα συγκεκριμένα ποντίκια ανέπτυξαν πλήρως την παθολογία τόσο της ρευματοειδούς αρθρίτιδας όσο και της νόσου του Crohn. Αυτό μαρτυρεί ότι τα μεσεγχυματικά κύτταρα αποτελούν έναν πολύ σημαντικό στόχο του TNF προκειμένου να αναπτύξει ο οργανισμός τέτοιου είδους νόσους» σημειώνει η κυρία Μαρία Αρμακά, στo πλαίσιο της διδακτορικής διατριβής της οποίας εκπονήθηκε η μελέτη.

Για ποιον λόγο όμως οι ερευνητές επικεντρώθηκαν στη μελέτη τους αποκλειστικά στα μεσεγχυματικά κύτταρα;

«Ακολουθήσαμε την υπόθεση σύμφωνα με την οποία οι ινοβλάστες αποτελούν κύτταρα που κατέχουν σημαντική θέση στην εμφάνιση της αρθρίτιδας. Υπάρχουν και άλλες σχολές σύμφωνα με τις οποίες τα κύτταρα-κλειδιά για την ανάπτυξη της ρευματοειδούς αρθρίτιδας είναι τα Τ ή τα Β κύτταρα του ανοσοποιητικού συστήματος. Φάνηκε λοιπόν τώρα με τη νέα μελέτη ότι πράγματι τα μεσεγχυματικά κύτταρα είναι επαρκή για να δώσουν την παθολογία που καθοδηγείται από τον TNF προς την ανάπτυξη αρθρίτιδας» απαντά ο δρ Κόλλιας.

Τα ευρήματα αυτά σε ό,τι αφορά τη ρευματοειδή αρθρίτιδα ήταν πολύ πιο αναμενόμενα για τους ειδικούς σε σύγκριση με εκείνα που αφορούσαν τη νόσο του Crohn. Και αυτό διότι «σε ό,τι αφορά τους μυοϊνοβλάστες του εντέρου δεν είχε διατυπωθεί η υπόθεση όπως με τους ινοβλάστες των αρθρώσεων ότι μπορεί να αντιδρούν στον TNF και να καθοδηγούν την παθογένεια της φλεγμονώδους νόσου του εντέρου. Ανακαλύψαμε λοιπόν έναν καινούργιο μηχανισμό για τον τρόπο με τον οποίο ο TNF εμπλέκεται στην παθογένεια της νόσου του Crohn».

Θεραπείες σύντομα!

Το σημαντικότερο όμως όλων ήταν ότι δύο ασθένειες οι οποίες θα έμοιαζαν άσχετες μεταξύ τους φαίνεται ότι υπακούουν σε έναν κοινό μηχανισμό. Και αυτό μεταφράζεται μελλοντικά, και όταν λέμε μελλοντικά εννοούμε σε ορίζοντα πενταετίας ως δεκαετίας, όπως εκτιμά ο κ. Κόλλιας, σε θεραπευτικές προσεγγίσεις «2 σε 1». Μια θεραπεία με βάση αυτή τη φιλοσοφία θα βασιζόταν σε αντικατάσταση των μεσεγχυματικών κυττάρων. «Σε περίπτωση ενός τραυματισμού από χρόνια φλεγμονή όπως στις αρθρώσεις ή στο έντερο ο οργανισμός ενισχύει από μόνος του μηχανισμούς προκειμένου να γίνει αποκατάσταση του ιστού. Κατά τη διαδικασία της αποκατάστασης επικρατεί σαφώς η υπόθεση ότι βλαστικά κύτταρα όλων των ειδών σπεύδουν στην τραυματισμένη περιοχή για την αναγέννηση του ιστού. Αν μπορέσουν οι επιστήμονες να απομονώσουν βλαστικά κύτταρα από τον ίδιο τον ασθενή ή από έναν δότη και να τα μεταβάλουν σε κύτταρα που δεν θα διαθέτουν χαρακτηριστικά που τους προσδίδουν παθογόνο δράση - στη συγκεκριμένη περίπτωση αν λάβουν μεσεγχυματικά κύτταρα τα οποία μέσω γενετικής παρέμβασης δεν θα εμφανίζουν πλέον απόκριση στον παράγοντα TNF -, τότε θα επιτυγχάνεται αποκατάσταση του ιστού χωρίς προβλήματα».

Αυτού του είδους η κυτταρική θεραπεία σε συνδυασμό με τη γενετική μηχανική θα μπορούν λοιπόν να δώσουν σύμφωνα με τους επιστήμονες... χρόνια λύση σε χρόνια νοσήματα. Και μάλιστα όχι μόνο σε ένα αλλά σε δύο ταυτοχρόνως. Ελπίζουμε οι «κυνηγοί» ερευνητές να πιάσουν σύντομα τα συγκεκριμένα «τρυγόνια» προς όφελος των ασθενών...

Το ΒΗΜΑ, 24/02/2008 ,

Σελ.: H03Κωδικός άρθρου: B15295H031ID: 292885

http://tovima.dolnet.gr/print_article.php?e=B&f=15295&m=H03&aa=1

Νόσος του Crohn - Νέα θεραπευτική προσέγγιση χωρίς στεροειδή φάρμακα

Διεθνής (Βέλγιο, Ολλανδία, Γερμανία) ερευνητική μελέτη που δημοσίευσε το περιοδικό "The Lancet" επικεντρώθηκε στο ερώτημα άν η τωρινή θεραπευτική προσέγγιση της νόσου του Crohn ("step-up") είναι σωστή, ανοίγοντας έτσι την πόρτα σε νέες θεραπευτικές προσεγγίσεις ("top-down").

"step-up" - προσέγγιση :

1. Στεροειδή (για έλεγχο συμπτωμάτων - κοιλιακό άλγος, αιμοραγική διάρροια κ.α.)

2. Διαχείρηση της νόσου με ανοσοκατασταλτικά φάρμακα τα οποία και προετοιμάζουν για

3. Λήψη μονοκλωνικών αντισωμάτων (αντι-TNF) ώστε να χαλιναγωγηθεί η ανοσοαντίδραση στη "ρίζα" της νόσου.

"top-down" -προσέγγιση :

Απο την αρχή εμπλοκή ανοσοκατασταλτικών σε συνδυασμό με μονοκλωνικά αντισώματα (αντι-TNF) έχοντας σαν στόχο να διευθύνει τη νόσο στο ξεκίνημά της.

Η μελέτη αυτή αποτελεί ορόσημο στη διαχείριση της νόσου του Crohn και τα αποτελέσματά της έχουν αντίκτυπο και σε άλλες αυτοάνοσες νόσους.

el.tamp

(πηγή http://www.boomersmakingadifference.com/2008/02/cronhs-disease.html )

Η φυσιολογία του στρες

Το στρες είναι μια σωματική, ψυχική και συναισθηματική αντίδραση σε καταστάσεις που προκαλούν φόβο, αβεβαιότητα, κίνδυνο, έξαψη, ερεθισμό, σύγχυση ή αλλαγή. Αποτελεί την απάντηση του οργανισμού σε ένα ερέθισμα και είναι κατάσταση άμυνας και αυτορύθμισης. Ανεξάρτητα από το αν το ερέθισμα είναι ευχάριστο ή δυσάρεστο, το στρες απαιτεί από τον οργανισμό «απάντηση», με τη μορφή της ρύθμισης ή της προσαρμογής. Σε κανονικές ποσότητες αποτελεί κινητήρια δύναμη για τον άνθρωπο, για επιβίωση και δημιουργία, όμως οι συνθήκες ζωής, οι αρνητικές σκέψεις και οι εσφαλμένες λογικές του ανθρώπου κάνουν συχνά το φορτίο του στρες δυσβάσταχτο.

Η λέξη στρες προέρχεται από την λατινική districtus που σημαίνει δεμένος, περιζωσμένος, σφιγμένος και υποδηλώνει αναμφίβολα τη δυσκολία στην οποία περιέρχεται όποιος βιώνει στρες. Ο επιστημονικός όρος στρες προέρχεται από τη μηχανική (π.χ. πόσο στρες αποτελεί για την γέφυρα ένα φορτίο), όμως είναι ο πλέον κατάλληλος και για τον άνθρωπο που δέχεται, κατά αναλογία, ψυχολογικά βάρη και πιέσεις. Εννοιολογικά ο όρος στρες παρουσιάζει μεγάλη ποικιλομορφία, η οποία αποτυπώνεται στην ευρύτητα της χρήσης του. Περιγράφει την αντίδραση του οργανισμού σε διάφορα ερεθίσματα, όμως με την ίδια λέξη περιγράφονται και τα ίδια τα ερεθίσματα (θόρυβος, τραύμα, κ.λ.π.), περιγράφει επίσης ψυχολογικούς παράγοντες (σύγχυση, κ.λ.π.), αλλά και οργανικές αντιδράσεις.

Τέλος υποδηλώνει ψυχική ένταση και άγχος. Στον καθημερινό λόγο συχνά το στρες ταυτίζεται με το άγχος. Η ταύτιση αυτή είναι λανθασμένη και δημιουργεί σύγχυση, συχνά και στους ίδιους τους ειδικούς. Το άγχος μπορεί να επιφέρει στο φυσιολογικό επίπεδο ίδια αποτελέσματα με το στρες, όμως στο ψυχολογικό πεδίο αποτελεί υποσύνολό του, καθώς αποτελεί την υποκειμενική αντίληψη των στρεσσογόνων καταστάσεων, το πώς δηλαδή βιώνει κάθε άνθρωπος τις καταστάσεις αυτές. Αντίθετα το στρες είναι μια αντικειμενική και ασυνείδητη διαδικασία. Στόχος της είναι η διατήρηση της ισορροπίας (ομοιόστασης) του οργανισμού.

Με απλά λόγια στρες είναι οτιδήποτε μας καλεί να προσαρμοσθούμε ή να αντεπεξέλθουμε και μπορεί να προέρχεται από το περιβάλλον, το σώμα ή το νου μας.

Το στρες διαχωρίζεται, ως προς την ένταση, σε:

Υγιές ή σύνηθες, υπό την επίδραση του οποίου ο άνθρωπος κινητοποιεί δυνάμεις για να επιλύσει προβλήματα. Το στρες αυτό συμβάλλει θετικά στην ανάπτυξη της προσωπικότητας και αποτελεί κινητήρια δύναμη για το άτομο.

Αυξημένο, κατά το οποίο δαπανούνται μεγάλα αποθέματα δυνάμεων για τη διευθέτηση του προβλήματος. Στην περίπτωση αυτή το άτομο οδηγείται συνήθως σε σωματική ή ψυχική βλάβη με μακροχρόνιες ή μόνιμες επιπτώσεις.

Ακραίο, που αποτελεί το όριο των ανθρώπινων δυνατοτήτων. Είναι οι καταστάσεις κατά τις οποίες ο άνθρωπος χάνει την ικανότητα να επιλύει προβλήματα και αποσύρεται.

Το χρόνιο στρες μπορεί να οδηγήσει σε προβλήματα στη σωματική και ψυχική υγεία, καθώς και σε προβλήματα συμπεριφοράς. Τα ενδεικτικά προβλήματα υγείας που ενδέχεται να προκαλέσει αφορούν το καρδιοαναπνευστικό σύστημα (ισχαιμική προσβολή, έμφραγμα του μυοκαρδίου, άσθμα, ιδιοπαθή υπέρταση), το γαστρεντερικό (γαστρίτιδα, έλκος στόμαχου, έλκος δωδεκαδάκτυλου, ελκώδης κολίτιδα, ευερέθιστο έντερο) και τις ασθένειες του κεντρικού νευρικού συστήματος (νευρώσεις, ψυχώσεις).

Επίσης προβλήματα όπως οι κεφαλαλγίες, η τριχόπτωση, οι στοματικές και δερματικές παθήσεις, οι μυϊκές συσπάσεις ή τα νευρικά τικ, η ευερέθιστη κύστη, η αμηνόρροια, η πρόωρη εκσπερμάτιση ή η ανικανότητα συχνά οφείλονται στη χρόνια ή ακραία επίδραση στρεσσογόνων παραγόντων.

© Βασίλειος Ν. Θεοδώρου

Είδη συμπληρωμάτων διατροφής

Δημοσθενόπουλος Χαρίλαος, Κλινικός Διαιτολόγος - Διατροφολόγος

Όλο και περισσότερα προϊόντα διατίθενται στην αγορά της Κοινότητας ως τρόφιμα που περιέχουν συμπυκνωμένες πηγές θρεπτικών συστατικών. Μια επαρκής και ποικίλη δίαιτα θα μπορούσε, κάτω από φυσιολογικές συνθήκες, να προσφέρει στον άνθρωπο όλα τα αναγκαία θρεπτικά συστατικά για την καλή ανάπτυξή του και για τη διατήρηση μιας υγιούς ζωής, σε ποσότητες που έχουν καθορισθεί και συνιστώνται από γενικής αποδοχής επιστημονικά δεδομένα.

Ωστόσο, από έρευνες προκύπτει ότι η ιδεώδης αυτή κατάσταση δεν επιτυγχάνεται για όλα τα θρεπτικά συστατικά ούτε για όλες τις πληθυσμιακές ομάδες στην Κοινότητα.

Οι καταναλωτές, λόγω του τρόπου ζωής τους ή για άλλους λόγους, είναι δυνατόν να πρέπει να επιλέξουν τη συμπλήρωση της πρόσληψης ορισμένων θρεπτικών συστατικών με συμπληρώματα διατροφής. Προκειμένου να εξασφαλισθούν υψηλά επίπεδα προστασίας των καταναλωτών και να διευκολυνθεί η εκ μέρους τους επιλογή, τα προϊόντα που διατίθενται στην αγορά πρέπει να είναι ασφαλή και να φέρουν επαρκή και κατάλληλη επισήμανση.

Είναι ευρύ το φάσμα των θρεπτικών και άλλων συστατικών που ενδέχεται να ενυπάρχουν στα συμπληρώματα διατροφής, συμπεριλαμβανομένων - και όχι μόνον - των βιταμινών, ανόργανων στοιχείων, αμινοξέων, απαραίτητων λιπαρών οξέων, ινών και διαφόρων φυτών και φυτικών εκχυλισμάτων.Οδηγία 2002/46/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου

Η θέση των συμπληρωμάτων σε ειδικές ομάδες

Δίνουμε παρακάτω κάποια χαρακτηριστικά παραδείγματα ομάδων που απαιτούν συμπληρώματα:

· Τα άτομα που ακολουθούν μια πολύ αυστηρή δίαιτα με πολύ χαμηλές ποσότητες λίπους, μπορεί να παρουσιάσουν έλλειψη κάποιων λιποδιαλυτών βιταμινών (Α, D, Ε και Κ)
· Όσοι ακολουθούν μια μακροχρόνια αυστηρή και περιοριστική δίαιτα πιθανόν να χρειάζονται τη λήψη συμπληρωμάτων διατροφής (κυρίως πολυβιταμινούχου συμπληρώματος)
· Οι καπνιστές, χρειάζονται διπλάσια ποσότητα βιταμίνης C απ’ ότι οι μη καπνιστές, και είναι συχνά απαραίτητο να λαμβάνουν συμπλήρωμα C
· Oι αυστηρά χορτοφάγοι (vegans) που δεν καταναλώνουν ζωικά προϊόντα (αβγά ή γαλακτοκομικά), κινδυνεύουν από έλλειψη βιταμίνης Β12
· Γυναίκες στην περίοδο της εγκυμοσύνης, αλλά ίσως και του θηλασμού μπορεί να χρειαστούν την πρόσληψη συγκεκριμένων συμπληρωμάτων διατροφής (ασβεστίου, φυλλικού, σιδήρου)
· Άτομα, που λόγω προβλημάτων υγείας π.χ. αλλεργίες, δεν μπορούν να καταναλώσουν ορισμένες τροφές π.χ. Γαλακτοκομικά
· Ασθενείς στη φάση ανάρρωσης από κάποια ασθένεια ή μια χειρουργική επέμβαση πιθανόν να μην παίρνουν, λόγω περιορισμένης πρόσληψης τροφής, από τη διατροφή τους αρκετές βιταμίνες ή ιχνοστοιχεία

Η θέση των συμπληρωμάτων σε ειδικές ομάδες

Τα άτομα μεγαλύτερης ηλικίας πιθανό να χρειάζονται διατροφικά συμπληρώματα (αυξημένες ανάγκες- χαμηλή πρόσληψη τροφής).

Έρευνα σε 1740 υγιή άτομα άνω των 50 έδειξε πως 60% παρουσίασαν χαμηλότερη πρόσληψη βιταμίνης D, Ε, φυλλικού και ασβεστίου. (Foote JA, J Am Coll Nutr 2000).

Κλινικές μελέτες σε άτομα 50-65 ετών έδειξαν πως η πρόσληψη ενός πολυβιταμινούχου συμπληρώματος με μεταλλικά στοιχεία, βελτιώνει τους βιοχημικούς δείκτες του αμυντικού συστήματος και μειώνει την εμφάνιση ιογενών νόσων στο μισό (Chandra RK, Nutrition Research, 2002).

Συγκριτική μελέτη κλινικών ερευνών σε ηλικιωμένα άτομα έδειξε την αναγκαιότητα λήψης συμπληρώματος βιταμινών και ιχνοστοιχείων, που να περιλαμβάνει ψευδάργυρο, σελήνιο και βιταμίνη Ε σε καθημερινή δόση 200 mg/d (High, 2001).

Η θέση των συμπληρώματα στον Αθλητισμό
Τα μεγαλύτερα προβλήματα με τη λήψη συμπληρωμάτων από τους αθλητές συμπηκνώνονται στα παρακάτω:Ο αθλητής που χρησιμοποιεί διατροφικά συμπληρώματα συχνά τα καταναλώνει σε ποσότητες πολύ υψηλότερες από αυτές που συνήθως ενδείκνυται.

Η ποσότητα, ο χρόνος πρόσληψης καθώς και οι συνθήκες της άσκησης πρέπει να ληφθούν υπόψη για τη βελτιστοποίηση των αποτελεσμάτων.

Τα πιο γνωστά είναι οι αντιοξειδωτικές ουσίες (β- καροτίνη, βιτ.C, βιτ. Ε), οι Β6 και Β12, πρωτεΐνες και υδατάνθρακες, κρεατίνη, ginseng, γλουταμίνη, L -καρνιτίνη, χρώμιο, Coenzyme Q 10, καφεΐνη, αλλά και απαγορευμένες ουσίες όπως η ταυρίνη και η εφεδρίνη.

Τα χημικά – φαρμακολογικά εργογόνα βοηθήματα αποτελούν κυρίως ορμόνες, αμφεταμίνες, διεγερτικά του κεντρικού νευρικού συστήματος (π.χ. καφεΐνη), καρδιοτονωτικά, αντιφλεγμονώδη, ηρεμιστικά, αγγειοδιασταλτικά.

Η θέση των συμπληρωμάτων διατροφής στο Αδυνάτισμα

Υπάρχει μεγάλη ποικιλία συμπληρωμάτων τα οποία κατά καιρούς απευθύνονονται σε άτομα που επιθυμούν να χάσουν βάρος. Τα Συμπληρώματα διατροφής στην απώλεια βάρους, χρησιμοποιούνται κυρίως για δύο λόγους:
· Παρέχουν διατροφικά στοιχεία που δεν παρέχονται στο επιθυμητό επίπεδο από την υποθερμιδική δίαιτα
· Για τις πιθανές τους συνέπειες στην επίτευξη της απώλειας βάρους, μέσω του περιορισμού της όρεξης ή της αύξησης του RMR. (Dwyer JT. et al, J Am Diet Assoc, 2005)
Τα συμπληρώματα για χρήση στην απώλεια βάρους είναι:
· Συμπληρώματα βιταμινών και ιχνοστοιχείων
· Ειδικά συμπληρώματα χημικών ουσιών και βοτάνων
· Υποκατάστατα γευμάτων

Συμπληρώματα βιταμινών και ιχνοστοιχείων στο Αδυνάτισμα

Συμπληρώματα ενός θρεπτικού συστατικού (π.χ. Ca), είναι συχνά απαραίτητα σε περιπτώσεις αυστηρά υποθερμιδικών διαιτολογίων (VLCD=<800>

H χορήγηση ενός MVM μπορεί να κριθεί απαραίτητη στη περίπτωση ενός μέτρια υποθερμιδικά διαιτολογίου, εφόσον κριθεί πως υπάρχει ανεπαρκής πρόσληψη θρεπτικών συστατικών και ο τρόπος ζωής του ατόμου το επιβάλει.

Ο FDA ταξινόμησε τα συμπληρώματα διατροφής που χρησιμοποιούνται για απώλεια βάρους ως εξής:

· Αύξηση ενεργειακής κατανάλωσης: Ephedra, Bitter Orange, Guarana, Caffeine, Country mallow, Yerba mate
· Τροποποίηση μεταβολισμού υδατανθράκων: Chromium, Ginseng
· Αύξηση κορεσμού: Guar gum, Psyllium, Glucomannan
· Aύξηση οξείδωσης λίπους: L-carnitine, Hydroxycitric acid, Green tea, vitamin B5, Licorice, CLA, Pyruvate
· Μείωση απορρόφησης λίπους: Chitosan
· Βελτίωση διάθεσης: St. John’s wort
· Ποικίλες δράσεις: Laminaria, Spirulina, Guggul, Apple ciedr vinegar
· Αποβολή υγρών: Cascara, Dandelion

Ειδικά συμπληρώματα χημικών ουσιών και βοτάνων & Αδυνάτισμα

Μελέτη της Harvard Medical School σε 50 διατροφικά συμπληρώματα και πάνω από 125 εμπορικά προϊόντα κατέληξε πως κανένα συμπλήρωμα για απώλεια βάρους δεν μπορεί να συστηθεί, δεδομένου ότι δεν καλύπτουν συγκεκριμένα κριτήρια.

Σύμφωνα με την ίδια μελέτη:

Ο συνδυασμός ephedra-caffeine αν και φαίνεται να έχει μέτρια αποτελέσματα, έχει επικίνδυνες επιπλοκές και απαγορεύεται από τον FDA.

To chromium, που αποτελεί διαδεδομένο συμπλήρωμα, δεν έχει σίγουρη και ασφαλή αποτελεσματικότητα.

Συμπληρώματα όπως το CLA, ginseng, green tea, glucomannan, L-carnitine, psyllium & pyruvate δεν έχουν ακόμα πλήρως πιστοποιημένη αποτελεσματι-κότητα, και για αυτό πρέπει να συστήνονται με προσοχή.(Πηγή: Am Fam Physician, 2004; 70 (9):1731-8)

Υποκατάστατα γεύματος & Αδυνάτισμα

Σύμφωνα με την EC directive 96/8/EC τα υποκατάστατα γευμάτων μπορούν να χρησιμοποιηθούν τόσο στις VLCD όσο και στις LCD δίαιτες.

Στην Ελλάδα αυτά τα πρρϊόντα μπορούν να χρησιμοποιηθούν αποκλειστικά ως μέρος μιας LCD, δηλαδή ως υποκατάστατα 1 ή 2 γευμάτων (όχι όλων των άλλων γευμάτων) και σε συνδυασμό με κανονική πρόσληψη υποθερμιδικής διατροφής.

Σύμφωνα με την EC directive 96/8/EC τα προϊόντα αυτά πρέπει να προσφέρουν 200-400 kcal/δόση, με 25-50% PRO, 20-45% CHO & <>

Μια σύγχρονη, πρακτική, εναλλακτική μέθοδο διαιτητικής αντιμετώπισης της παχυσαρκίας μέσω των LCD διαιτών.

Μελέτες έδειξαν πως όσοι κατανάλωναν υποκατάστατα γευμάτων έχαναν περισσότερο από ότι αυτούς που τρώγανε συμβατικά τρόφιμα.

Ειδικότερα, μελέτη έδειξε πως παχύσαρκοι ασθενείς που αντικατέστησαν δύο γεύματά τους με ένα τέτοιο προϊόν, έχασαν 8% του αρχικού τους βάρους σε διάστημα 3 μηνών θεραπείας, ενώ τα άτομα που κατανάλωσαν τις ίδιες θερμίδες (1200-1500 kcal) μέσα από κλασικά τρόφιμα που διάλεγαν τα ίδια, έχασαν μόνο το 1.5% του αρχικού τους βάρους.

Ταυτόχρονα όμως η χρήση αυτών των σκευασμάτων έχει δεχθεί και αρνητική κριτική, θεωρώντας τα ως αναποτελεσματικά, δεδομένου ότι δεν αποτελούν μέρος μιας γενικότερης αλλαγής στον τρόπο ζωής και διατροφής.

Πηγές: Ditschuneit, HH et al Am J Clin Nutr.1999Ashley JM, Arch Intern Med

Ο ρόλος των συμπληρωμάτων διατροφής

Δημοσθενόπουλος Χαρίλαος, Κλινικός Διαιτολόγος - Διατροφολόγος

Σύμφωνα με τον ΕΟΦ, τα συμπληρώματα διακρίνονται σε δύο κατηγορίες ανάλογα με την προβλεπόμενη χρήση τους:

Συμπληρώματα διατροφής: Πρόκειται για διατροφικά προϊόντα, με σκοπό την συμπλήρωση της συνήθους δίαιτας.

Τρόφιμα ειδικής διατροφής: Πρόκειται για τρόφιμα τα οποία λόγω της ειδικής σύνθεσής τους προορίζονται για ειδική διατροφή συγκεκριμένων ομάδων πληθυσμού π.χ για υγιή βρέφη ή νήπια, για ειδικές κατηγορίες ατόμων με διαταραγμένο μεταβολισμό, ή για κατηγορίες ατόμων που βρίσκονται σε ειδική κατάσταση της φυσιολογίας τους.

ΕΟΦ-Διάθεση Συμπληρωμάτων Διατροφής και Τροφίμων Ειδικής Διατροφής (07/12/2004) Το 2004 δημοσιεύτηκαν οι ‘Περί Συμπληρωμάτων Διατροφής Κανονισμοί’ σε εναρμόνιση με την Οδηγία 2002/46/ΕΚ Του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου.

Σύμφωνα με αυτούς λοιπόν ‘συμπληρώματα διατροφής’ ορίζονται τα τρόφιμα με σκοπό τη συμπλήρωση της συνήθους δίαιτας, τα οποία αποτελούν συμπυκνωμένες πηγές θρεπτικών συστατικών ή άλλων ουσιών με θρεπτικές ή φυσιολογικές επιδράσεις, μεμονωμένων ή σε συνδυασμό.

Διατίθενται στο εμπόριο σε δοσιμετρικές μορφές, ήτοι μορφές παρουσίασης όπως, κάψουλες, παστίλιες, δισκία, χάπια και άλλες παρόμοιες μορφές, καθώς και φακελάκια σκόνης, φύσιγγες υγρού προϊόντος, φιαλίδια με σταγονόμετρο, και άλλες παρόμοιες μορφές υγρών και κόνεων που προορίζονται να ληφθούν σε προμετρημένες μικρές μοναδιαίες ποσότητες. Συμπληρώματα διατροφής είναι:

- προϊόντα που περιέχουν συμπυκνωμένα ένα ή περισσότερα θρεπτικά συστατικά των οποίων ο προορισμός είναι να συμπληρώνουν το ημερήσιο διαιτολόγιο του ανθρώπου όταν η διατροφή του δεν είναι ισορροπημένη και δεν ανήκουν στην κατηγορία των κοινών τροφών

- δεν είναι φάρμακα σύμφωνα με τις ισχύουσες διατάξεις περί φαρμάκων ούτε προϊόντα ειδικής διατροφής και

- δεν προορίζονται για ειδικές κατηγορίες ατόμων. (Πηγή: Εφημερίδα της Κυβέρνησης, Τεύχος Δεύτερο, Αρ. Φύλλου 935, 13 Νοεμβρίου 1995)

Ποιος πρέπει να τα διαθέτει

Τα συμπληρώματα διατροφής διατίθενται αποκλειστικά από τα φαρμακεία με βάση την με αριθ. Υ1/Γ.Π 127962/03 27.2.2004 Υπουργική Απόφαση. Στη νομοθεσία η πώληση συμπληρωμάτων διατροφής ορίζεται να διενεργείται από καταρτισμένο προσωπικό το οποίο μπορεί να είναι :

- διαιτολόγος ή επιστήμονας τροφίμων
- εγγεγραμμένος ιατρός
- φαρμακοποιός ή
- άλλο πρόσωπο το οποίο θα είναι καταρτισμένο σε σχέση με τα συμπληρώματα διατροφής ή την υγιεινή διατροφή.

Οι πωλήσεις των συμπληρωμάτων

Οι πωλήσεις συμπληρωμάτων διατροφής αυξήθηκαν κατά 100 % ανάμεσα στο 1992 και το 1996 Το 2004 τα καθαρά κέρδη της βιομηχανίας των συμπληρωμάτων υπολογίζεται στα 20.3 δις δολλάρια (Annual Industry Review, 2005).

To 70% των Αμερικάνων καταναλώνει καθημερινά, σε κάποια μορφή, κάποιο συμπλήρωμα διατροφής, από τα οποία οι βιταμίνες και τα μεταλλικά στοιχεία είναι τα πιο δημοφιλή. (FDA Health and Diet Survey, 2004) Στη μελέτη NHANES 1999-2000 βρέθηκε πως το 52% των ενηλίκων είχαν πάρει βιταμινούχο συμπλήρωμα τον προηγούμενο μήνα και 35% δήλωσαν τακτική πρόσληψη συμπληρώματος βιταμινών και μετάλλων (MVMM). (Radimer K, Am J Epidemiol, 2004) Χρειαζόμαστε τα συμπληρώματα;

Γενικά, γνωρίζουμε πως καταναλώνοντας καθημερινά 5 μικρομερίδες φρούτων και λαχανικών λαμβάνουμε μια σημαντική ποσότητα βιταμινών, ιχνοστοιχείων, φυτικών ινών, αλλά και άλλων θρεπτικών συστατικών. Επιπρόσθετα, καταναλώνοντας μια διατροφή που ακολουθεί τις επιταγές της Πυραμίδας της Διατροφής, με παρούσες όλες τις ομάδες των τροφίμων, σε σωστές αναλογίες και ποσότητες, προσφέρουμε στον οργανισμό μας όλα τα θρεπτικά συστατικά.

Τέλος, συμπεριλαμβάνοντας στη διατροφή μας κάποια ειδικά τρόφιμα που περιέχουν συγκεκριμένα συστατικά με αποδεδειγμένη θετική και ευεργετική δράση για τον οργανισμό μας π.χ. αντιοξειδωτικές βιταμίνες, φλαβονοειδή, ρεσβερατρόλη καλύπτουμε ακόμα περισσότερο τις διατροφικές μας ανάγκες μέσα από μια πλήρη διατροφή. Άρα υπάρχει η γενική αποδοχή πως μια δίαιτα με τρόφιμα από όλες τις ομάδες τροφίμων μπορεί, υπό φυσιολογικές συνθήκες, να καλύψει τις διατροφικές ανάγκες του γενικού πληθυσμού.

Σήμερα όμως γνωρίζουμε πως η τυπική 'δυτική' δίαιτα (που τις τελευταίες δεκαετίες ακολουθούμε και στην Ελλάδα) συχνά παρέχει μικρότερες ποσότητες από τις απαιτούμενες για βιταμίνες και μεταλλικά στοιχεία. (Pao Em, Food Technology, 1981).

Επίσης πρόσφατες μελέτες στις ΗΠΑ έδειξαν πως μεγάλος αριθμός ατόμων καταναλώνει μικρότερες ποσότητες από ασβέστιο, μαγνήσιο, σίδηρο, ψευδάργυρο, χαλκό και μαγγάνιο από όσο χρειάζονται. (Pennington JA, J Nutr, 1996). Ειδικότερα όταν πρόκειται για υποθερμιδικό διαιτολόγιο απίσχανσης η χορήγηση συμπληρώματος κρίνεται πολλές φορές απαραίτητη. Η αναγκαιότητα των συμπληρωμάτων διατροφής

H αναγκαιότητα της λήψης των συμπληρωμάτων εξαρτάται από πολλούς παράγοντες όπως:

-ηλικία και φύλο
-συνολική διατροφή
-ύπαρξη οργανωμένης άσκησης
-ειδικές παθολογικές καταστάσεις
-οικογενειακό ιστορικό παθήσεων κ.ά.

Γενικά όμως είναι αποδεκτό πως κάποια άτομα ‘είναι πιθανό να χρειαστούν συμπλήρωμα βιταμινών και μετάλλων, για να καλύψουν τις διατροφικές τους ανάγκες’ όπως προτείνεται π.χ. από τα Dietary Guidelines for Americans 2000, από τα Department of Agriculture & Health and Human Resources και τα Dietary Guidelines 2000, ADA 2001.

Ειδικές κατηγορίες που χρειάζονται συμπληρώματα διατροφής :

-Νεογνά
-Χορτοφάγοι
-Παιδιά και ενήλικες σε υποθερμιδική δίαιτα λόγω παχυσαρκίας
-Ανεπάρκειες σχετιζόμενες με φάρμακα (π.χ. αντιεπιληπτικά)
-Άτομα με ψυχογενή ανορεξία – βουλιμία
-Παιδιά που υποσιτίζονται
-Έφηβες σε εγκυμοσύνη
-Θηλάζουσες
-Δυσαπορρόφηση και άλλα χρόνια νοσήματα

Ειδικές νοσολογικές καταστάσεις :

-Άτομα με έντονη σωματική δραστηριότητα
-Άτομα τρίτης ηλικίας

Γιατί παίρνουμε τα συμπληρώματα

Υπάρχουν διάφοροι λόγοι για τους οποίους καταναλώνουμε τα συμπληρώματα. Π.χ. ας δούμε τι συμπληρώματα παίρνουν οι έφηβοι και γιατί;

Έφηβοι 11-18 ετών δήλωσαν ότι παίρνουν συμπληρώματα διατροφής όπως: αθλητικά ποτά, πολυβιταμινούχα συμπληρώματα, γκουαράνα, κρεατίνη, ενεργειακά ποτά, συμπληρώματα βοτάνων, υπερπρωτεϊνικά συμπληρώματα, συνένζυμο Q10.

Τα βασικότερα αίτια ήταν:

-Τα άμεσα αποτελέσματα στην κατάσταση της υγείας
-Πρόληψη ασθενειών
-Βελτίωση αμυντικού συστήματος
-Πίεση από γονείς για λήψη συμπληρωμάτων
-Γεύση
-Παροχή ενέργειας
-Καλύτερη αθλητική επίδοση
-Συνδυασμός με χαμηλοθερμιδική δίαιτα για απώλεια βάρους (Consumption of nutritional supplements among adolescents:usage and perceived benefits, O’Dea J, Health Education Reaserch, 2003)

Ποιες κατηγορίες συμπληρωμάτων διατροφής υπάρχουν ;

Βιταμίνες

Μέταλλα

Ιχνοστοιχεία

Βότανα

Αμινοξέα

Ένζυμα

Μεταβολίτες

Εκχυλίσματα ιστών και αδένων (προστάτη, θύμου, θυρεοειδούς, ήπατος, σπληνός, παγκρέατος, υποφύσεως, ζελατίνη κ.λ.π)

Βασιλικός πολτός

Γύρη

Μαγιά μπύρας

Λεκιθίνη

Φυτικές ίνες

Q10

Πηγή: U.S. Food and drug Administration Center for Food Safety and Applied Nutrition

Οι Ελεύθερες Ρίζες και τα Αντιοξειδωτικά

πηγή ΧΑΡΗΣ ΚΑΛΛΕΡΓΗΣ

Τις ελεύθερες ρίζες τελευταία τις ακούμε όλο και πιο συχνά ιδιαίτερα όταν αναφερόμαστε σε θέματα που έχουν να κάνουν με την υγεία των κύτταρων και του δέρματος. Στην παρουσία των ελεύθερων ριζών οφείλεται πιθανότατα η διαδικασία της γήρανσης και ένα μεγάλο ποσοστό που ορισμένοι υποστηρίζουν ότι αγγίζει το 90% όλων των ασθενειών, κυρίως του Καρκίνου, της Αρτηριοσκλήρυνσης, του Εμφράγματος του Μυοκαρδίου, των Εγκεφαλικών Επεισοδίων, του Σακχαρώδη Διαβήτη, πολλών Παθήσεων του Πεπτικού Συστήματος, η Ανεπάρκεια του Ανοσοποιητικού Συστήματος κλπ.

Το οξυγόνο μας δημιουργεί το πρόβλημα.

Οι ελεύθερες ρίζες δημιουργούνται υπό την παρουσία του οξυγόνου. Το οξυγόνο όπως οι πάντες γνωρίζουν είναι απαραίτητο για την ζωή, αλλά κάτω από συγκεκριμένες συνθήκες μπορεί να γίνει πολύ επικίνδυνο. Το οξυγόνο είναι ένα στοιχείο με έντονη δραστηριότητα. Επιδιώκει να συνδεθεί με όλα τα υπόλοιπα στοιχεία και αυτό γιατί το ατομικό του περίβλημα, είναι ασθενές με αποτέλεσμα να χάνει εύκολα τα ηλεκτρόνιά του.

Όταν χάνει λοιπόν ένα ηλεκτρόνιο, αυτό επιστημονικά χαρακτηρίζεται ως "ρίζα" η οποία έχει μεγάλη τάση "να κλέβει" ηλεκτρόνια από το γύρω περιβάλλον, όπως π.χ. από μόρια πρωτεΐνης ή λίπους.Όταν έχουμε ανεξέλεγκτο πολλαπλασιασμό ελευθέρων ριζών τότε αυτές πάνω στην έντονη επιθυμία τους για ηλεκτρόνια, επιτίθενται στα τοιχώματα των κυττάρων, στα μιτοχόνδρια που παράγουν ενέργεια στα κύτταρα και στο DΝΑ δηλαδή στο γενετικό κώδικα του κυττάρου και με αυτό τον τρόπο πλήττουν τις βασικές λειτουργίες των κυττάρων. Είναι λογικό ότι οποιαδήποτε βλάβη του DNA μας προκαλεί ανεξέλεγκτη γενετική μεταλλαγή, με μεγάλες συνέπειες στο μεταβολισμό μας, αλλά και στην όλη συμπεριφορά ανάπτυξης και διαίρεσης του κυττάρου. Αυτή είναι η αιτία εκφυλισμού του κυττάρου και της δημιουργίας καρκινικών όγκων.

Πώς θα πολεμήσουμε τις ελεύθερες ρίζες;

Ισχυρό μας σύμμαχο έχουμε τα περίφημα Αντιοξειδωτικά που έχουν την ιδιότητα να απομακρύνουν από τον οργανισμό μας τις Ελεύθερες Ρίζες. Τα Αντιοξειδωτικά είναι ουσίες που τις προσλαμβάνουμε μέσα από την διατροφή μας όπως η β-καροτίνη, η Βιταμίνη Ε, η Βιταμίνη C, τα φλαβονοείδη, Το λυκοπένιο, Οι πολυφαινόλες και διάφορα μέταλλα όπως το Σελήνιο και ο Ψευδάργυρος.

Τις ουσίες αυτές θα τις βρούμε στην ντομάτα, στα καρότα, στα μπρόκολα, στα σταφύλια, στα μήλα στο κόκκινο κρασί, στα πράσινα και σκούρα λαχανικά, στο σέλινο, στο τσάι, στα εσπεριδοειδή, στα ψάρια, στους ακατέργαστους ξηρούς καρπούς, στην ελιά και στο ελαιόλαδο.

Κάνοντας λοιπόν σωστή και υγιεινή διατροφή που να βασίζεται στα Μεσογειακά πρότυπα, στην πραγματικότητα κάνουμε μακροχρόνια επένδυση υγείας.

Απο που μάθατε για το blog ;

Το στατιστικό συλλογής στοιχείων όσον αφορά τον τρόπο που μάθατε για το blog είχε ένα πρόβλημα και έτσι τελευταία αναγκάστηκα να το ξαναστήσω.

Παρακαλώ όσοι επισκέπτεστε το blog να με ενημερώνετε για τον τρόπο που μάθατε γι΄ αυτό.

Υπάρχει στο αριστερό τμήμα της σελίδας λίγο παρακάτω τμήμα εισαγωγής στοιχείων.

Ευχαριστώ πολύ για τη βοήθεια.

Τ.Ε.

Τι γράφει η E.F.C.C.A. (Ευρωπαική Ομοσπονδία Συλλόγων ασθενών με Crohn και κολίτιδα) για την Ελλάδα

κλίκ στην εικόνα για μεγέθυνση

ή

http://www.efcca.org/news/2.htm

Ραγάδα πρωκτικού δακτυλίου: Αίτια, διάγνωση και θεραπεία

Η ραγάδα του πρωκτού είναι μία γραμμωτή εξέλκωση στο κατώτερο τμήμα του πρωκτικού σωλήνα, που συνήθως εντοπίζεται στην οπίσθια συνένωση της μέσης γραμμής.

Διακρίνεται σε οξεία και χρόνια ραγάδα. Η διάκριση δεν γίνεται με χρονικά δεδομένα, αλλά από την μακροσκοπική εικόνα της αλλοίωσης. Η οξεία ραγάδα είναι ρήξη υγιούς πρωκτοδέρματος, με σημεία πρόσφατης αιμορραγίας ή αιμορραγεί εύκολα κατά την ψηλάφηση.

Αντίθετα στην χρόνια ραγάδα είναι χαρακτηριστική η ελκωτική μορφή της βλάβης με επηρμένα, οιδηματώδη χείλη και ρυπαρό ελκωτικό κρατήρα ο οποίος συνήθως καταλαμβάνεται από κοκκιώδη ιστό.

Η διάγνωση γίνεται εύκολα με την επισκόπηση του πρωκτικού δακτυλίου με τον απαλό διαχωρισμό της γλουτιαίας σχισμής. Η εντόπιση μπορεί να ποικίλει , είναι συνήθως οπίσθια μέση, ενώ στις γυναίκες μπορεί να παρατηρηθεί και στην πρόσθια μέση γραμμή.

Η προδιάθεση για ανάπτυξη των ραγάδων στη μέση γραμμή , φαίνεται ότι οφείλεται στην πτωχή υποστήριξη αυτών των θέσεων από τον έξω σφιγκτήρα. Συνήθως συνυπάρχει μία στήλη ή πτυχή ‘φρουρός’ εξωτερικά και μια διογκωμένη πρωκτική θηλή ή ακόμη και συνοδοί ινώδεις πολύποδες ή υπερτροφικά θηλώματα εσωτερικά.

Οι ραγάδες που εμφανίζονται σε άτυπες θέσεις θα πρέπει να εγείρουν την πιθανότητα συνοδών νόσων, ιδιαίτερα νόσου Crohn, πυώδους ιδραδενίτιδας ή σεξουαλικά μεταδιδόμενων νοσημάτων.

Λόγω του ότι προσβάλει το εξαιρετικά ευαίσθητο και με πλούσια νεύρωση πλακώδες επιθήλιο, η ραγάδα του πρωκτού είναι μια εξαιρετικά επώδυνη κατάσταση.

Κατά την αφόδευση το έλκος διατείνεται και προκαλεί άλγος, που επιμένει για κάποια ώρα μετά την κένωση, και ήπια αιμορραγία. Το άλγος μπορεί να είναι τέτοιο ώστε ο ασθενής να αναστέλλει εκουσίως την κένωση, να επέρχεται δυσκοιλιότητα με σκληρά κόπρανα τα οποία όταν πλέον επέλθει η κένωση, τραυματίζουν εκ νέου την περιοχή μην αφήνοντας την ραγάδα να επουλωθεί.

Το ερεθιστικό και μικροβιοβριθές φορτίο των κοπράνων από την άλλη εγείρει φλεγμονώδεις διαδικασίες και χρόνιο φλεγμονώδη ερεθισμό της περιοχής.

Αιτιολογία-Παθοφυσιολογία

Οι περισσότερες ραγάδες δακτυλίου είναι ιδιοπαθούς αιτιολογίας χωρίς να ανακαλύπτεται υποκείμενη παθολογία. Ένα μικρό ποσοστό οφείλεται σε τραυματισμούς (μαιευτικούς ή χειρουργικούς, π.χ. επέμβαση Longo) 1, νόσο Crohn 2, σύφιλη, HIV, φυματίωση ή φάρμακα (Nicorandil) 3 κ.α.

Κεντρικό σημείο το οποίο είναι κοινό σε όλες τις χρόνιες ραγάδες είναι η υψηλή πίεση ηρεμίας του πρωκτικού καναλιού και η παρουσία υπερβραδέων περισταλτικών κυμάτων στη μανομετρική καταγραφή της δραστηριότητας του έσω σφιγκτήρα.

Είναι γενικότερα παραδεκτό ότι μικροί τραυματισμοί στο επιθήλιο του πρωκτικού καναλιού υπό την επίδραση της τοπικής ισχαιμίας από την υπερτονία του έσω σφιγκτήρα,δεν μπορούν να επουλωθούν και εξελίσσονται σε χρόνιες ραγάδες.

Γράφει: Γλεντής Κ. Παναγιώτης, Γενικός Χειρουργός

διαβάστε περισσότερα (όλο το άρθρο) :

http://www.iatronet.gr/article.asp?art_id=2252

Μετρήστε το οξειδωτικό στρες

πηγή Δρ. Μιχάλης Παπαχαραλάμπους, ειδικός παθολόγος

Ο όρος οξειδωτικό stress αναφέρεται στη διαταραχή της ισορροπίας μεταξύ ελευθέρων ριζών, κυρίως του οξυγόνου, και αντιοξειδωτικών, ως αμυντικών μηχανισμών έναντι της βλαπτικής δράσης των ελευθέρων ριζών.

Οι ελεύθερες ρίζες είναι δραστικά μόρια με πολλαπλούς μηχανισμούς δράσης πάνω σε βασικά βιομόρια, όπως τα λιπίδια της κυτταρικής μεμβράνης, οι πρωτεΐνες και το DNA. Βομβαρδίζουν καθημερινά τον οργανισμό μας με στόχο την φθορά των κυττάρων και του γενετικού υλικού τους. Παράγονται από εξωγενείς και ενδογενείς πηγές με κυριότερη απ' αυτές τα κύτταρα που ενέχονται σε φλεγμονώδεις διαδικασίες. Στα κύτταρα έχουμε αντιδράσεις του οξυγόνου με μια σειρά από χημικές ενώσεις.

Το οξυγόνο έχει την ιδιότητα να ‘κλέβει’ ένα ηλεκτρόνιο για να ολοκληρώσει το χημικό του τύπο με αποτέλεσμα να αφήνει τις χημικές ενώσεις αποδυναμωμένες.Mε αυτόν τον τρόπο δημιουργείται μια σειρά από χημικές ενώσεις γνωστές ως ‘Ελεύθερες Ρίζες ‘ που τους λείπει ένα και μοναδικό ηλεκτρόνιο και το αναζητούν όπου μπορούν προκάμοντας σοβαρές βλάβες.

Εάν δεν αντιμετωπιστούν άμεσα οι ελεύθερες ρίζες αναζητούν το ηλεκτρόνιο στον περιβάλλοντα χώρο των κυττάρων. Εάν όμως αυτή η διαδικασία της αναζήτησης δεν γίνει σωστά μεταβαίνουν στο χώρο του γενετικού υλικού μας δημιουργώντας σοβαρές βλάβες και αλλοιώσεις .

Το οξειδωτικό stress εμπλέκεται σε πολλά νοσήματα όπως: αθηροσκλήρωση, έμφραγμα του μυοκαρδίου, εγκεφαλικό επεισόδιο, υπογονιμότητα, φλεγμονές, νόσο Parkinson, νόσο Altzheimer, νόσο Crohn, παγκρεατίτιδα, ασθένειες ήπατος, καταρράκτη, τενοντίτιδες, κυστική ίνωση, ρευματοειδή αρθροπάθεια, καθώς και οι περισσότερες μορφές καρκίνου.

Stress και ελεύθερες ρίζες

Κατά τη διάρκεια των τριών τελευταίων δεκαετιών το ενδιαφέρον για τις ελεύθερες ρίζες και το λεγόμενο ‘Οξειδωτικό Stress’ έχει αναπτυχθεί εκρηκτικά τόσο στη Βιοχημεία και στη Βιολογία όσο και στις Ιατρικές Επιστήμες. Ποικίλες μελέτες καταδεικνύουν την καταστρεπτική επίδρασή τους στο ανθρώπινο σώμα, ενώ αντίστοιχα άλλες τόσες μελέτες την απαραίτητη χρησιμότητά τους.

Με τον όρο ελεύθερη ρίζα καλούμε ένα άτομο ή ομάδα ατόμων (ανόργανα ή οργανικά μόρια) που φέρει ένα ή παραπάνω ασύζευκτα (unpaired) ηλεκτρόνια στην εξωτερική του στιβάδα.

Οι πιο ευρέως διαδεδομένες ελεύθερες ρίζες στα βιολογικά συστήματα είναι οι ρίζες που προέρχονται από μόρια που περιέχουν οξυγόνο και έχουν μία υψηλότερη αντιδραστικότητα από την αρχική κατάσταση του μοριακού οξυγόνου (Ο2). Τα μόρια αυτά είναι ευρύτερα γνωστά ως δραστικές οξυγονούχες μορφές (ΔΟΜ)-Reactive Oxygen Species(ROS).

Υπό φυσιολογικές συνθήκες, ο σχηματισμός τους στο κύτταρο βρίσκεται υπό έλεγχο από ένα αντιοξειδωτικό σύστημα άμυνας και έτσι επικρατεί ισορροπία. Σ’ αυτό περιλαμβάνονται ουσίες που ονομάζονται αντιοξειδωτικά (π.χ βιταμίνες Ε, C, καροτινοειδή, φλαβονοειδή κ.α), οι οποίες καταπολεμούν την οξείδωση δηλαδή την δράση των ελεύθερων ριζών. Η διαταραχή αυτής της ισορροπίας προκαλεί τη δημιουργία του λεγόμενου «οξειδωτικού στρες».

Η βλαπτική επίδραση η οποία προκαλείται από το οξειδωτικό stress ονομάζεται οξειδωτική ζημιά.

Το οξειδωτικό stress προκύπτει από:

Αυξημένη παραγωγή των δραστικών μορφών οξυγόνου ΔΟΜ. π.χ. σε περιπτώσεις αυξημένης συγκέντρωσης οξυγόνου, λόγω παρουσίας τοξινών

Μείωση της συγκέντρωσης των αντιοξειδωτικών. π.χ. διάφορες μεταλλάξεις στα αντιοξειδωτικά ένζυμα ή μείωση της πρόσληψης αντιοξειδωτικών από τη διατροφή.

Η κατάσταση αυτή οδηγεί με τον έναν ή τον άλλον τρόπο, σε περίσσεια ελευθέρων ριζών στην οποία το κύτταρο είτε θα προσαρμοστεί είτε θα δεχτεί την βλαπτική της επίδραση. Η προσαρμογή γίνεται σε περίπτωση που έχουμε ήπια κατάσταση οξειδωτικού stress με την αύξηση της παραγωγής των αντιοξειδωτικών συστημάτων άμυνας. Ποικίλοι παράγοντες είτε ενδογενείς, είτε εξωγενείς ευνοούν την δημιουργία των ελευθέρων ριζών.

Έχει βρεθεί πως και το stress συμβάλλει στη δημιουργία ελευθέρων ριζών στον οργανισμό κατά τη διάρκεια του μεταβολισμού των κατεχολαμινών.

Όταν ο οργανισμός βρίσκεται σε συνεχή κατάσταση stress (χρόνιο stress), η υπόφυση υποκινεί τα επινεφρίδια, τα οποία παράγουν συνέχεια κορτιζόλη, επινεφρίνη και νορεπινεφρίνη (ορμόνες του stress). Συγκεκριμένα, ο οξειδωτικός μεταβολισμός των κατεχολαμινών παράγει τις κινόνες που αντιδρούν με το οξυγόνο, με αποτέλεσμα να παράγονται ανιόντα υπεροξειδίου (Ο2-) και ΗΟ2.

Αυτές οι χημικές αντιδράσεις θέτουν μια αλυσιδωτή αντίδραση με αποτέλεσμα να προκύπτουν ακόμα περισσότερες ελεύθερες ρίζες. Επομένως, ο μεταβολισμός των κατεχολαμινών έχει καταστρεπτικές επιπτώσεις λόγω της γένεσης των ΔΟΜ και του σχηματισμού προϊόντων οξείδωσης.

Τέλος, έχει βρεθεί πως το σωματικό και ψυχολογικό stress μειώνει σημαντικά την ποσότητα της βιταμίνης C, ενός αντιοξειδωτικού που λαμβάνεται μέσω της διατροφής. Αν και ακούγεται περίεργο, το 5-10% του οξυγόνου που αναπνέουμε, μετατρέπεται σε ελεύθερες ρίζες οξυγόνου, δηλ. μόρια που προσλαμβάνονται από τα κύτταρα και προκαλούν το λεγόμενο οξειδωτικό stress.

Συνήθως, ο οργανισμός είναι σε θέση να καταπολεμήσει τη βλαπτική δράση των μορίων αυτών. Όμως το κάπνισμα, η υπερβολική έκθεση στον ήλιο, το stress και η μολυσμένη ατμόσφαιρα μειώνουν την ικανότητα αυτή του οργανισμού. Έτσι, τα κύτταρα καταστρέφονται από τα μόρια αυτά. Φαίνεται ότι η καλή διατροφή, ο ύπνος και η χορήγηση βιταμινών (κυρίως Α, C και Ε) αναστέλλουν τη βλαπτική δράση των ελεύθερων ριζών στον οργανισμό (αντιοξειδωτική δράση).

Η μέθοδος προσδιορισμού ελευθέρων ριζών που εφαρμόζεται στη χώρα μας στο κέντρο ‘Ορθοβιοτική’, επιτρέπει την εκτίμηση και των δύο παραμέτρων του οξειδωτικού στρες:

την προπρο--οξειδωτική κατάσταση ((propro--oxidant statusoxidant status),), δηλ. την ποσότητα των ελεύθερων ριζών που παράγεται στον οργανισμό και την αντιοξειδωτική αντιοξειδωτική ικανότητα του οργανισμού ((biological antioxidant potentialbiological potential),), δηλ. την ικανότητα του οργανισμού να εξουδετερώσει τις ελεύθερες ρίζες κατά την παραγωγή τους, πριν προκληθούν βλάβες στα κύτταρα.

Σε ποιούς απευθύνεται η εξέταση:

Σε υγιή άτομα προκειμένου να ανιχνευθεί υποβόσκον οξειδωτικό στρες, πριν προκαλέσει βλάβες στα κύτταρα (πρώιμη γήρανση, ασθένειες) και να αντιμετωπιστεί
Σε ασθενείς που ακολουθούν συγκεκριμένη αγωγή προκειμένου να εκτιμηθεί η πορεία της θεραπείας και η εξέλιξη της ασθένειας

Σε εγκύους και αθλητές, δηλαδή άτομα σε ιδιαίτερες συνθήκες με αυξημένες διατροφικές απαιτήσεις, στα οποία η συχνή εκτίμηση του οξειδωτικού στρες είναι απαραίτητη προκειμένου να μην υποστεί βλάβες ο οργανισμός.

Ρυπαίνουν το περιβάλλον τα φάρμακα που πετιούνται στους κάδους

Του Γιώργου Κιοσέ, φαρμακοποιού, αντιπροέδρου του Ι.Φ.Ε.Τ. *

Η ετήσια αύξηση της κατανάλωσης φαρμάκων, ανέρχεται περίπου στο 10% τα τελευταία τρία χρόνια. Οι πολίτες έχουν καλύτερη πρόσβαση στα φαρμακευτικά προϊόντα. Την ίδια ώρα, αυξάνεται το βιοτικό τους επίπεδο και αποκτούν και καλύτερη πρωτοβάθμια περίθαλψη. Όλα αυτά, συνθέτουν την ανάγκη για τον σύγχρονο άνθρωπο, να διαχειριστεί σωστά τα οικιακά φάρμακα στο στάδιο της καταστροφής τους.

Είναι καιρός πια να εγκαταλειφθεί η εύκολη λύση της απόρριψής τους, με τα υπόλοιπα οικιακά απορρίμματα στους κάδους αποκομιδής. Η εναπόθεση τους σε αυτούς, ρυπαίνει το περιβάλλον, καθώς μέσω του εδάφους, φάρμακα όλων των παθήσεων καταλήγουν στον υδροφόρο ορίζοντα. Το σύνολο των νοικοκυριών, που καταναλώνουν φάρμακα, τα απομακρύνουν μαζί με τα οικιακά απορρίμματα.

Μέχρι σήμερα, η πολιτεία έχει θεσμοθετήσει ένα συγκεκριμένο πλαίσιο διαχείρισης των επιστρεφόμενων φαρμάκων από τα φαρμακεία και τα νοσοκομεία στις φαρμακευτικές εταιρείες. Για τα συγκεκριμένα σκευάσματα, ισχύει η διαδικασία της ταφής σε ειδικούς χώρους, όπου δεν έχουν επαφή με το υπέδαφος. Τα πιο επικίνδυνα, καταστρέφονται σε θερμοκλιβάνους.

Ο όγκος των ‘οικιακών φαρμάκων’ που καταλήγουν στα απορρίμματα, είναι μεγάλος και επικίνδυνος. Πρέπει να αντιμετωπίζονται, όπως και οι άλλες ουσίες που καλούμαστε να διαχειριστούμε με ειδικό τρόπο, καθώς ο κίνδυνος χρόνο με το χρόνο θα πολλαπλασιάζεται. Με δεδομένο ότι το περιβάλλον πλέον ζητεί επιτακτικά από μας βοήθεια, ο κόσμος των φαρμάκων – και όχι μόνο – θα πρέπει να ασχοληθεί και να δώσει λύσεις και σ’ αυτό το πρόβλημα.

Προτάσεις για υλοποίηση

Ενημέρωση των φαρμακοποιών μέσω των θεσμικών τους φορέων (φαρμακευτικοί σύλλογοι – φαρμακευτικές εταιρείες) και των εντύπων τους και διοργάνωση ημερίδων.

Ευαισθητοποίηση του πληθυσμού μέσων των ΜΜΕ και ανάδειξη των οφειλών της συχνής διαχείρισης των ‘οικιακών φαρμάκων’ και την κατάδειξη των συνεπειών της υφιστάμενης κατάστασης.

Συνεργασία των φαρμακευτικών φορέων με την Κεντρική Ένωση Δήμων και Κοινοτήτων Ελλάδας (ΚΕΔΚΕ), το ΥΠΕΧΩΔΕ, τους Δήμους για την οργάνωση της καμπάνιας των παραπάνω δύο προτάσεων.

Δημιουργία ιστοσελίδων στο διαδίκτυο από τους φορείς. ‘Καλώς ήλθατε στην σελίδα διαχείρισης των οικιακών φαρμάκων’. Θέλετε να απαλλαγείτε από τα υπόλοιπα των φαρμάκων ή των φαρμάκων που έληξαν σπίτι σας; Απευθυνθείτε στην ιστοσελίδα ‘Environment free medicine’ (περιβάλλον χωρίς φάρμακα). Συνεργάτης μας θα σας ενημερώσει σε ποια σημεία στην ευρύτερη περιοχή θα τα επιστρέψετε διαθέτοντας λίγο από το χρόνο σας.

Δοχεία ειδικού χρωματισμού και σακούλες που μπορούν να δίδονται από τα φαρμακεία και τους Δήμους. Ακόμη και έκπτωση από τα δημοτικά τέλη θα μπορούσε να υπάρξει σε καταπληκτικό στάδιο διαχείρισης και επιστροφής φαρμάκων.

Αποκομιδή μέσω των Δήμων σε συνεργασία με την ΚΕΔΚΕ ή μέσω των ιδιωτικών εταιρειών καταστροφής φαρμάκων που δραστηριοποιούνται στο χώρο. Το κόστος θα μπορούσε να αναληφθεί από φορείς ή και εταιρείες με ανταποδοτικότητα της χορηγίας, την διαφήμισή τους.

Πιλοτική εφαρμογή του μέτρου σε διάφορες πόλεις σε επίπεδο νομαρχίας με την ανάλογη πρωτοβουλία από τους κατά τόπους φαρμακευτικής συλλογής για εξαγωγή συμπερασμάτων.

Η καλλιέργεια ανώμαλης σωστής διαχείρισης των ‘οικιακών φαρμάκων’ και η ενημέρωσή του για την επίδρασή της στο περιβάλλον, θα βοηθήσει τον καταναλωτή - ασθενή να γίνει πιο υπεύθυνος στην διαδικασία αγοράς – λήψης και γενικά διαχείρισης του φαρμάκου

* Ινστιτούτο Φαρμακευτικής Έρευνας και Τεχνολογίας

πηγή http://www.iatronet.gr

Ακατάλληλα τα χειρουργεία του νοσοκομείου ‘Ευαγγελισμός’

Του Δημήτρη Καραγιώργου

Πεπαλαιωμένα και σε, ορισμένες περιπτώσεις, επικίνδυνα για την υγεία των ασθενών, είναι τα χειρουργεία του νοσοκομείου ‘Ευαγγελισμός’.

Τον κώδωνα του κινδύνου κρούει με έγγραφό του προς τη διοίκηση, ο προϊστάμενος της Διεύθυνσης Τεχνικής Υπηρεσίας του νοσοκομείου κ. Βασίλης Γκέρκης και έφερε στο φως η εφημερίδα ‘Κόσμος του Επενδυτή’. Στο έγγραφο, που έχει ημερομηνία 3 Οκτωβρίου 2007, αναφέρονται, μεταξύ άλλων, τα εξής:

Η κατάσταση στα χειρουργεία του νοσοκομείου παρουσιάζει μεγάλα και σοβαρότατα προβλήματα. Η έλλειψη γραμμικής ροής αέρα δεν επιτρέπει την απομάκρυνση από το χειρουργικό πεδίο σωματιδίων που είναι πιθανές εστίες μόλυνσης.

Οι χώροι είναι προβληματικοί, λόγω των πρόχειρων και συνεχών επιδιορθώσεων σε πατώματα – οροφές και τοίχους, η έλλειψη απομόνωσης των αιθουσών από εξωγενείς παράγοντες (όπως η πλήρης εξωτερική απομόνωση με τη δημιουργία εσωτερικής θετικής πίεσης) καθιστά τις αίθουσες μη σύμφωνες με τους κανόνες λειτουργίας.

Τα πεπαλαιωμένα κτίρια, με όχι σωστή υποδομή, με εγκαταστάσεις (ηλεκτρολογικών καλωδιώσεων και αερίων) να περνούν σε εμφανή σημεία, δημιουργούν επιπλέον σημεία μόλυνσης και πολλές φορές επικίνδυνα για την ασφάλεια όλου του χειρουργείου.

Αποθηκευτικοί χώροι που έχουν δημιουργηθεί μέσα στα χειρουργεία, ο πεπαλαιωμένος ξενοδοχειακός εξοπλισμός και συσκευές που παραμένουν συνέχεια στο δάπεδο μέσα στους χώρους του χειρουργείου, δημιουργούν επιπλέον εστίες συσσώρευσης σωματιδίων σε χώρους ανάπτυξης λοιμογόνων οργανισμών.

Σωματίδια συγκεντρώνονται σε χώρους εντός των χειρουργείων και σε προθαλάμους, καθιστώντας τις αίθουσες σε κατηγορία καθαριότητας κατά ISO 14644 κατηγορία 8 (grade D) και χειρότερη, ενώ θα έπρεπε να είναι σε κατηγορία 5 (grade A).

Οι υπάρχουσες εγκαταστάσεις αερισμού και φιλτραρίσματος αυτού, καθώς και η τυρβώδης ροή αέρα, δεν είναι επαρκείς ώστε να απομακρυνθούν επιτυχώς και επαρκώς όλα τα σωματίδια και οι εστίες λοιμώξεων.

Η αντίδραση, από πλευράς διοίκησης και υπουργείου Υγείας, στις παραπάνω αναφορές ήταν…ακινησία και στις 23 του περασμένου Νοεμβρίου ο κ. Γκέρκης επανέρχεται με νέα επιστολή.

Σε αυτή, τονίζει ότι τα χειρουργεία του νοσοκομείου έχουν ξεπεράσει την ασφαλή επιχειρησιακή τους ικανότητα, με μία πρωτοφανή συμφόρηση των λειτουργιών τους. Ο εξοπλισμός – σημειώνει – χρονολογείται από τη δεκαετία του ’70, είναι σε οριακό σημείο, ‘…με αποτέλεσμα η διατήρηση της ασφάλειας και της υψηλής ποιότητας παροχής υπηρεσιών στον ασθενή να τίθενται πλέον σε σοβαρότατο κίνδυνο, ενώ όλες οι συνεχείς προσπάθειες αντιστάθμισης αυτής της ανεπάρκειας έχουν άμεση και σοβαρή επίπτωση στην παραγωγικότητα του χειρουργείου, άρα και στα οικονομικά μεγέθη του νοσοκομείου…’.

πηγή http://www.iatronet.gr/

Έχασε η Χίος, κέρδισαν τα Γιάννενα

Παρελθόν για το νησί

ο γαστρεντερολόγος Κ. Ντάμπος

Ευγενία Ασλανίδη

Εργάστηκε για δύο χρόνια στο νοσοκομείο της Χίου, και στο διάστημα αυτό κάλυψε ένα σοβαρό κενό στον τομέα της ειδικότητάς του. Δυστυχώς όμως οι ιθύνοντες δεν έκαναν τίποτα να τον κρατήσουν στο νοσοκομείο και στη Χίο, που αποδεδειγμένα έχει ανάγκη τις επιστημονικές υπηρεσίες του.

Μιλάμε για τον γαστρεντερολόγο- ηπατολόγο Δρ. Κωνσταντίνο Ντάμπο, που εδώ και τρεις μήνες κατέχει την θέση Επιμελητή Α΄ στο Γενικό Νοσοκομείο Ιωαννίνων.

Ο ίδιος, όπως μας είχε δηλώσει πριν από μερικούς μήνες που είχαμε συζητήσει μαζί του, και όπως μας επανέλαβε χθες σε μια τηλεφωνική επικοινωνία που είχαμε, επιθυμούσε να παραμείνει στη Χίο ως νοσοκομειακός ιατρός του ΕΣΥ, δυστυχώς όμως τα γνωστά γραφειοκρατικά εμπόδια δεν το επέτρεψαν.

Κάποια στιγμή, όταν έληξε η θητεία του ως επίκουρος ιατρός του νοσοκομείου άνοιξε ιατρείο, «μαγαζί», όπως ο ίδιος μας το είχε χαρακτηρίσει τότε, με γενναίο ρεαλισμό, δηλώνοντας εμμέσως πλην σαφώς, την άρνησή του να συνεχίσει έτσι να ασκεί το ιατρικό του λειτούργημα, και την πρόθεσή του να αναζητήσει σε άλλο νοσοκομείο μια θέση.

«Δεν ήθελα καθόλου να είμαι ιδιώτης, μας λέει σήμερα, γι αυτό και όταν προκηρύχθηκε η θέση στο νοσοκομείο Ιωαννίνων άδραξα την ευκαιρία.

Σήμερα μαθαίνω ότι η θέση στο νοσοκομείο της Χίου προκηρύχθηκε, αλλά για μένα είναι πλέον αργά, για να επιστρέψω επαγγελματικά στο νησί». Έχει ήδη τακτοποιηθεί με την οικογένεια του στην πανέμορφη πόλη των Ιωαννίνων.

Κάθε φορά που η Χίος χάνει έναν επιστήμονα, επειδή για κάποιους λόγους δεν μπορεί να τον κρατήσει εδώ, αν και τον έχει ανάγκη, μας προκαλεί ένα αίσθημα λύπης μας. Στην προκειμένη περίπτωση να θυμίσουμε απλώς ότι η Χίος κατέχει μια δυσάρεστη πρωτιά, που ήταν η αιτία που γνωρίσαμε τον άνθρωπο πρώτα και ύστερα τον επιστήμονα Κωνσταντίνο Ντάμπο.

Κατέχει ένα από τα υψηλοτέρα ποσοστά στον κόσμο σε ασθενείς με τη νόσο του CROHN. Οι ιδιοπαθείς φλεγμονώδεις νόσοι του εντέρου, δηλαδή η Ελκώδης κολίτις και η νόσος του CROHN είναι νοσήματα που προκαλούν μια χρόνια και ειδική φλεγμονή μόνο στο παχύ έντερο η πρώτη και σ’ ολόκληρο το πεπτικό σύστημα η δεύτερη. Το απέδειξε έρευνα που έγινε στο νησί από δύο γιατρούς γαστρεντερολόγους, τους κκ. Κωνσταντίνο Ντάμπο και Γιάννη Κιρλαγκίτση και αφορά ιδιαίτερα σε συγκεκριμένες περιοχές μεταξύ Κάμπου, Νεοχωρίου και Θυμιανών.

Είναι Πολιτική η Ευθύνη να σταματήσουν οι παρανομίες και οι δωροδοκίες στο ΕΣΥ και τα Ασφαλιστικά Ταμεία.

-Εφαρμόστε την οδηγία 2001/83/ΕΚ και τους συναφείς ποινικούς νόμους.

-Σταματήστε την παράνομη δωροδοκία των γιατρών από τις φαρμακευτικές εταιρείες.

-Σταματήστε την κατευθυνόμενη συνταγογράφηση.

-Προστατεύστε την υγεία των ελλήνων πολιτών.

-Διαφυλάξτε τους πολύτιμους οικονομικούς πόρους των ασφαλιστικών ταμείων και του Εθνικού Συστήματος Υγείας.
-------------------------------------------------------------------------------------------------

Ας γίνουμε κοινωνία πολιτών

Είναι Πολιτική η Ευθύνη να σταματήσουν οι παρανομίες και οι δωροδοκίες στο ΕΣΥ και τα Ασφαλιστικά Ταμεία.

Ας το απαιτήσουμε σήμερα!

Την στιγμή που διαβάζετε αυτές τις γραμμές, μερικές εκατοντάδες ελλήνων γιατρών "ξεκουράζονται" οικογενειακώς σε πολυτελείς ορεινούς ξενώνες, επιβιβάζονται σε αεροπλάνα με προορισμό μακρινά μέρη του κόσμου ή καταλύουν σε πανάκριβα ξενοδοχεία. Ακόμη, κάποιοι από αυτούς ανανεώνουν την επίπλωση των γραφείων τους ή παραλαμβάνουν τα νέα τους κλιματιστικά και τα καινούργια τους υπερσύγχρονα laptop.

Κοινό χαρακτηριστικό όλων αυτών των ευχάριστων δραστηριοτήτων είναι ότι το, υψηλό συνήθως, κόστος τους πληρώνεται στο σύνολό του από τις πέρα από κάθε φαντασία γενναιόδωρες φαρμακευτικές εταιρείες και τις εταιρείες εμπορίας ιατρικού εξοπλισμού. Όταν οι γιατροί επιστρέψουν στα νοσοκομεία ή στα ιδιωτικά τους ιατρεία θα φροντίσουν ασφαλώς να αποζημιώσουν στο πολλαπλάσιο τους γενναιόδωρους χορηγούς τους. Πως;

Μα με την συνταγογράφηση τεράστιων ποσοτήτων ακριβών, άχρηστων και δυνητικά επικίνδυνων για τους αρρώστους φαρμάκων. Με την πραγματοποίηση περιττών εξετάσεων που έχουν ως μόνο σκοπό την ακόμη μεγαλύτερη κατανάλωση υλικών. Με την διενέργεια επιβαρυντικών χειρουργικών επεμβάσεων, που γίνονται χωρίς ένδειξη και σε ασθενείς που δεν τις έχουν ανάγκη, με μόνη επιδίωξη την αύξηση της κατανάλωσης των βηματοδοτών, των ορθοπεδικών υλικών και των κάθε άλλου είδους πανάκριβων προϊόντων της ιατρικής βιομηχανίας.Το τεράστιο αυτό ζήτημα με την κολοσσιαία οικονομική διάσταση δεν απασχολεί τους πολιτικούς και τους πολίτες αυτής της χώρας.

Δεν αντιλαμβάνονται ότι οι ανεξέλεγκτες δαπάνες του τομέα υγείας εξελίσσονται πλέον σε ένα από τα σοβαρότερα και πιο επείγοντα προβλήματα της οικονομίας της χώρας.

Η υπόγεια και επαίσχυντη "συνεργασία" των επαγγελματιών της υγείας με τις φαρμακευτικές εταιρείας είναι μια από τις κύριες αιτίες της οικονομικής κατάρρευσης των Ασφαλιστικών Ταμείων και του Εθνικού Συστήματος Υγείας.

Η ορθολογική διάθεση των πολύτιμων πόρων, που κατασπαταλώνται κάθε χρόνο για να γεμίζουν τα ταμεία των πολυεθνικών φαρμακευτικών επιχειρήσεων και των εδώ αντιπροσώπων τους, θα μπορούσε, μέσα σε λίγα χρόνια, όχι μόνον να αναμορφώσει τις σημερινές άθλιες υπηρεσίας δημόσιας υγείας αλλά και να αποτελέσει σημαντικό συντελεστή για την αποτελεσματική αντιμετώπιση τους μείζονος ασφαλιστικού προβλήματος.

Οι αριθμοί μιλούν από μόνοι τους.

Τα ελλείμματα των δημόσιων νοσοκομείων που είχαν ήδη καλυφθεί το 2005 στο σύνολο τους από τον κρατικό προϋπολογισμό έχουν ήδη, 2 μόλις χρόνια μετά, φθάσει στο απίθανο ποσό των 3 δις €.

Η φαρμακευτική δαπάνη των Ασφαλιστικών Ταμείων καλπάζει με ρυθμούς πρωτοφανείς.

Η σχετική δαπάνη του ΙΚΑ αυξήθηκε κατά 60% στο διάστημα από το 2003 έως το 2006.

Στο σύνολο των Ταμείων η δαπάνη αυξήθηκε κατά 19% μόνον το 2004.

Από τότε η μέση ετήσια αύξηση δεν είναι μικρότερη από 15%.

Ήδη η δαπάνη μόνο για φάρμακα έχει ξεπεράσει τα 6 δις € ετησίως.

Όσοι γνωρίζουν καλά τα πράγματα λένε ότι τουλάχιστον τα μισά από τα χρήματα αυτά αφορούν σε κατευθυνόμενη συνταγογράφηση που υπακούει σε σκοπιμότητες και δεν διαθέτει πραγματικές επιστημονικές ενδείξεις.

Έχουμε ξαφνικά μεταβληθεί σε ένα έθνος βαρέως ασθενούντων; Ή το επίπεδο παροχής υγείας που απολαμβάνουμε βελτιώνεται με αλματώδεις ρυθμούς;

Ευτυχώς για την πρώτη περίπτωση, και δυστυχώς για την δεύτερη, δεν συμβαίνει τίποτε από τα δύο. Πολύ απλά η μνημειώδης άγνοια και η εμφανής αδιαφορία από την πλευρά της πολιτικής ηγεσίας, η πλήρης έλλειψη έστω και του πιο στοιχειώδους ελέγχου από την πλευρά της κρατικής διοίκησης και η πλήρης αναισθησία και παλιανθρωπιά της μεγάλης πλειοψηφίας του ιατρικού κόσμου, -που είναι έτοιμος να ξεπουληθεί και να ξεπουλήσει τον εθνικό πλούτο για ένα all included σαββατοκύριακο στο Λονδίνο ή για ένα τελευταίας γενιάς laptop-, έχουν μετατρέψει την χώρα σε Ελντοράντο των φαρμακευτικών εταιρειών.

Κάθε φορά που οι αρμόδιοι παράγοντες καλούνται να απολογηθούν για την κατάντια του Δημόσιου Συστήματος Υγείας δεν χάνουν την ευκαιρία να μιλήσουν για την δήθεν ελλιπή χρηματοδότηση του. Και να ζητήσουν περισσότερα χρήματα. Είναι η μόνιμη επωδός. Και ακούγεται ευχάριστα στα αυτιά των αφελών. Τα χρήματα όμως αυτά υπάρχουν. Και διατίθενται ήδη στο σύστημα υγείας με βασικούς διαχειριστές τους γιατρούς. Οι οποίοι προτιμούν να τα κατευθύνουν χωρίς τύψεις στα ταμεία των ευεργετών τους έναντι ευτελών ανταλλαγμάτων.

Πόσος κόσμος ξέρει άραγε ότι η αύξηση των συντελεστών του ΦΠΑ, -που εγκαταλείφθηκε την τελευταία στιγμή εξαιτίας του υπερβολικού πολιτικού κόστους που θα προκαλούσε-, σχεδιάζονταν κυρίως για την κάλυψη των ελλειμμάτων των δημόσιων νοσοκομείων. Και ότι ήδη η κυβέρνηση αναζητά νέα φορολογικά έσοδα, λιγότερο φανερά και προκλητικά, από τις πλάτες των φτωχών κυρίως, για να καλύψει τα παράλογα αυτά ανοίγματα.

Τον τελευταίο καιρό όλο και πιο συχνά τα ΜΜΕ αναφέρονται στην σχέση που έχουν τα ελλείμματα των Ασφαλιστικών Ταμείων και των Νοσοκομείων με την άθλια πρακτική της παροχής δώρων από τις φαρμακευτικές εταιρείες προς τους γιατρούς και τους άλλους επαγγελματίες της υγείας. Οι πολιτικοί μας ποτέ σχεδόν δεν μιλούν για τα πράγματα αυτά. Για αυτούς υπάρχουν μόνον ζητήματα πολιτικού κόστους. Κατά τα άλλα είναι μονίμως υπεράνω του οικονομικού κόστους.

Μόνον όταν κάποιες φορές συρθούν να απολογηθούν σε κάποια από τις σκανδαλοθηρικές εκπομπές των τηλεοπτικών αποκαλύψεων σπεύδουν να δηλώσουν έκπληκτοι για όλα όσα συμβαίνουν. Και να καταφύγουν στην «διαπίστωση» ότι όλα όσα αυτονοήτως αληθή καταγγέλλονται, δεν μπορεί παρά να αφορούν μια μικρή και θλιβερή μειοψηφία επιστημόνων. Και δεν αγγίζουν, -υποτίθεται-, την μεγάλη πλειοψηφία των ευσυνείδητων γιατρών που μάχονται κάτω από αντίξοες συνθήκες για την υγεία του ελληνικού λαού. Από κοντά στο ίδιο παραμύθι, ως σεμνές παρθένες, και οι πανταχού παρόντες εκπρόσωποι των ιατρικών συνδικαλιστικών οργανώσεων.

Και μετά, όλοι μαζί, κουνούν το κεφάλι προβληματισμένοι και μιλούν για τις δήθεν αντιδεοντολογικές και ανήθικες πρακτικές κάποιων εταιρειών που δωροδοκούν κάποιους λίγους ασυνείδητους γιατρούς. Βλέπετε, όταν η συζήτηση στρέφεται στην δεοντολογία και στην ηθική έχει σύντομο και εύκολο τέλος. Και πάνω από όλα δεν αναδεικνύει πολιτικές και διαχειριστικές ευθύνες.

Πόσοι όμως γνωρίζουν ότι όλα όσα συζητούμε δεν είναι απλά αντιδεοντολογικά ή ανήθικα; Αντίθετα είναι ευθέως παράνομα και ποινικά κολάσιμα, αφού παραβιάζουν κατάφωρα σαφείς ευρωπαϊκούς νόμους που έχουν ήδη εδώ και καιρό μεταφερθεί στην εσωτερική έννομη τάξη.

Συγκεκριμένα, οι κάθε είδους παροχές των εταιρειών διακίνησης φαρμάκων και ιατρικού υλικού απαγορεύονται, και συνιστούν σοβαρά ποινικά αδικήματα, ήδη από το 1993 με την έκδοση της οδηγίας 92/28/ΕΟΚ, (νυν οδηγία 2001/83/ΕΚ – προϊόν συμπλήρωσης της πρώτης χωρίς τροποποίηση των αρχικών της διατάξεων), που μεταφέρθηκε στην εσωτερική έννομη τάξη με την Υπουργική Απόφαση Υ6α/776/ΦΕΚ 536/20-7-1993.

Τα παραπάνω νομοθετήματα συνδέονται ευθέως, (υπό την έννοια της παράβασης του νόμου), με τις προβλέψεις των άρθρων 107§ιξ' και 109§γ' του ν. 2683/1998, του άρθρου 7 του ν. 2690/1999 και περαιτέρω, υπό την έννοια του άρθρου 12ΠΚ, με τα αδικήματα των άρθρων 235 και 236 και, κατά περίπτωση, των άρθρων 256, 259, 254 και 252 του Ποινικού Κώδικα.

Δεν υπάρχει η παραμικρή αμφιβολία ότι, με βάση τις ισχύουσες διατάξεις, κάθε «συναλλαγή» των εταιρειών του ιατροφαρμακευτικού χώρου με τους επαγγελματίες του χώρου της υγείας, (και όταν λέμε κάθε εννοούμε ΚΑΘΕ), τυποποιεί τα αδικήματα της δωροδοκίας και δωροληψίας και, ειδικότερα, για τους υπαλλήλους της κρατικής διοίκησης, τα αδικήματα που έχουν σχέση με την ορθή εκτέλεση του υπηρεσιακού καθήκοντος των υπαλλήλων, την αμεροληψία, την απιστία προς την υπηρεσία κ.λ.π.

Η έκταση του φαινομένου και η κολοσσιαία οικονομική του διάσταση, (ας ξεχάσουμε προς στιγμή τις επιπτώσεις στην ποιότητα της περίθαλψης όταν κριτήριο για την συνταγογράφηση ή την επιλογή θεραπευτικής μεθόδου είναι το ποσοστό που θα εισπράξει ο γιατρός από την εταιρεία), συνηγορούν υπέρ ενός μείζονος και διαρκούς εγκλήματος που περνά απαρατήρητο και παραμένει ατιμώρητο. Πράγματι, θα ήταν αδιανόητο και πέρα από κάθε αρχή λογικής να ισχυρισθεί κανείς ότι οι φαρμακευτικές εταιρείες μοιράζουν δώρα αξίας πολλών εκατοντάδων εκατομμυρίων ευρώ για λόγους αβροφροσύνης και χωρίς να ζητούν ανταλλάγματα και ότι οι επαγγελματίες του χώρου της υγείας αποδέχονται τα δώρα αυτά παραμένοντας την ίδια στιγμή ανεπηρέαστοι και προσηλωμένοι στο υπηρεσιακό και επιστημονικό τους καθήκον.

Με βάση όλα τα παραπάνω προκύπτει αβίαστα ότι τα τεραστίων διαστάσεων ποινικά αδικήματα που περιγράφουμε και που συντελούνται καθημερινά σε βάρος της δημόσιας υγείας και της οικονομικής ευρωστίας του ΕΣΥ και των ασφαλιστικών ταμείων δεν αποτελούν ζήτημα ηθικής και δεοντολογίας. Είναι αμιγώς πρόβλημα εφαρμογής των νόμων του κράτους και υπό την έννοια αυτή συνιστά τομέα αποκλειστικής ευθύνης και αρμοδιότητας της πολιτικής ηγεσίας της χώρας. Φθάσαμε εδώ που φθάσαμε, και η κατάσταση ασφαλώς πρόκειται να επιδεινωθεί στο άμεσο μέλλον, επειδή αυτοί που κυβερνούν είτε δεν γνωρίζουν την ύπαρξη των νόμων είτε αδιαφορούν για την εφαρμογή τους.

Η απαράδεκτη αυτή κατάσταση μπορεί να αλλάξει μόνον αν το διεκδικήσουμε με τον πιο έντονο τρόπο. Μόνον εάν το απαιτήσουμε. Το ζήτημα αφορά το μέλλον μας και το μέλλον των παιδιών μας. Αφορά την υγεία και τις συντάξεις μας.

Ας κάνουμε κάτι τώρα. Ας δείξουμε στην πράξη ότι η ανοχή μας εξαντλείται.

πηγή : http://ermippos.blogspot.com/2007/10/blog-post.html

Πόσο χαρούμενοι είστε στον εργασιακό χώρο;

Αντωνίου Άρτεμις

Σύμβουλος Ψυχολόγος και Συνθετική Θεραπεύτρια, BSc (Hons), MSc

Αυτό το άρθρο έχει ως σκοπό να σας δώσει πληροφορίες για την εργασιακή κακομεταχείριση. Πώς το εργασιακό περιβάλλον μπορεί να επηρεάσει θετικά ή όχι την απόδοσή σας στην εργασία αλλά και την ποιότητα της καθημερινότητάς σας στην προσωπική σας ζωή;

Η εργασία και το εργασιακό περιβάλλον φανερά αποτελεί ένα σημαντικό μέρος της καθημερινότητας του ανθρώπου αφού μέσα σε αυτό ως εργαζόμενος/η περνάει κανείς τουλάχιστον το ένα τέταρτο της μέρας του/της έως και – κάποιες φορές ή σε κάποιες περιπτώσεις - περισσότερο από τη μισή του/της μέρα.

Η εργασία μπορεί να αποτελέσει σημαντική πηγή ικανοποίησης, ενέργειας και πληρότητας ακόμα κι αν αυτό συνοδεύεται από σωματική ή/και διανοητική κούραση. Σε αυτές τις περιπτώσεις πολλοί άνθρωποι την περιγράφουν σαν ‘γλυκιά κούραση’. Μια κούραση δηλαδή που είναι ευχάριστη, πλήρης και που ακολουθείται συνήθως από αίσθηση ευεξίας και ουσιαστικής ξεκούρασης- ένας ολοκληρωμένος κύκλος. Τι γίνεται όμως όταν η κούραση αυτή είναι ‘πικρή’, στείρα και συναισθηματικά αποστραγγίζει;

Καμιά φορά αυτό μπορεί να συμβεί λόγω του αρνητικού εργασιακού περιβάλλοντος και όχι λόγω αυτού καθ’αυτού του αντικειμένου εργασίας. Τι είναι το εργασιακό περιβάλλον; Είναι οτιδήποτε μας περιβάλλει και οτιδήποτε περιβάλλουμε κατά τη διάρκεια της εργασίας μας. Το εργασιακό περιβάλλον αποτελείται από εμάς και από τους συναδέλφους μας. Το εργασιακό περιβάλλον είναι ο χώρος – είτε εσωτερικός είτε εξωτερικός – στον οποίο βρισκόμαστε, όταν εργαζόμαστε. Αυτό μπορεί να είναι το γραφείο, το σπίτι, το αυτοκίνητο, το χωράφι, κλπ. Τα χρώματα, η διακόσμηση, η καθαριότητα είναι κάποιοι από τους βασικούς παράγοντες που μπορούν να επηρεάσουν θετικά ή όχι το περιβάλλον εργασίας - ακόμη και την απόδοση του εργαζόμενου.

Όμως, ένας από τους πιο σημαντικούς παράγοντες που επηρεάζει το εργασιακό περιβάλλον – αν όχι ο σημαντικότερος, κατά τη γνώμη μου –είναι ο ανθρώπινος παράγοντας. Για τον κόσμο των συναισθημάτων είναι σχεδόν αδιάφορο το αν ένα τοξικό από την ανθρώπινη συμπεριφορά εργασιακό περιβάλλον διαδραματίζεται σε ένα πολυτελές γραφείο ή σε ένα απλό κατάστημα. Οι ψυχολογικές συνέπειες εκτιμάται ότι είναι πάνω κάτω παρόμοιες.

Η εργασία μέσα σε ένα τοξικό περιβάλλον συνήθως επιφέρει ‘πικρή κούραση’ λίγο ή πολύ σε όλους όσους το βιώνουν. Η κούραση δεν αφορά πια μόνο το αντικείμενο εργασίας και την εκπόνησή του. Αυτή η κούραση δεν είναι πια τόσο σωματική ή/και διανοητική. Είναι και κούραση συναισθηματική ή/και πνευματική. Είναι κούραση που γεννιέται από την αρνητική αλληλεπίδραση με τους άλλους εργαζόμενους και που μεταφέρεται συστηματικά στο σπίτι και στην προσωπική ή και κοινωνική ζωή με πολλές αρνητικές επιρροές σε αυτήν.

Είναι η κούραση που π.χ. ο ύπνος και ότι άλλο υπό άλλες συνθήκες μπορεί να σε ξεκουράσει πραγματικά, δεν φαίνεται να είναι ικανά να σε ξεκουράσουν. Ίσως καμιά φορά να πλησιάζει τη λεγόμενη ‘επαγγελματική εξουθένωση’ (μια αρκετά συχνή στις μέρες μας ορολογία για το φαινόμενο της υπερβολικής κούρασης και εξάντλησης στους εργαζόμενους).

Με την παραπάνω περιγραφή επιχειρώ να αποτυπώσω κάποιες από τις εικόνες που συχνά δημιουργεί η εργασιακή κακομεταχείριση ή και εκφοβισμός - με άλλα λόγια οι έντονες και συνεχείς αρνητικές σχέσεις και αλληλεπιδράσεις ανάμεσα στους ανθρώπους στο εργασιακό τους περιβάλλον.

Τι είναι εργασιακή κακομεταχείριση;

Ένας από τους ακριβείς και κατατοπιστικούς ορισμούς είναι ο εξής:

‘…η επαναλαμβανόμενη και συνεχής προσπάθεια από ένα (ή πολλά άτομα) να βασανίσουν, εξουθενώσουν, καταπονήσουν, εμποδίσουν, εσκεμμένα προκαλέσουν την αντίδραση, εξαιρέσουν ή απομονώσουν το άλλο άτομο από το εργασιακό περιβάλλον. Είναι εκείνη η μεταχείριση που προκαλεί, πιέζει, φοβίζει, υποτιμά και που μέσα από την επανάληψή της έχει συντριπτικά αποτελέσματα.’ (Brodsky, 1976)

Αυτό το συνθέτουν συμπεριφορές και στάσεις όπως:

Το να αγνοούνται οι γνώμες και οι απόψεις σου.
Το να σου γίνεται ανάθεση υπερβολικού φόρτου εργασίας.
Το να σου αποκρύπτει κάποιος πληροφορίες δίχως τις οποίες επηρεάζεται η απόδοσή σου.
Το να σου γίνεται ανάθεση εργασιών με αναίτια υψηλούς στόχους και μη ρεαλιστικές προθεσμίες.
Το να απαιτούν ή να σε ‘διατάζουν’ να κάνεις δουλειά που είναι πέρα και έξω από το αντικείμενό σου.
Το να σε αγνοούν ή να δέχεσαι εχθρική συμπεριφορά (π.χ. ψυχρότητα, επιθετική λεκτική ή μη-λεκτική συμπεριφορά).
Το να σε κουτσομπολεύουν.
Το να σε βρίζουν.
Το να γίνονται υποτιμητικά σχόλια γύρω από το άτομό σου (π.χ. τα χόμπι σου, το παρελθόν σου, την καταγωγή σου), τις στάσεις σου ή την προσωπική σου ζωή.
Το να σου αποσύρουν ‘αρμοδιότητες κλειδιά’ που έχουν να κάνουν άμεσα με το αντικείμενό σου και να σου τα υποκαθιστούν με ασήμαντα ή δυσάρεστα αντικείμενα.
Το να σε διορθώνουν επιδεικτικά, να σε ειρωνεύονται ή να σε υποτιμούν δημόσια.

Σύμφωνα με έρευνες τα άτομα ή οι οργανισμοί που συνήθως ασκούν αυτού του είδους μεταχείριση παρουσιάζουν τα παρακάτω χαρακτηριστικά:

Πολύ υψηλή αίσθηση ανταγωνιστικότητας.
Απότομες και αιφνιδιαστικές αλλαγές συμπεριφοράς, δομών, προσδοκιών.
Κλίμα ανασφάλειας και συντήρησή του.
Προβολή δυνατού ‘μάτσο’ στιλ.
Δυσκίνητες και ιεραρχικές δομές και συγκεντρωτισμό.
Ο στόχος αποτελεί το πρώτο μέλημα αδιαφορώντας για τη διαδικασία του πώς αυτός θα επιτευχθεί – αίσθηση υποτίμησης του ανθρώπινου παράγοντα.
Χαμηλό επίπεδο συμμετοχής του προσωπικού ή χαμηλή αίσθηση συναδελφικότητας.
Έλλειψη μηχανισμών για την καίρια αντιμετώπιση κακομεταχείρισης στο χώρο εργασίας.

Αν αισθάνεστε ότι είστε αποδέκτης εργασιακής κακομεταχείρισης ή βίας ζητήστε οπωσδήποτε βοήθεια. Μιλήστε αρχικά σε έναν άνθρωπο που εμπιστεύεστε και που πιστεύετε ότι μπορεί να σας στηρίξει να βρείτε τη βοήθεια που ζητάτε. Το να δείτε έναν καλό ψυχολόγο ή ειδικό σε θέματα εργασιακής κακομεταχείρισης είναι επίσης μια διαθέσιμη επιλογή που μπορεί να σας διευκολύνει στο να σας βοηθήσει να αντιμετωπίσετε αυτό το θέμα και τις συνέπειές του για εσάς.

Φυσική Επιλογή και Αρρώστια

Τούντας Γιάννης,

Αναπληρωτής Καθηγητής Κοινωνικής Ιατρικής Παν/μίου Αθηνών

Ο μεγάλος αριθμός και οι σοβαρές επιπτώσεις των κληρονομικών νοσημάτων γεννούν το ερώτημα γιατί η φυσική επιλογή δεν έχει εξουδετερώσει τα παθολογικά γονίδια, εφόσον δεν προάγουν την επιβίωση και την αναπαραγωγή.

Πρώτα απ’ όλα, τα υπολειπόμενα γονίδια σε ετερόζυγο μορφή από τη στιγμή που δεν προκαλούν πρόβλημα δεν υπόκεινται στους μηχανισμούς της φυσικής επιλογής. Όμως, η ομόζυγος κατάσταση είναι τις περισσότερες φορές τόσο σπάνια ώστε η φυσική επιλογή δύσκολα την επηρεάζει. Ενώ υπάρχουν χιλιάδες κληρονομικά νοσήματα, τα περισσότερα έχουν συχνότητα μικρότερη του 1/10.000 άτομα. Η συχνότητα αυτή είναι πολύ μικρή για να εξαλειφθεί δια της φυσικής επιλογής.

Τα περισσότερα από τα κληρονομικά νοσήματα προκαλούνται από υπολειπόμενα γονίδια, που βλάπτουν μόνο όταν βρεθούν σε ομόζυγο μορφή, όταν δηλαδή δεν υπάρχει φυσιολογικό αλληλόμορφο στη συγκεκριμένη χρωμοσωμιακή θέση.

Άλλοτε πάλι, ορισμένα παθογόνα υπολειπόμενα γονίδια είναι πολυμορφικά -παρουσιάζουν, δηλαδή, αυξημένη συχνότητα που ξεπερνά το ρυθμό εμφάνισης των υπεύθυνων μεταλλάξεων. Τα γονίδια αυτά ασκούσαν συνήθως κατά το παρελθόν, όταν ήταν πιο ισχυρή η φυσική επιλογή, προστατευτική δράση ως προς ορισμένες άλλες απειλές, όπως τα λοιμώδη. Το γεγονός αυτό ευνοούσε την ετερόζυγο μορφή τους από τη φυσική επιλογή, με αποτέλεσμα να παραμένουν σε υψηλή συχνότητα στον γενικό πληθυσμό.

Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι το υπεύθυνο γονίδιο για τη δρεπανοκυτταρική αναιμία, που ταυτόχρονα όμως προστατεύει από την ελονοσία, για την οποία έχουν ενοχοποιηθεί περίπου 12 διαφορετικά γονίδια. Έτσι εξηγείται η μεγάλη συχνότητα του γονιδίου σε πληθυσμούς της λεκάνης της Μεσογείου, όπου ενδημούσε η ελονοσία. Όσοι είχαν το γονίδιο αυτό μπόρεσαν να αντιμετωπίσουν με μεγαλύτερη επιτυχία την ελονοσία, γεγονός που οδήγησε στην εξάπλωση του γονιδίου από γενιά σε γενιά.

Εκτός από την περίπτωση της δρεπανοκυτταρικής αναιμίας, προστασία έναντι της ελονοσίας ‘παρείχε’ και το παθολογικό γονίδιο για τη β-θαλασσαιμία, γνωστή και ως μεσογειακή αναιμία. Η υψηλή συχνότητα του παθολογικού αυτού γονιδίου σε πληθυσμούς της λεκάνης της Μεσογείου, όπου ενδημούσε η ελονοσία, οφείλεται ακριβώς στην επιλεκτική δράση που ασκούσε η νόσος στην επιβίωση και εξάπλωση του παθολογικού γονιδίου.

Γι’ αυτό, άλλωστε, στην Ελλάδα τα παθολογικά αυτά γονίδια είναι πιο συχνά σε πεδινούς πληθυσμούς παρά σε ορεινούς. Ανάλογα φαινόμενα έχουν επισημανθεί και για την ανεπάρκεια της γλυκοζοφωσφορικής δεϋδρογονάσης (G-6PD), για τα αυτοάνοσα νοσήματα που σχετίζονται με το μείζον σύμπλεγμα ιστοσυμβατότητας (MHC), καθώς και για άλλα νοσήματα. Η αυξημένη συχνότητα που παρουσιάζουν τα νοσήματα αυτά σε ορισμένους πληθυσμούς είναι πολύ πιθανό να οφείλεται στην προστασία που παρείχαν τα υπεύθυνα παθολογικά γονίδια στην ετερόζυγο μορφή τους.

Για την ανεπάρκεια της G-6PD ευθύνεται παθολογικό γονίδιο που βρίσκεται πιο συχνά σε περιοχές της Αφρικής όπου ενδημούσε η ελονοσία, γιατί το πλασμώδιο της ελονοσίας αναπτύσσεται δύσκολα στα ερυθροκύτταρα ατόμων με ανεπάρκεια G-6PD. Σε ό,τι αφορά ορισμένα νοσήματα, όπως η αγκυλωποιητική σπονδυλίτιδα, ο ερυθηματώδης λύκος, η ψωρίαση, η νόσος του Graves, κ.ά., που σχετίζονται με μια ‘υπεραντίδραση’ του αυτοάνοσου συστήματος κατά του ίδιου του οργανισμού, έχει υποστηριχθεί ότι τα υπεύθυνα αυτά γονίδια, προκαλώντας ‘υπεραντίδραση’, παρείχαν κατά το παρελθόν ισχυρή άμυνα έναντι διαφόρων παθογόνων εισβολέων, περιορίζοντας έτσι τη συχνότητα λοιμωδών νοσημάτων όπως της λέπρας, της φυματίωσης, της ελονοσίας, κ.ά. Σε πρόσφατη πειραματική μελέτη, ποντίκια με γονιδιακή προδιάθεση για κυστική ίνωση παρουσίαζαν αυξημένη άμυνα στη μόλυνση από χολέρα.

Επίσης, τα υπεύθυνα γονίδια για τις διαφορετικές ομάδες αίματος είναι πιθανό να παρείχαν μεγαλύτερη προστασία έναντι λοιμώξεων (όπως η φυματίωση, η σύφιλη, η πανώλη, η ιλαρά), γεγονός που εξηγεί τη διαφοροποίηση της γεωγραφικής κατανομής τους. Πρόσφατα μάλιστα, διαπιστώθηκε ότι η αυξημένη συχνότητα στους ευρωπαίους του υποδοχέα CCR5 χυμοκίνης, που αυξάνει την άμυνα κατά του ιού του AIDS, μπορεί να οφείλεται στην ύπαρξη κατά το παρελθόν επιδημίας από παθογόνο μικροοργανισμό που δεν υφίσταται πλέον. Αλλά και για το άσθμα έχει υποστηριχθεί ότι υπάρχει γενετική προδιάθεση από παθογόνο γονίδιο στο χρωμόσωμα 5, που παρέχει ταυτόχρονα αυξημένη άμυνα έναντι της σχιστοσωμίασης. Είναι, λοιπόν, πολύ πιθανόν τα λοιμώδη νοσήματα να επέδρασαν θετικά στη διατήρηση του πολυμορφισμού, παρέχοντας προσαρμοστικά πλεονεκτήματα.

Μια άλλη κατηγορία νοσημάτων την οποία επιχειρεί να φωτίσει η εξελικτική θεωρία, αφορά τις διαταραχές του μυοσκελετικού συστήματος, που τις συναντάμε συχνά στον σύγχρονο άνθρωπο. Η εξέλιξη των προγόνων του ανθρώπου από τετράποδα σε δίποδα, πριν από 3,5 εκατ. περίπου χρόνια, κληροδότησε στον ανθρώπινο σκελετό ορισμένα προβλήματα που συνδέονται με την όρθια στάση.

Οι οσφυαλγίες και αρθραλγίες οφείλονται κατά κανόνα στο βάρος που αναγκάζονται να σηκώσουν οι αρθρώσεις χωρίς να έχουν διαμορφωθεί για αντίστοιχο έργο. Το διάστημα των 3,5 εκατ. χρόνων είναι ασφαλώς αρκετά μεγάλο για να επιτραπεί στη φυσική επιλογή να εξελίξει τον ανθρώπινο σκελετό ώστε να σηκώνει το βάρος του σώματος χωρίς να καταπονούνται η μέση και τα γόνατα. Όμως, αν η φυσική επιλογή οδηγούσε στην επικράτηση μεγάλων και δυνατών αρθρώσεων, τότε θα περιοριζόταν κατά πολύ η ευκινησία και η κινητικότητα του ανθρώπινου σκελετού, γεγονός που θα είχε δυσμενείς συνέπειες στην επιβίωση του ανθρώπινου είδους.

Οι ωδίνες του τοκετού σχετίζονται επίσης με την υιοθέτηση της όρθιας στάσης, που είχε ως αποτέλεσμα τον σταδιακό μετασχηματισμό της πυέλου, γεγονός που οδήγησε στο στένεμα του μητρικού κόλπου. Η στενότητα της εξόδου, σε συνδυασμό με την εξελικτική αύξηση του ανθρώπινου κρανίου, έχει οδηγήσει στις υπάρχουσες δυσκολίες κατά τη διαδικασία του τοκετού.

Ενδιαφέρον παρουσιάζει και η ερμηνεία που επιχειρείται να δοθεί στην αυξημένη επίπτωση των καρδιαγγειακών νοσημάτων στη σύγχρονη εποχή. Εκτός από τη συνεργία γενετικών παραγόντων με τον σύγχρονο τρόπο ζωής (κάπνισμα, διατροφή, άγχος, έλλειψη άσκησης, κ.ά.), έχει υποστηριχθεί ότι η εμφάνιση των καρδιαγγειακών νοσημάτων οφείλεται εν μέρει και στις αρνητικές επιδράσεις στο έμβρυο από τη σύγχρονη διατροφή της εγκυμονούσας. Η σημερινή διατροφή, που έχει διαφοροποιηθεί σημαντικά από τα διατροφικά πρότυπα που κυριαρχούσαν κατά το μεγαλύτερο διάστημα της εξελικτικής ιστορίας του ανθρώπινου είδους, είναι πολύ πιθανό να βλάπτει το καρδιαγγειακό σύστημα του εμβρύου.

Η αύξηση της συχνότητας των γυναικολογικών καρκίνων μπορεί επίσης να οφείλεται σε αναντιστοιχία του σύγχρονου τρόπου ζωής με τις προδιαγραφές του ανθρώπινου σώματος, που διαμορφώθηκαν κάτω από άλλες συνθήκες κατά το μακρινό παρελθόν. Στις σύγχρονες αναπτυγμένες κοινωνίες οι γυναίκες έχουν εμμηναρχή σε μικρότερη ηλικία και τεκνοποιούν σε μεγαλύτερη ηλικία σε σχέση με το παρελθόν (γεγονός που έχει σχεδόν τετραπλασιάσει το διάστημα μεταξύ εμμηναρχής και πρώτης κύησης), θηλάζουν λιγότερο, και έχουν εμμηνόπαυση σε μεγαλύτερη ηλικία.
Όλες αυτές οι αλλαγές έχουν ως αποτέλεσμα μεγαλύτερη έκθεση των αναπαραγωγικών ιστών στα οιστρογόνα, τα οποία αυξάνουν τον πολλαπλασιασμό των κυττάρων.

Αύξηση, όμως, της διαίρεσης και του πολλαπλασιασμού των κυττάρων συνεπάγεται και αύξηση του κινδύνου για καρκινογένεση. Ο κίνδυνος αυτός για τις σύγχρονες γυναίκες έχει αυξηθεί από 10 έως 100 φορές σε σχέση με τις μακρινές προγόνους τους. Τα επόμενα χρόνια αναμένεται να εντοπιστούν και πολλά άλλα υπεύθυνα γονίδια. Το γεγονός αυτό, σε συνδυασμό μα τα γενικότερα επιτεύγματα της γενετικής και της βιοϊατρικής τεχνολογίας, με τις κλωνοποιήσεις και τις τεχνητές μεταλλάξεις, έχει κάνει πολλούς να υποστηρίζουν ότι ο 21ος αιώνας θα είναι ο αιώνας της βιοτεχνολογίας. Πολλά από τα κληρονομικά νοσήματα θα μπορέσουν να αντιμετωπιστούν, αλλά και πολλά κρίσιμα ηθικά και υπαρξιακά προβλήματα θα ανακύψουν, καθώς ο άνθρωπος θα μπορεί να παρεμβαίνει όλο και περισσότερο στη διαμόρφωση της ίδιας της φύσης του.

Πάντως, τα επιτεύγματα της γενετικής δεν θα πρέπει να οδηγήσουν σε υποβάθμιση της σημασίας του περιβάλλοντος και της συμπεριφοράς. Πρόσφατη μετα-ανάλυση πολλών ερευνών σε διδύμους κατέληξε στο συμπέρασμα ότι οι περιβαλλοντικοί παράγοντες ασκούν πιο ισχυρή επίδραση απ’ ό,τι οι γενετικοί παράγοντες στο προσδόκιμο επιβίωσης, ενώ η συμπεριφορά αποτελεί ισχυρό παράγοντα που επηρεάζει την πορεία της γενετικής εξέλιξης.

πηγή http://www.iatronet.gr/article.asp?art_id=3938